73
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I995-XXI-4
orientatie, en is bij i6a een hoogspan-
ningsleiding blijkbaar als ontginnings-
lijn/sloot gei'nterpreteerd. Hoewel de
serie Eigen Omgeving waarschijnlijk
aan een duidelijke behoefte voldoet nu
dit onderwerp zo in de belangstelling
Staat, vraag ik me af of dit deel een
blijvertje is. De combinatie van topo-
grafische kaartfragmenten met inter-
pretatiekaartjes vragen om een nadere
toelichting, welke hier ontbreekt. Ho-
pelijk wordt dit in de aardrijkskunde-
methodes gecompenseerd.
Europa en de rest van de wereld
Het aantal nieuwe kaarten van Europa
en de overige werelddelen is minder
spectaculair. Nieuw zijn de 24 kleine
thematische kaartjes van Europa (o.a.
energieverbruik, bevolkingskenmer-
ken, bnp en bijvoorbeeld percentage
werkenden dat met Computers werkt)
en kaarten over Verkeer, Toerisme en
Milieu. De vertrouwde kaarten van de
Vesuvius moesten wijken voor de pro-
blematiek in Joegoslavie.
De gekozen thema's verschillen nogal
per land. Met name van de drie grote
buurlanden Frankrijk, Duitsland en
Groot-Brittannie zou je toch dezelfde
thematische kaarten verwachten ten
behoeve van het onderling vergelijk.
Voor de overige werelddelen is 00k de
aandacht voor het milieu toegenomen.
Een 6-tal wereldkaarten en een kaart-
serie over het gat in de ozonlaag zijn
toegevoegd. De pagina met 15 kaartjes
van kustvormen heeft daardoor het
loodje gelegd. De pagina's met kaart-
projecties, afbeeldingsmethoden en
wereldbeelden zijn nu samengevoegd
tot een pagina (p. 8). De meeste we
reldbeelden zijn vervallen, evenals de
projecties van Raisz/Bertin en van Van
der Grinten.
Op plaatsen waar de natuurkundige
kaarten van Europa elkaar overlappen
kan discrepantie optreden. Bijvoor
beeld Duitsland 1:2.000.000 (pp. 86,
87) is blijkbaar een nieuwere kaart dan
de Alpen 1:2.000.000 (pp. 94, 95).
Hoewel schaal en kaartsoort exact het-
zelfde zijn, verschilt de inhoud in het
overlappende gebied, o.a. de weergave
van de bebouwing, de wegen en de
tekst.
In de natuurkundige overzichtskaart
van de aarde (pp. 152, 153) zouden de
Symbolen van aardbevingen en Vulka
nen beter weggelaten kunnen worden.
Dit thematische gegeven stoort de zo
mooie evenwichtige kaart. De gege-
vens staan bovendien in het themati
sche kaartje 156D. Ondanks de hierbo-
ven geconstateerde onvolkomenheden
is De Grote Bosatlas weer verder in
kwantiteit en kwaliteit gegroeid. Voor
concurrentie in Nederland behoeft
men niet bang te zijn, integendeel, de
co-produkties binnen Europa zijn suc-
cesvol. De marketing is deze keer flink
aangepakt. Een aanbieding aan de
Staatssecretaris van Onderwijs, mw.
Netelenbos, met als gevolg veel aan
dacht op tv (journaal en jeugdjour-
naal) en veel aandacht van de schrij-
vende pers.
Niet alleen de leerling moet met de
nieuwe atlas geconfronteerd worden of
de docent, die al blij is gemaakt met
de Boskabouter, 00k het grote publiek
is een potentiele afzetmarkt. En waar-
om 00k niet. De atlas is een bron van
informatie, op fraaie wijze vormgege-
ven. De makers verdienen een compli-
ment.
N.J. Bakker
Compact Provincie Atlassen 1:50.000.
Groningen: Wolters-NoordhojfAtlaspro-
dukties. Versehenen zijn de delen: Gro
ningen, 87pp., register met 4.000 namen,
ISBN 90 01 8/1119; Noord-Holland
94 pp., register met 4200 namen,
ISBN90 01 87112 7; Limburg97pp., re
gister met 7400 namen,
ISBN 90 01 87114 7. Prijs per deel f44,77.
Na de Grote Topografische Atlassen
van Nederland 1:50.000 en de Grote
Provincie Atlassen 1:25.000, heeft Wol-
ters-Noordhoff samen met de Topo
grafische Dienst een nieuwe serie ont-
wikkeld: de Compact Provincie Atlassen
1:70.000. Onlangs zijn hiervan de eerste
drie delen versehenen: Groningen,
Noord-Holland en Limburg.
Zoals de naam al doet vermoeden is
het formaat kleiner (nu 16,5 x 28,5 cm)
dan van de vorige atlassen (was 22,5 x
30,5 cm). Ze zijn bovendien dunner.
Dit maakt de atlas handig om mee
naar buiten te nemen. De harde kaft
zorgt daarbij voor een goede bescher-
ming, maar heeft als nadeel dat de
atlas niet dubbelgevouwen in een kaar-
tenhouder op de fiets kan.
De inhoud is gebaseerd op de Topo
grafische kaart 1:50.000. Door het klei
nere formaat is de overlap van 1 km in
noord-zuid richting verdwenen.
Omdat een kaartblad nu in de breedte
over drie atlas-bladzijden is verdeeld, is
er wel een overlap in oost-west rich
ting bijgekomen van 1 km per 3 blad-
zijden. Daarmee is de overlap toegeno
men van 4% naar 5%, wat nog steeds
zeer weinig is. Toch heeft dit geen
nadelige invloed op de leesbaarheid
van met name het Schrift. Dit is mede
te danken aan het feit dat in voorko-
mende gevallen namen aan de rand
zijn verplaatst. Behalve het formaat is
er meer veranderd ten opzichte van de
Grote Atlassen uit 1987. De atlas is nu
geprodueeerd in 4-kleurendruk (voor-
heen 6 drukkleuren). Dit veroorzaakt
in de lichtgroene en in de grijze vlak-
ken een soms wat onrustig moire.
Door het verdwijnen van de bruine
drukgang zijn de hoogtelijnen nu in
grijs gedrukt, evenals de droogvallende
gronden en de reliefschaduwering in
de duinen. Tevens zijn de onverharde
wegen nu grijs ingekleurd (voorheen
wit), evenals gebieden met kassen
(voorheen roze). Legt men de oude en
nieuwe atlassen naast elkaar, dan lijken
de nieuwe een grauwsluier te hebben,
00k al omdat het bosgroen en bebou-
wingsrood nu wat donkerder zijn ge
drukt. Beschouwt men de Compact
Atlas apart, dan stoort al dat grijs niet
en lijkt het kaartbeeld zelfs aan lees
baarheid te hebben gewonnen.
ledere atlas bevat de nodige randinfor-
matie. Op de binnenomslag is zowel
voorin als achterin de legenda en de
bladwijzer te vinden. Deze laatste
dient tevens als overzichtskaart en
Wolters-Noordhoff
Atlasprodukties
