I
Kaartgebruik
0
L
■1
t
fte
In
1
m
X
4
S
i995-xxi-3
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
1 »com misch mteem
RUIMTELIJK SV8TEEM
I objeci «an giannmg
Informatiebahoalts -
andertoik en
Ruimleli|k« Pfenning
andar;oek en
ßiononderroek
relevant n beitaindi
gegenensüesianden I
aroa voller
bron oftvolledu H
geen bron
Procedure - ontwikkeling
t.b v verki i|gen van
Intormatie
levtting
Van kaart naar GIS in Nederland
Een trendsetter bij de overgang van het
kaartgerichte naar het informatiegerichte
denken was in Nederland ongetwijfeld de
Rijksplanologische Dienst, met name de
Afdeling Informatievoorziening die des-
tijds in Zwolle was gevestigd. AI in 1978
verscheen er een artikel in het Kartogra-
fisch Tijdschrift waarin de snelle informa
tievoorziening middels thematische karto-
grafie en niet de kaartproduktie centraal
werd gesteld [44]. Doch met de toenter-
tijd beschikbare technologie kon een snel
le informatievoorziening uitsluitend
bereikt worden door concessies te doen
aan de vormgeving van de kaarten en ze
op conventionele wijze te reproduceren in
zwart-wit (zie kaartfragment figuur 8).
Eerder in dit artikel is al aangegeven dat in de afgelopen tien
jaar de vervaardiging van thematische kaarten steeds meer
00k in de handen kwam van de uiteindelijke gebruikers van
die kaarten, die de beschikking kregen over toegankelijke en
betaalbare Computersystemen. Daarbij is het een probleem
dat die gebruikers niet allemaal even goed op de hoogte zijn
van de mogelijkheden die de thematische kartografie als
hulpmiddel kan bieden en dat de makers van de gehanteer-
de Software in veel gevallen 00k onvoldoende kennis daarvan
bezitten. Maar tegelijkertijd wordt de laatste jaren steeds
vaker geprobeerd om thematische kaarten te gebruiken als
Figuur 8.
Schema Informatiesysteem Ruimtelijke Ordening Nederland
(insyron) en een fragment van een in 1977 hieruit vervaardigde
'TEMAK'.
Figuur 9.
Begrijpelijkheid van puntsymbolen op toeristische kaarten.
Bron: zie Noot [47].
SYMBOOL
BEGRIJPELIJKHEID
voor
siecht
redetijk
goed
uitstekend
Bungalowpark
0
Caf6
O
Camping
A
Dierentuin
GSs)
Gedenkteken
1
Hertenkamp, Wildpark
Hotel
Ml
Hunebed
Jachthaven
Jeugdherberg
«L
A
Kasteel
1
M
Kerk
Midgetgolf
Molen
Museum
Parkeerplaats
Picknickplaats
X
Restaurant
Ruine
Speeltuin
Strand, zwemgelegenheid
0
(i'j'D
Televisietoren, zendmast
Uitzichtpunt
Vliegveld
Vuurtoren
WV-kantoor
BS
Wandelgebied, -routes
Watermolen
O
Zwembad
Aandacht voor het gebruik en de gebruiker van the
matische kaarten in Kartografie en KT
Het Kartografisch Tijdschrift heeft een aparte rubriek
Kaartgebruik. Deze wordt doorgaans gevuld met artikelen,
die betrekking hebben op een of meerdere losse bijlagen
en waarin de auteurs aangeven waarom de betreffende
kaart is gemaakt en hoe die gebruikt kan worden.
Meer diepgaande en algemene artikelen over het daadwer-
kelijke gebruik en de gebruikers van thematische kaarten
waren er veel minder vaak. Ze begonnen pas te verschij-
nen bij het begin van de jaren tachtig [46] en namen
opmerkelijk in aantal toe in de jaren negentig.
De meeste artikelen vormden nog het verslag van soms
vergelijkende onderzoeken naar het gebruik van bepaalde
soorten kaarten (bijvoorbeeld kaarten voor fietsers [47]de
Waterstaatskaart [48] en wegenkaarten [49]) of naar de
begrijpelijkheid van Symbolen op die kaarten [45, 50].
Meer theoretische en technische aspecten van het kaartge-
bruiksonderzoek kwamen slechts zelden aan bod [51], In
een verslag van een wel zeer bijzonder kaartgebruiksonder-
zoek verricht door de nieuwe voorzitter van de redactie
van het Kartografisch Tijdschrift kwam tenslotte de vraag
aan de orde of hlinden of slechtzienden in Staat zijn om
zieh een beeld van de dynamiek van een bepaald ver-
schijnsel te vormen uit meerdere blindenkaarten [52].
60
