Gebruikerseisen aan fietskaarten
Inleiding
Aan welke eisen moet een goede fiets
kaart voldoen?
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
1995-XXI-2
kaartgebruik; toeristische kartografie; onderzoek
map use; recreation cartography; research
utilisation de cartes; cartographie touristique; recherche
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
Fietskaarten zijn er in vele soorten en maten.
Ook kaarten die zieh niet als fietskaart willen profileren
kunnen in aanmerking komen. Fietsers zijn kritische
kaartgebruikers. Evenals andere kaartsoorten moeten
fietskaarten aan een aantal speeifieke criteria voldoen.
De kaart moet tenminste actueel, goed hanteerbaar en
stevig zijn, en uiteraard goed leesbaar op de fiets.
In dit artikel worden een aantal soorten fietskaarten
behandeld; tevens wordt uitgelegd wanneer ze voor de
fietser geschikt zijn.
Onhandig draaiend, met een kaart van
een enorm papieroppervlak, zoekt de
eenzame fietser op de dichtbedrukte
kaart z'n weg. De in de winkel zo mooi
ogende kaart dreigt door het vele
gebruik in een onbedoelde nieuwe serie
uiteen te vallen. Aan de op de kaart
geareeerd aangegeven gebieden ('slechts
beperkt toegankelijk') ziet de fietser dat
er iets niet klopt: de kaart moet verou-
derd zijn. Ook het inmiddels al 4 jaar
oude fietspad Staat nog niet op de kaart.
Overdreven? Mogelijk iets, maar voor
veel fietsers is dit de praktijk.
De ideale fietskaart bestaat niet en zal
er waarschijnlijk nooit komen. Want
wat is ideaal? De ideale kaart kan per
fietstocht verschillen. Zet een groep
fanatieke fietsers bij elkaar en ze kun
nen uren uitweiden over de favoriete
kaart. Er zijn zelfs hele volksstammen
die met een Michelinkaart in Engeland
gaan fietsen omdat die kaart bij een
vakantie in Frankrijk toch zo goed
beviel. De fietser realiseert zieh dan niet
dat de Michelinkaart van Frankrijk een
totaal andere is dan die van Engeland,
en dat men voor een fietstocht door het
Lake District een heel andere kaart
Jos van den Bergh
is consumenten-
voorlichter bij de
Fietsersbond enjb
(Postbus 2150,
3440 DD Wo erden,
tel. 03480-23119)
nodig heeft. Ook is het moeilijk om beginnende vakantie-
gangers duidelijk te maken dat een kaart met een schaal van
1:300.000 voor Turkije wel voldoende is. Immers, waar niet
meer wegen zijn voegt een meer gedetailleerde kaart niets
extra's toe.
In de hele wereld zijn er niet veel kaartseries die zieh als fiets
kaart willen profileren. Is dit angst, bescheidenheid of mar-
keting? Een kaart die zieh op fietsers toelegt, lijkt zieh af te
sluiten voor voetgangers en automobilisten. Aan de andere
kant zijn er als zodanig geafficheerde fietskaarten die deze
naam absoluut niet kunnen waarmaken. Wel zijn een aantal
series door hun schaal geschikt als fietskaart. Maar om als
fietskaart in aanmerking te komen moet een kaart aan een
aantal voorwaarden voldoen. In onderstaand artikel wordt
nader op die eisen ingegaan.
Op een goede fietskaart moet men een mooie route kunnen
vinden, liefst längs rüstige wegen. De kaart geeft zoveel moge
lijk informatie over het soort wegdek dat men kan verwachten
(asfalt, zand of halfverhard). De kaart moet ook een geschikte
schaal hebben. Groter dan 1:50.000 (bijvoorbeeld 1:25.000) is
voor fietsers die wat längere tochten willen rijden ongeschikt.
Daarnaast is een kaart met een schaal 1:150.000 in ons druk
bevolkte land te grof.
Bij meerdaagse tochten is het gemakkelijk als de serie uit aan-
sluitende bladen bestaat. Een (klein stukje) overlap is dan min
der erg dan een ontbrekend stuk.
Actualiteit
De Fietsersbond enfb heeft in 1991 een onderzoek gedaan
naar de kwaliteit van fietskaarten 2>. Actualiteit was een van
de belangrijkste criteria. Heiaas bleek het hier vaak aan te
schorten. Soms konden we zelfs na intensief speuren niet
vinden in welk jaar de kaart was uitgegeven, maar in elk geval
bleek dat de meeste kaarten verouderd zijn. Vermoedelijk
zijn läge omzetcijfers hier debet aan. Men gaat pas over tot
herdruk als de hele voorraad is uitverkocht. Door een na-ijl
effect zal zo'n kaart nog langer in een boekhandel liggen. De
ANWB-toeristenkaarten (Nederland en een deel van Belgie in
19
