Tenslotte
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
nen varieren van passief en gebruikma-
kend van voorontworpen kaarten tot
het actief zelf ontwerpen ervan.
De conclusie die zieh hier opdringt is
dat er zeker voldoende aandacht is
geweest voor concrete produkten, maar
dat algemeen theoretische publikaties,
vooral op het gebied van digitale of
elektronische atlassen, pas relatief laat
op gang zijn gekomen.
j. De publikaties gaan vaak over natio
nale/regionale atlassen of over schoolatlas-
sen. Er is minder aandacht voor andere
typen atlassen.
In ander verband zijn hierboven al veel
publikaties op het gebied van nationale
en regionale atlassen genoemd [7-8,12-
19, 22-23, 25-26]. De districtsatlassen
van Kenya kunnen mijns inziens 00k
tot deze categorie worden gerekend
[27], evenals misschien de faesimile
Atlas van Tropisch Nederland [29]Nog
niet vermeld is een publikatie van
Goossens over de nationale atlas van
Belgie [37]. Na een eerste editie (1950-
1972) besloten de Beigen, net als de
Niederländers, om een tweede meer
probleemgerichte editie te maken. In
1976 was de eerste kaart klaar, en toen
het artikel in 1984 gepubliceerd werd,
waren er negen kaartbladen gereed
voor uitgifte en drie in aanmaak. Er
waren echter een aantal problemen: de
belangstelling in Belgie is meer regio
naal dan nationaal gericht, er waren
financiele moeilijkheden en de nood-
zaak voor een nieuwe editie werd min
der gevoeld door het verschijnen van
enkele actuele thematische atlassen.
Kennelijk is voor de problemen geen
oplossing gekomen, want anno 1995 is
de tweede editie er nog niet. Op het
gebied van de schoolatlassen zijn de
diverse publikaties rond de Bosatlas [9-
11, 28], het artikel van Bertrand over
geschikte kaarten voor het aardrijks-
kunde-onderwijs [35] en de vergelij-
king van geschiedenisatlassen door
Ormeling al genoemd [34]
Andere typen atlassen komen minder
vaak in de artikelen aan bod. Simäk
heeft, zoals reeds vermeld, gekeken naar
de algemeen geografische kaarten in een
aantal grote wereldatlassen [33] en
Willems maakt melding van de toename
in gezins- en speciale (thematische
atlassen van 1945 tot 1980 [5]Donker en
Bakker hebben het beiden over de topo-
grafische atlassen [21, 20]. Bakker maakt
tevens melding van andere atlassen die
zijn afgeleid van produkten van de
Topografische Dienst, zoals de histori-
1995-XX1-3
sehe tegenhangers van beide bovengenoemde topografische
atlassen: de elfdelige Historische ProvincieAtlas 1:25-000, en de
vierdelige Grote Historische Atlas van Nederland 1:50.000. Ze
zijn uitgegeven door respectievelijk Robas en Wolters-
Noordhoff. Robas geeft 00k luchtfoto-atlassen uit.
Mocht de betrekkelijk geringe aandacht voor andere dan
nationale, regionale en schoolatlassen in de artikelen als een
gemis worden ervaren, dan wordt dat echter op z n minst
gedeeltelijk gecompenseerd door middel van de rubriek
'Besprekingen', die voor een niet gering deel wordt gevuld met
recensies van atlassen op zeer uiteenlopende gebieden. Deze
rubriek vormt echter geen onderdeel van deze beschouwing.
In menig Nederlands huishouden is de schoolatlas nog
steeds de enige atlas die aanwezig is. In de meeste gevallen is
dat de Bosatlas, omdat dat de absolute marktleider is. Zo'n
atlas wordt in de praktijk vooral gebruikt voor referentied-
oeleinden. Maar de elektronische produkten rukken op, en
steeds meer huishoudens beschikken over de technische
middelen om met die produkten om te gaan, al wil de pro-
ducent van de Bosatlas daar nog niet op inspelen. Bijna alle
nieuwe PCs zijn bijvoorbeeld uitgerust met een CD-ROM spe-
ler, en daarmee is de weg vrij om produkten die veel opslag-
capaciteit vergen op een compacte manier en voor een rela
tief laag bedrag onder de aandacht van een groot publiek te
brengen. De produkten moeten dan wel, zoals we eerder
gezien hebben, in een meeslepende vorm zijn gegoten. In een
toekomst die misschien meer nabij is dan menigeen nu ver
wacht zullen 00k steeds meer mensen via de elektronische
snelweg toegang hebben tot allerlei ruimtelijke gegevens. De
Canadese National Atlas Information Service (NAIS) experi-
menteert nu al met het ter beschikking stellen van een deel
van haar gegevens op Internet (zie figuur 4). Wie volgt? KT
zal trachten u op de hoogte te houden!
Figuur 4.
Atlasinformatie
van de Canadese
National Atlas
Information
Service op Internet.
FHe Options Navigate Annotale News
Title: INAISMap Data Layers
UM tlrrtp; y/el 1 esmerecotemrca/wnaismap/nal smap„dataTl ays
NATIONAL ATLAS INFORMATION SERVICE
SFRVnF nwrtlRMATION DE LATLAS NATIONAL
NAISMap Data Layers
layer available
layer soon to be added
L andmass (Canadaand foreign areas)
Goastline
Rivers
Lakes
Highways
Political Boundaries
Rail Network
Capitais
Graticule (lines of latitude/longitude)
Bacfr-j - Hoawej RetoariOpm-1 SareAs-t Otanej OaaeWtaifawj
51
