Conclusie
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I995-XXI-3
hulpmiddel bij de exploratie en analyse
van geografische gegevens, en niet alleen
meer als eindpresentatie van die gege
vens. Hierdoor moesten kartografen
zieh wel met volle kracht gaan richten
op de thematisch kartografische Soft
ware enerzijds en op de gebruikers daar-
van anderzijds.
Natuurlijk werd en wordt er geprobeerd
om de niet-kartografisch geschoolde
gebruikers van thematisch kartografische
Software te laten zien wat zij fout doen en
wordt er op verschillende manieren
getracht om alle mogelijkheden van de
thematische kartografie onder hun aan-
dacht te brengen. Maar tevens bleek de
noodzaak voor kartografen om zieh met
hernieuwde energie te störten op het
onderzoek naar de wensen en behoeften
van de gebruikers van thematische kaar-
ten en van de Systemen waarop die kaar-
ten gegenereerd worden. Immers, aan dit
soort onderzoek is - natuurlijk mede
door de wijze waarop de kaarten tot
stand kwamen in de afgelopen kwart
eeuw niet voldoende aandacht besteed,
00k niet in ons tijdschrift (figuur 9).
Er is de körnende kwart eeuw dus nog
volop te doen in de thematische karto
grafie. Er moeten achterstanden worden
ingehaald op het gebied van het kaartge-
bruiksonderzoek en op het gebied van
kaartontwerp en methoden van weerga-
ve. Met name moet daarbij aandacht
worden besteed aan het gebruik van the
matische kaarten op het beeldscherm als
hulpmiddel bij de exploratie en analyse
van geografische gegevens door de ge-
bruiker van een geografisch informatie-
systeem. Daarbij moet en kan er worden
ingehaakt bij de verder voortijlende ont-
wikkelingen in de technologie. Een niet
kaartgerichte, maar vooral informatiege-
richte benadering vraagt bijvoorbeeld
onze volle aandacht voor de steeds meer
beschikbaar körnende multi-media tech-
nieken. Technieken, die misschien einde-
lijk eens voor een doorbraak kunnen zor-
gen bij de weergave van de dynamiek van
geografische verschijnselen. Die door
braak zou dan moeten komen, nadat
Ferjan Ormeling al in 1971 de problema-
tiek had blootgelegd (figuur 10) [12]
Noten en literatuur
[1] Kartografisch Woordenboek. Samenge
steid door E.S. Bos, P.W. Geudeke,
F.J. Ormeling, A.H. Sijmons en G.F.
Y\\ a) Verzamelpt)!
0) Uitstralingspijl
c) Tanqbeweqing
d) Belegering van een stad
fasen*,TT lasen^ e)verschillende fasen In een
•••*1 ♦U 9UL aanva|
Figuur 10.
Symbolen voor de
weergave van
dynamische
verschijnselen in
een statische kaart.
Bron: zie Noot [12].
Willems (Werkgroep Kartografische Terminologie). Amersfoort:
Nederlandse Vereniging voor Kartografie, 1991.
[2] Volgens het Kartografisch Woordenboek (zie Noot [1]) is een ana
lytische kaart een thematische kaart waarop bepaalde aspecten van
een verschijnsel zijn weergegeven (bijvoorbeeld een kaart van de
gemiddelde neerslag in januari).
Een synthesekaart is een polythematische kaart (een thematische
kaart waarop meerdere verschijnselen zijn weergegeven) waarop
meerdere aspecten van een complex verschijnsel (bijvoorbeeld
het milieu, de economie) zijn weergegeven met het doel hun
onderlinge betrekkingen zichtbaar te maken (bijvoorbeeld een
economische kaart waarop agrarische en daarmee samenhangen
de industriele en handelsactiviteiten zijn weergegeven). Bij deze
definitie is er sprake van een kartografische Synthese. Maar bij een
synthesekaart kan men 00k denken aan de kartografische weer
gave van een geografische Synthese. De definitie van een synthe
sekaart wordt dan: thematische kaart waarop gebieden, die door
overeenkomstige funeties of waarden zijn gekenmerkt, tot ruim-
telijke eenheden zijn gegroepeerd en weergegeven (bijvoorbeeld
een klimaatkaart volgens de indeling van Koppen). Onder
invloed van de opkomst van geografische informatiesystemen
zou men een relatieve toename van de laatste vorm van synthese-
kaarten kunnen verwachten.
[3] Naar dergelijke 'wegwerpkaarten' wordt vaak verwezen in de arti-
kelen over geografische informatiesystemen. Zie bijvoorbeeld:
Naelten, M.A.M.G. van (1991), De interaktieve survey voor de
ruimtelijke planning in het Vlaams gewest: een vlot RIS toegepast.
Kartografisch Tijdschrift XVII, nr. z, pp. 39-47.
[4] Engelen, D.J. (1983), ANWB-kaarten, 100 jaar actueel. Kartogra
fisch Tijdschrift IX, nr. 4, pp. 37-40.
[5] Zie bijvoorbeeld Fleerema, J.P. en A.J.E. van Riel (1984), De
bodemkaart van Nederland 1:50.000. Kartografisch TijdschriftX
nr. 3, pp. 35-38 (met losse bijlage).
[6] Meine, K.-Fl. (1969), Weltraum-Kartographie. Kartografie
Meded. KNAGnr. 47, pp. 497-505.
[7] Zie o.m. Kartografisch Tijdschrift 1976.II.4.
[8] Piket, J.J.C. (1983), Kartografische evaluatie van het natuurlijk
milieu. Kartografisch Tijdschrift IX, nr. 4, pp. 74-77 (met losse
bijlage).
Damoiseaux, M.A. en PLT.C. van Stokkom (1986), Milieukaar-
teringen en de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat.
Kartografisch Tijdschriftyi\, nr. 3, pp. 47-53 (met losse bijlagen).
Daarnaast bevat Kartografisch Tijdschrift 1982.VIII.3 een drietal
artikelen m.b.t. de mileukartografie.
[9] Ras, T. (1984), Voorlichtingskaarten thuis op de deurmat. Karto
grafisch Tijdschrift X, nr. 4, pp. 60-71.
[10] Kormoss, I.B.F. (1992), Een kaart van de bevolkingsverspreiding
61
