Drie kaartjes met'grafische Stimuli'
42
i995-XXI-2
voor 3 D-presentatie zijn de volgende technieken gebruikt:
grafische Stimuli (toegepast in een centraal geprojecteerd
beeld), anaglyfen (twee centraal geprojecteerde beeiden
gecombineerd weergegeven) en optische Stereo (twee centraal
geprojecteerde beeiden gescheiden weergegeven).
De drie kaartjes met grafische Stimuli vertonen veel overeen-
komsten. Dat is het logische gevolg van het streven naar een
zekere uniformiteit, ze dragen dan samen min of meer het
karakter van een serie. Ten behoeve van de vormgeving zijn
de gegevens die in kaart gebracht moesten worden geanaly-
seerd volgens de kartografische grammatica, waarvoor BER
TIN (1967) [3] de basis heeft gelegd (zie kader 1 voor een uit-
wijding over de gegevensanalyse.) De grammaticale
begrippen worden bij de bespreking van elke kaart kort aan-
gehaald. Daarnaast wordt bij elk kaartje een specifiek aspect
dat erin verwerkt is aangestipt, en wordt er iets vermeld over
het toekennen van kleur.
Het kaartje van Nederland
Het kaartje van Nederland (figuur 1) heeft als invariant bevol-
king. De componenten zijn omvang en dichtheid. Omvang is
in kaart gebracht door middel van een combinatie van het
basiselement punt met de grafische variabele grootte. Voor het
karteren van de component dichtheid is het basiselement vlak
gebruikt met de grafische variabele grijswaarde.
Het aardige van dit kaartje is de gecombineerde weergave van
absolute en relatieve gegevens, respectievelijk bevolkingsom-
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
NEDERLAND, Bevolking
Omvang en dichtheid van de bevolking per provincie op 1 januari 1977.
aantal inwoners: aantal inwoners per km^:
500.000 1.000
1.000-2.000
2.000-3.000
n 3.000
Vrij naar gegevens uit "De Grote Bosatlas"
De gegevensanalyse
Om gegevens goed in kaart te kunnen brengen, moeten ze eerst
geanalyseerd worden. In een systematische analyse worden eerst
de invariant (het centrale onderwerp waarop alle informatie
betrekking heeft) en de componenten (de varierende kenmerken)
bepaald. De invariant wordt in de vorm van tekst als titel weer
gegeven. De componenten worden door middel van basiselemen-
ten en grafische variabelen gekarteerd. De keuze uit grafische varia-
belen is afhankelijk van het meetniveau en de meetlengte van de
gegevens, en van de daarmee in verband te brengen gewenste waar-
nemingseigenschappen. Bertin (1974) [3] onderscheidt de volgende
dementen, niveaus, lengten, eigenschappen en variabelen:
- basiselementen
punt, lijn, vlak
- meetniveaus
kwalitatief, geordend, kwantitatief
- meetlengten
aantal klassen of eenheden
- waarnemingseigenschappen
samenhang, beeldvorming, orde, aantal
- grafische variabelen
vorm, richting, kleur, grein, grijswaarde, grootte
De kaartjes van Nederland, Europa en de wereld kennen
achtereenvolgens als:
- invariant
bevolking
- componenten
omvang
dichtheid
- dementen
- niveaus
- lengten
- eigenschappen
- variabelen
punt
kwantitatief
oneindig
aantal
grootte
vlak
kwantitatief
4
orde
grijswaarde
- invariant
gastarbeid
- componenten
omvang
'richting'
- elementen
- niveaus
- lengten
- eigenschappen
- variabelen
punt
kwantitatief
oneindig
aantal
grootte
vlak
kwalitatief
3
samenhang
kleur
- invariant
landbouwproduktie
- componenten
omvang
samenstelling
- elementen
- niveaus
- lengten
- eigenschappen
- variabelen
punt
kwantitatief
oneindig
aantal
grootte
punt
kwalitatief
5
samenhang
kleur
Deze analyse is gebruikt bij het vormgeven aan de kaartjes.
Figuur 1. Het kaartje van Nederland, met 'grafische Stimuli'.
