Drie kaartjes van Zuid-Amerika
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
vang en bevolkingsdichtheid. Het ver-
schil daartussen komt fraai tot uitdruk-
king in de provincie Utrecht; ondanks
een kleine bevolkingsomvang kent de
provincie een grote bevolkingsdichtheid.
Bij het toekennen van kleur speien twee
aspecten van de kartografische kleuren-
leer een rol. Ten eerste de reeks tinten die
gebruikt is om de geordende klassen van
de provincies weer te geven (een combi-
natie van grijswaarde en verzadiging)
Ten tweede het grijswaardecontrast bin
nen de staven, bedoeld om een schadu-
weffect te simuleren.
1995-11
Figuur 3a.
Het kaartje van de
wereld, met
'grafische Stimuli'
voorzijde).
Het kaartje van Europa
Het kaartje van Europa (figuur 2) heeft
als invariant gastarbeid. De componen-
ten zijn omvang en 'richting'. Omvang
is wederom gekarteerd door in grootte
varierende puntsymbolen. 'Richting' is
in kaart gebracht door kleur te gebrui-
ken voor de vlaksymbolen.
Het aardige van dit kaartje is de wijze
waarop positieve en negatieve saldi zijn
weergegeven. De staven in de noorde-
lijke landen (positieve saldi) wijzen
omhoog, die van de zuidelijke landen
(negatieve saldi) omlaag.
Bij het toekennen van kleur komt een
bijzonder fenomeen om de hoek kij-
ken. Om de staven die omlaag, en dus
de aarde in wijzen te kunnen blijven
Figuur 2.
Het kaartje van
Europa, met
'grafische Stimuli
EUROPA, Gastarbeid
Omvang en 'richting' van de gastarbeid per land medio 1977.
aantal buitenlandse werknemers: 'per saldo
land van bestemming
land van herkomst
land zonder gegevens
Vrij naar gegevens uit "De Grote Bosatlas"
zien, dient bij het inkleuren van de betreffende landen trans-
parantie te worden gesimuleerd.
Het kaartje van de wereld
Het kaartje van de wereld heeft als invariant landbouwpro-
duktie en als componenten omvang en samenstelling. Öok
hier is omvang gekarteerd met in grootte varierende punt
symbolen. Voor het in beeld brengen van de samenstelling
van de produktie zijn dezelfde puntsymbolen gebruikt, nu
varierend in kleur.
Het aardige van dit voorbeeld is de overstap van enkelvoudi-
ge staven naar staafdiagrammen. Elk werelddeel heeft zijn
eigen diagram gekregen, al zal de kritische kaartlezer dat van
Oceanie missen. Om een beeld te krijgen van de landbouw-
produktie in dat werelddeel dient het kaartje, en dus de blad-
zijde, te worden omgeslagen. Het kaartje kent dus een voor-
en een achterzijde (figuur 3a en 3b).
Bij het toekennen van kleur vroeg de schaduwering, als
gevolg van het in uiteenlopende richtingen wijzen van de sta
ven, om extra aandacht. Verder zijn zo goed als mogelijk
associatieve kleuren aan de vijf basisprodukten toegekend.
Bij de kaartjes van Zuid-Amerika hoeft maar een keer te wor
den ingegaan op invariant, componenten, basiselementen en
grafische variabelen. Deze zijn namelijk bij alle kaartjes
gelijk. De invariant is steeds het Bruto Nationaal Produkt en
de componenten zijn omvang en groei. Omvang is weergege
ven door in grijswaarde varierende vlaksymbolen, groei met
puntsymbolen die in grootte en richting varieren.
DE WERELD, Landbouwproductie
Omvang en samenstelling van de landbouwproductie per werelddeel in 1977.
aantal geproduceerde tonnen basisprodukten:
O 25.000.000 ES vis
tarwe
rijst
mais
aardappelen
Vrij naar gegevens uit "De Grote Bosatlas"
43
