Kwaliteitsonderzoek van stadsplattegronden
Y.T, Bouma
Door de groei van het toerisme in het laatste decennium is de markt voor toeristische kaarten flink toegenomen. Vooral
stadsplattegronden genieten een steeds grotere populariteit. Door de grote vraag naar stadsplattegronden is het aanbod de
laatste jaren sterk gestegen. Enkele uitgevers zijn zelfs gespecialiseerd in stadsplattegronden. De kwaliteit van de op de
markt gebrachte kaarten kunnen enorm verschillen. De toerist zal bij het kopen van een plattegrond eerst naar de prijs en
vormgeving kijken, terwijl voor een meer objectieve vergelijking vaak geen tijd is. De aankoop gebeurt dus vaak op subjec-
tieve gronden. In het hieronder besproken onderzoek is getracht de kwaliteit van de diverse plattegronden zo objectief
mogelijk in cijfers te vertalen, waardoor de koper nuttig vergelijkingsmateriaal heefi die keuzes tussen de diverse stads
plattegronden vereenvoudigd.
Trefwoorden: kaartgebruik, stadskartografie, onderzoek.
Inleiding
Tot op heden is er weinig onderzoek gedaan naar de kwali
teit van toeristische kaarten. Dit is een opmerkelijk feit daar
dit kaarttype het meest door de consument wordt aange-
schaft. Twee kaarttypen die veelvuldig door de toerist
geraadpleegd worden zijn wegenkaarten en stadsplattegron
den. Beide typen kaarten zijn recent door de vakgroep Kar-
tografie van de Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen
van de Universiteit Utrecht onderzocht.
Twee jaar geleden is, in opdracht van de Nederlandse Con-
sumentenbond, de kwaliteit van wegenkaarten onderzocht
(zie KT 1991.XVII.2). In de zomer van 1992 kreeg de vak
groep Kartografie een tweede opdracht van de Consumen-
tenbond. Ditmaal betrof het een onderzoek naar de kwaliteit
van stadsplattegronden. De organisatie van het huidige
onderzoek naar de kwaliteit van stadsplattegronden is in
grote lijnen gelijk aan het voorgaande onderzoek.
De geselecteerde Steden betreffen lokaties van culturele
importantie. In totaal zijn 113 kaarten getest die 21 Steden
weergeven (zie figuur 1). Het onderzoek is tussen 7 Okto
ber 1992 en 8 januari 1993 uitgevoerd. Het resultaat van
dit onderzoek is gepubliceerd in De Consumentenreisgids
(maart 1993). Dit artikel in KT handelt over de opzet en uit-
voering van het onderzoek.
De opzet van het onderzoek
De onderzochte kaarten zijn commercieel verkrijgbare
kaarten. Dit houdt in dat de uitgever rekening moet houden
met de wens en behoefte van de gebruiker: de toerist.
Voordat met het eigenlijke onderzoek kan worden begon
nen, moet eerst worden vastgesteld wat de kwaliteitseisen
zijn die een toerist aan een stadsplattegrond steh.
Bij het bezoeken van een stad zal de toerist de volgende
vraag stellen: "Wat kan ik wäär vinden, en hoe kan ik daar
komen?'De benodigde informatie wordt meestal uit een
reisgids of folder gehaald waarbij, wanneer het doel van de
reis bekend is, de kaart als hulpmiddel wordt gebruikt. Ook
wanneer de kaart zelfstandig wordt gebruikt, moet de kaart
deze vraag kunnen beantwoorden. Dit kan eventueel tot
stand komen door het toevoegen van aanvullende en verklä
rende teksten.
Vergeleken met andere kaartgebruikers hebben toeristen
enkele bijzondere eisen ten aanzien van de kaartinhoud:
Figuur 1. Ligging van de onderzochte Steden.
KT 1994.XX.2
47
Stockholm
Keulen
Budapest
Rome
