KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
In het Nederland-deel had deze trend
wat meer doorgezet kunnen worden.
Nu zijn alleen de grafieken en kleine
kaartjes op deze wijze verwerkt. De
rommelige pagina-opmaak die een ge-
volg is van een afwisseling van kaarten
op verschillende schalen, in combina-
tie met taart- en staafdiagrammen en
grafieken wordt wat minder. De kaart
van Zwitserland (pp. 92, 93) als eiland-
kaart blijft een vreemde eend in de
bijt. Lopen alle natuurkundige kaarten
door tot een getrokken kader, deze
kaart Staat in een wit vlak, echter her
en der zijn wel wat rivieren, wegen en
plaatsen buiten het 'eiland' aangegeven
ter orientatie.
De thematische kaarten van Europa
zijn verbeterd. De gekozen schaal is
wat kleiner en de omringende landen
zijn 00k in kaart gebracht. Nog niet
alle natuurkundige overzichtskaarten
zijn voorzien van nieuw schrift. Sinds
de 50« druk, toen daar een begin mee
werd gemaakt, zijn alleen Belgie/
Luxemburg en Israel vernieuwd, naast
Zuidwest-Azie dat geheel als nieuwe
kaart is opgenomen. De opbouw van
de inhoudsopgave (pp. 4-7) ziet er ver-
frissend uit met de kleine overzichts-
kaartjes. De algemene legenda op het
voorschutblad en de bladwijzer op het
achterschutblad zijn fraai vormgege-
ven. Het werken met DTP-pakketten is
hiervan af te lezen. Enkele kleine on-
volkomenheden in de legenda's dienen
nog verbeterd te worden. Ter bespa-
ring van ruimte hadden de legenda's
van Europa en Overige werelddelen
m.i. wel gecombineerd kunnen wor
den.
Spelling en schrijfwijze
De spelling is sinds de vorige editie
weer aangepast. Sinds het redacteur-
schap van Ormeling sr. hebben schrijf
wijze, transliteratie en het gebruik van
toponiemen veel aandacht gekregen,
vermoedelijk meer dan in enige andere
atlas ter wereld. Het blijft evenwel
moeilijk een keuze te maken. Ook de
landelijke pers is niet consequent en
komt soms terug op eerdere afspraken
of voorkeurspelling.
Om nog meer duidelijkheid te schep-
pen in de uitspraakregels heeft de re-
dactie een register van 'Schrijfwijze en
uitspraak van aardrijkskundige namen'
aan de atlas toegevoegd. Voor alle 191
landen op aarde wordt aangegeven wat
de gebruikte talen zijn en voor veel
voorkomende talen worden de uit
spraakregels vermeld. Op zieh een hele
zinnige lijst om er voor te zorgen dat
docenten en leerlingen de namen die
ze tegenkomen ook op de juiste wijze
uitspreken. Ik vraag me wel af of die
lijst in het dagelijkse school- en thuis-
gebruik regelmatig gehanteerd zal wor
den. Mogelijk is dit wat te veel van het
goede. Dat neemt niet weg dat kosten
nog moeite gespaard zijn om een ver-
i995->™-4
antwoorde atlas te maken. Een ander
register heeft wat meer aardrijkskundi
ge waarde, namelijk het register van
Geografische begrippen (Let wel: dit
betreff niet een lijst van geografische
begrippen waarvan een uitleg wordt
gegeven, maar een lijst met op de kaart
voorkomende soortnamen uit vele
taalgebieden, waarvan de Nederlandse
betekenis wordt weergegeven). Dit is
sterk uitgebreid vergeleken met de vo
rige druk en heeft z'n nut in mijn
huiselijke kring al bewezen.
Op zoek naar de Gele Rivier die op
het journaal werd genoemd in verband
met grote overstromingen in China,
werd uiteraard de Bosatlas geraad-
pleegd om het juiste verloop nog eens
na te gaan. Echter, de naam kwam in
het register en op de kaart niet voor.
Gelukkig bood in dit geval de lijst van
geografische begrippen uitkomst.
Door de namen van de grote rivieren
op te zoeken kwamen we erachter dat
'Huang' 'Geel' en 'He' 'Rivier' bete-
kende. Merkwaardig in dit verband is
overigens dat in deze druk de Neder
landse toponiemen Rode Rivier en
Zwarte Rivier zijn gebruikt in plaats
van Song Hong resp. Song Da volgens
de 50e druk.
Eigen Omgeving
Zoals reeds vermeld was het deel Eigen
Omgeving (pp. 14-27) al versehenen
als losse brochure en tevens ingebon-
den in de laatste oplage van de 50e
druk. Dat dit deel ook als los zelfstan-
dig deel is samengesteld, blijkt uit de
herhaling van de legenda's van de to-
pografische kaarten steeds onderaan de
pagina's, terwijl de legenda reeds op
het schutblad is weergegeven. De ver-
eenvoudigde landschapskaarten uit de
serie Eigen Omgeving hebben echter
geen legenda. Dit wordt deels gecom-
penseerd door verklärende teksten in
de kaarten op te nemen, maar dat is
niet in alle gevallen duidelijk. Niet ver-
klaard zijn o.a. de grote getallen in de
cirkels. Nadere verkenning leert dat dit
hoogtegetallen moeten zijn, afgeleid
uit de topografische kaartjes. In een
enkel geval helaas verkeerd geplaatst,
onder meer op 17B, waar de hoogtege
tallen de hoogte van de terp aangeven,
maar ernaast geplaatst zijn. Verder
missen 19A, c en e rivierstruetuur als
Kaart iyB.
Eigen Omgeving:
Kleinschalige zeekleipolder:
Terpenlandschap, model.
KLEINSCHALIGE ZEEKLEIPOLDER: TERPENLANDSCHAP
B. MODEL
8.0
Zeedijk
Grotendeels
afgegraven
terp met kerk
Moderne
stadsuitbreiding
van Delfzijl
Terp (wierde)
met toren
Stervormige
verkaveling rond
bewoonde terp
Oude onregelmatige
kavels
Verlaten terp voor een boerderij
72
