Het KartografischTijdschrift geillustreerd
1975-1994
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I995-XXI-3
Visualisatie; infographics; overzicht
Visualisation; infographics; survey
Visualisation; infographique; etude
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
De technologische ontwikkelingen ge-
durende de afgelopen twintig jaar heb-
ben veel veranderd voor de redactie van
een modern tijdschrift. De oorspronke-
lijk handmatige opmaak van artikelen is
momenteel vervangen door een volledig
digitale aanpak. Daarmee zijn de moge-
lijkheden voor illustraties in een tijd
schrift enorm verbeterd. De reproduktie
van foto's is eenvoudiger geworden en
sinds enige tijd zijn kleurenillustraties
vrijwel even gemakkelijk te bewerken als
zwartwit-illustraties. Het ligt voor de
hand te veronderstellen dat 00k in het
Kartografisch Tijdschrift (KT) een positie-
ve trend is waar te nemen in de mate van
illustreren. De berichten en artikelen in
het Kartografisch Tijdschrift lenen zieh
zeer goed voor een visuele aanpak om de
boodschap aan de lezer over te brengen.
Illustraties kunnen zeer pakkend en
overzichtelijk weergeven waarvoor ge-
schreven tekst soms omslachtig of ver-
warrend is. Bovendien trekken illustra
ties de aandacht van vrijwel iedere lezer;
00k diegenen die minder thuis zijn in
het onderwerp dat beschreven wordt.
Een doordacht en afgewogen gebruik
van illustraties ondersteunt de tekst
visueel, zodat bij het doorbladeren van
een tijdschrift de illustraties als kort
samengevatte weergave van een artikel
fungeren.
Voor een goede indruk van de mate van
illustratie in het Kartografisch Tijd
schrift is een inventarisatie gemaakt van
het aantal figuren, tabellen, foto's en
natuurlijk 00k kaarten en kaartfrag-
menten in vrijwel alle nummers van
het KT in de periode 1975-1994. Bij -
lagen zijn buiten beschouwing gelaten.
De kwaliteit van de illustraties komt
Ir. R Hootsmans is
promovendus aan
de Universiteit
Utrecht
(Heidelberglaan 2,
3584 CS Utrecht,
tel. 030-531372)
Hij maakt tevens
deel uit van de
redactie van. het
Kartografisch
Tijdschrift met
speciale aandacht
voor de illustraties.
Tabel 1.
Gemiddelde
illustratie van het
Kartografisch
Tijdschrift over de
I975-I994-
niet aan de orde, enerzijds gezien de beperkte tijd voor dit
onderzoek, anderzijds ervan uitgaande dat de KT-redactie de
kwaliteit van illustraties voor publikatie reeds kritisch geeva-
lueerd heeft.
Om de cijfers onderling vergelijkbaar te maken, zijn er twee
indices onderscheiden. De eerste index betreft uitsluitend
het aantal illustraties per artikel. De tweede index geeft het
aantal illustraties per pagina voor het hele Kartografisch
Tijdschrift weer, waarbij alle pagina's zijn betrokken: zowel
artikelen als overige rubrieken en berichten van de redactie.
Uit deze laatste index kan men gemakkelijk afleiden hoeveel
pagina's er omgeslagen moeten worden om een illustratie
tegen te komen. Binnen de KT-redactie geldt als streven dat
twee tegenoverliggende pagina's minimaal een illustratie
bevatten: dit betekent dat de tweede index voor het gehele KT
0,5 moet bedragen (gemiddeld een halve illustratie per pagi
na). Vanzelfsprekend zijn de illustraties niet gelijkelijk ver-
deeld over het tijdschrift en is het nog steeds mogelijk dat
meerdere, aaneengesloten pagina's geen illustratie bevatten.
Met andere woorden, de index voor het aantal illustraties per
KT-pagina zien we graag hoger dan 0,5. Tabel 1 toont de
gemiddelde cijfers voor de periode 1975-1994 voor het totale
aantal illustraties, uitgesplitst naar figuren, kaarten (of kaart-
fragmenten), foto's en tabellen.
Aantal per artikel
Aantal per KT-pagina
(artikelen en berichten)
figuren
1,6
0,17
kaarten
2,2
0,24
foto's
0,4
0,08
tabellen
<M
0,05
Totale illustratie
4,6
o.53
Het blijkt dat over deze periode een artikel gemiddeld meer
dan vier illustraties bevat en dat het Kartografisch Tijdschrift
als geheel een illustratie per twee pagina's presenteert. Opval-
lend is voorts dat de cijfers voor kaarten en kaartfragmenten
bij beide indices het best scoren. Met gemiddeld twee kaarten
21
