KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT I995-XXI-3 aan de hand van zogenaamde dyna mische variabelen een 'bewegend' beeld genereren (figuur 3d). In het vervolg van dit artikel zal de nadruk worden gelegd op veranderings- kaarten en dynamische kaarten, waarin respecdevelijk grafische en dynamische variabelen worden aangewend. Het gebruik van grafische varia belen voor de kartografische weergave van veranderingen Het weergeven van geografische data in kaartvorm vereist een verantwoord ge bruik van de grafische dementen (punt, lijn, vlak, cijfer, letter) en hun onder- scheidende aspecten, de grafische varia belen. Kennis van de grafische semiolo- gie [12], de grafische symboolleer waarin deze dementen centraal staan, is van groot belang tijdens het kaartontwerp- proces. Figuur 6 geeft een niet uitput- tend overzicht van enkele grafische varia belen die in de kartografie worden gehanteerd om de verschillende compo- nenten van verandering te verbeeiden. Figuur 4. Voorbeeld van een kaartserie. Kaarten waarop indices zijn weerge- geven voor de Verenigde Staten, verkregen aan de hand van data Advanced Very High Resolution Radiometer (avhrr) aan boord van de NOAA-u satelliet. Elke 2-wekelijkse opname is op circa 20 reerde en geregis- treerde dagelijkse Bron: Photogrammetric Engineering and Remote Sensing. beeld lijnelementen met verschillen in richting in een bewe- gingskaart). Het weergeven van een progressieve uitbreiding of inkrimping lijkt het meest te profiteren van verschillen in grijstinten (meer algemeen: kleurtinten), die een bepaalde (volg)orde suggereren. Conform het idee van een 'genetische Karte' [13] kan het verloop in tint de ontwikkeling gedurende de onderscheiden tijdvakken representeren (figuur 7a). Het is mogelijk dat na bestudering van meer dan twee peildata, een ontwikkeling zieh niet almaar in een richting beweegt, maar een 'golfbeweging' vertoont. De visualisa- tie van een dergelijk patroon kan met behulp van lijnelementen worden gerealiseerd, door de omtrek van een object op een bepaald tijdstip weer te geven (figuur 7b; zie 00k figuur 2). Er bestaat echter een aanzienlijk risico dat het lijnenspel het kaart- beeld onleesbaar maakt, hetgeen nog wordt versterkt door de Figuur y. Voorbeeld van multitemporele kaarten. De combinatie van twee SPOT panchromatische beeiden levert via de kleurcodering informatie op over de veranderingen. De beeiden illustreren wat er gebeurt als de april-data en oktober-data in het groene respec- tievelijk rode beeldvlak worden gerepresenteerd. De kleurcodering verschaft informatie over de aan- afwezigheid van bepaalde soorten waterplanten. Bron: Photogrammetric Engineering and Remote Sensing. Vegetation Index M< M-JU SiM M-.U M-AJ M-M »XX ,«.J» .11..« M-.W J* WMr CloiMMOMt MB»*Low Bftght Surfte. Bij het weergeven van de resultaten van een monitoringoperatie gaat het voor- namelijk om het visualiseren van uit- breiding/inkrimping (voorbeeld: glas- tuinbouw), toe-/afname (voorbeeld: aandeel heide) en aard, zowel objectief (voorbeeld: glastuinbouw ten koste van weidegrond) als subjectief (voorbeeld: gevaarlijke, neutrale of ongevaarlijke ontwikkeling). Verplaatsing, dat wil zeggen de fysieke verandering in positie van een geheel object, is binnen het kader van dit artikel minder van toepas- sing, alhoewel de kartografie hiervoor wel visualisatiemiddelen biedt (bijvoor- 89

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 1995 | | pagina 99