aankondigingen
steld dat de kaartjes over het algemeen
nogal 'donker' zijn, is dat niet alleen een
kwestie van smaak. In de legenda's van
bijvoorbeeld de figuren 3.8, 4.10 en 5.1
zijn de grijswaardeverschillen tussen de
klassen namelijk nauwelijks of niet
zichtbaar en in de kaart maar net. Repro-
technisch gezien zou het helemaal geen
probleem zijn geweest om door gebruik-
making van lichtere tinten duidelijker
verschillen te creeren.
Een andere fout, die kartografen niet zo
gauw zouden maken, is een onvoldoende
standaardisatie van de kaartjes in het-
zelfde boek. Zo is in Randstad Holland
in bijvoorbeeld de figuren 1.5 en 2.9 het
land wit en het water donkergrijs, terwijl
in de figuren 2.3, 4.1 en 6.1 het land
donkergrijs is en alles eromheen wit. Uit
figuur 4.11 blijkt ook dat het 't Feiten-
brein niet in Staat was een juiste visuele
hierarchie te scheppen: door het gebruik
van bepaalde achtergrondtinten wordt de
'verkeerde' sector in de taartpuntdia-
grammen benadrukt (het bekende 'figu-
re-ground' probleem).
Een laatste voorbeeld van het net niet
helemaal voldoen aan de kartografische
regels is figuur 3.2 (zie afbeelding). In
deze kaart wordt een grijswaardeverschil
gebruikt voor het onderscheid tussen
bevolkingstoe- en afname, waar een ver-
schil in vorm (dat wil zeggen een ver-
schillend patroon) veel beter zou zijn
geweest. De 'witte' gebieden lijken nu
immers op het eerste gezicht op gebie
den met geen toename, of in ieder geval
minder toename dan de gebieden waar in
feite sprake is van een bevolkingsafna-
me. Uit figuur 3.4 blijkt dat 't Feiten-
brein vormverschillen ook wel degelijk
goed kon toepassen.
Randstad Holland laat daarom ook wel
zien dat een dergelijk boek veel beter
leesbaar en aantrekkelijker kan worden
gemaakt door het goed en rijkelijk karto-
grafisch te illustreren. Tegelijkertijd laat
het daarbij zien dat er niet te lichtzinnig
moet worden gedacht over de totstand-
koming van die kartografische illustra-
ties en over het eventuele uitbesteden
daarvan. Kartografen hebben door hun
opleiding en ervaring de grammatica van
de kartografische taal leren beheersen en
weten nog steeds als geen ander hoe
geografische informatie moet worden
vertaald in grafische Symbolen. Zij zijn
daardoor ook in Staat om auteurs op sys
tematische wijze te vragen naar het doel
van de kartografische weergave om hen
daama zodanig te adviseren dat dit doel
ook bereikt zal worden. In sommige
gevallen betekent dit dat, ter wille van de
juiste informatie-overdracht, moet wor
den afgeweken van de oorspronkelijke
ideeen van de auteur met betrekking tot
de weergave. Zolang hun kennis en erva
ring nog niet (volledig) is opgenomen in
kartografische softwarepakketten, zullen
kartografen deze rol moeten blijven spe
ien en hopelijk zien de auteurs dat in.
C.P.J.M. van Elzakker
NVK publikatiereeks
Nog voor Pasen versehenen in 1994
alweer drie nieuwe nummers in de NVK
publikatiereeks.
Als laatste verscheen onder de titel Kar-
tografie in het GIS-tijdperk het dikke
nummer 11Hierin zijn de bijdragen
opgenomen, die werden gepresenteerd
op het succesvolle 7e Lustrumcongres
van de NVK, dat in november 1993
werd gehouden in Rolduc. De prijs van
dit nummer bedraagt /27,-. Alle deelne-
mers aan het Lustrumcongres hebben
deze publikatie inmiddels al ontvangen.
NVK publikatiereeks nummer 10 vormt
de schriftelijke neerslag van de lezingen,
die werden gepresenteerd op de 5e
Onderzoeksdag, die op 10 december
1993 in Utrecht werd georganiseerd door
de werkgroep Onderwijs en Onderzoek
van de NVK. Ook op deze dag stond de
relatie tussen GIS en kartografie cen-
traal, hetgeen blijkt uit de titel GIS-Kar-
tografie. De prijs van deze publikatie,
waarin ook een tweetal gekleurde illus-
traties is opgenomen, is II,-.
Nummer 9 uit de NVK publikatiereeks is
helemaal gratis. Het is getiteld Met de
NVK naar de 21ste eeuw en het vormt
als zodanig het eindrapport van de Com-
missie Toekomst NVK. dat werd behan-
deld op de Algemene Ledenvergadering
van de Nederlandse Vereniging voor
Kartografie, die op 25 maart 1994 werd
gehouden in Gent. Het bestuur van de
NVK vond de inhoud van dit rapport
dermate van belang, dat zij heeft beslo-
ten om het gratis ter beschikking te stel
len aan die leden die er belangstelling
voor hebben. Deze laatste drie nummers
uit de NVK publikatiereeks kunnen wor
den besteld bij C.P.J.M. van Elzakker,
ITC, Afdeling Kartografie, Postbus 6,
7500 AA Enschede (voor zover de
voorraad strekt). Op dit adres kan ook
informatie worden verkregen over abon-
nementen op de NVK publikatiereeks.
De genoemde prijzen zijn exclusief 5,-
portokosten (geldt niet voor nummer 9).
Op dezelfde condities zijn ook nog ver-
krijgbaar de volgende nummers, die
reeds eerder versehenen in de NVK
publikatiereeks:
2. Kartografisch onderzoek in Belgie en
Nederland. Redactie: F.J. Ormeling.
Werkgroep Onderwijs en Onderzoek,
1991. Prijs: /20,-.
3. Rasters en vectors in ruimtelijke
informatie. Redactie: H.J.G.L. Aal-
ders M.A. Damoiseaux. Werk
groep Automatisering in de Kartogra
fie, 1992. Prijs: /9,~.
4. Computergebruik in het kartografie-
onderwijs. Redactie: R.T. de Wijs.
Werkgroep Onderwijs en Onderzoek,
1992. Prijs: /8
6. Kartografisch onderzoek en kennis-
systemen. Redactie: R. van der
Schans. Werkgroep Onderwijs en
Onderzoek, 1993. Prijs: /II,-.
7. Ruimtelijke informatie: beheer en
documentatie. Redactie: P.G.M.
Mekenkamp F.J. Ormeling, 1993.
Prijs: /16,-.
KT 1994.XX.2
59
