KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII-I
na werden met behulp van de Inter
graph EDG-functies alle dementen uit
het bestand verwijderd die niet interes
sant waren voor de nieuwe kleinschali-
ge kaart. Om de gegevens verder te re-
duceren is een puntreductie gereali-
seerd. Per lijnelement werd onderzocht
welke parameters acceptabele resulta-
ten zouden opleveren. AI snel bleek
dat vanwege de kracht van de beschik-
bare Systemen de mate van puntreduc
tie niet erg groot behoefde te zijn,
zodat het kaartbeeld zeer gedetailleerd
kon blijven.
Na alle werkzaamheden is het gbkc-
bestand teruggebracht van ca. 316 MB
tot ca. 100 mb voor de nieuwe topo-
grafisch kaart, een reductie van onge-
veer 70%.
dtm (DigitaalTerrein Model)
In de gbkc zijn 00k hoogtelijnen en
hoogtepunten gekarteerd. De pro-
ject-specificaties vereisten dat de infor-
matie geschikt moest zijn voor een
tweedimensionale presentatie. Een
driedimensionaal terreinmodel was het
dus beslist nog niet. De kartering was
destijds met behulp van eigen Software
uitgevoerd. In de originele modelbe
standen was de z-waarde van alle lij-
nen en punten nog aanwezig. Alle mo-
dellen zijn opnieuw geconverteerd
zodat daaruit de hoogte-informatie,
dit keer in 3D, kon worden gefilterd.
De hoeveelheid gegevens was daarbij
enorm. Na een puntreductie kon uit-
eindelijk een hanteerbaar dtm worden
Figuur 2. GBKC-
bladindeling.
geproduceerd met de gewenste nauwkeurigheid voor een
weergave op de schaal 1:25.000. AI met al een zeer omvang-
rijke werk. Juist op plaatsen waar er veranderingen in het
terrein zijn opgetreden zou 00k het relief gewijzigd kunnen
zijn, denk bijvoorbeeld aan nieuwbouwwijken. Daarom
heeft er eerst een mutatie-analyse plaatsgevonden. Na de -
binnen de fotogrammetrie gebruikelijke - procesgangen van
Voorbereiding, Triangulatie en Blokvereffening konden de
plaatsen, die ingrijpend waren veranderd, eerst opnieuw in
hoogte worden gekarteerd voordat het uiteindelijke dtm tot
stand kwam.
Actualiseren met behulp van orthofoto's
Om een zo actueel mogelijk kaartbeeld te produceren is het
eiland in 1992 opnieuw gefotografeerd. Omdat de actualisa-
tie alleen voor de nieuwe kaart was bedoeld zijn de opna-
men in zwart/wit gemaakt, in de fotoschaal 1:30.000.
AI deze stappen hadden tot doel om de mutaties te kunnen
digitaliseren samen met het vectorbestand van de gbkc. De
25 zwart/wit foto's zijn met een resolutie van 1000 dpi
gescand en tot orthofoto verwerkt. Door deze orthofoto's
achter' het gbkc-vectorbestand te positioneren konden we
zeer efficient alle mutaties in het terrein opsporen en in de
nieuwe kaart verwerken.
Kaart lay-out
De afmetingen van het oude kaartbeeld moesten gehand-
haafd blijven; deze werden daardoor bepalend voor het uit
eindelijke formaat. Bij de oude kaart is de legenda onder
het kaartbeeld weergegeven en vertoont een symmetrische
opbouw ten opzichte van de verticale middellijn van het ge
fiele blad. Nu blijkt in de praktijk dat een kaart al zeer snel
tot meer handzame formaten wordt opgevouwen. Hoewel
de opdrachtgever de oplage ongevouwen aangeleverd wilde
krijgen is de mogelijkheid om te vouwen toch als uitgangs-
punt gehanteerd om tot het nieuwe ontwerp te komen.
Door de legenda naast het kaartbeeld te plaatsen komt er
geen randinformatie op de meest voor de hand liggende
vouwlijnen: een parallel- en een kruisvouw. Het formaat is
vervolgens zo gekozen dat bij een min of meer willekeurige
vouwwijze het formaat ten minste binnen het formaat van
een A4 blijft. Dit leek wel handig bij het archiveren, fotoko
pieren en ander dagelijks gebruik. Het schoongesneden for
maat is daarom gesteld op 58 x 66 cm. Voorts is er bij het
ontwerp rekening mee gehouden dat de kaart in de toe-
komst wellicht 00k gevouwen op de markt wordt gebracht.
In dat geval kan de kaart met 5 zigzag vouwen en een kruis
vouw op het traditionele zakformaat van 11 x 29 cm komen.
Als de kaart inderdaad gevouwen in dat formaat op de
markt komt, dan zal blijken dat met onze opzet het gebrui-
kersgemak is toegenomen. Bij uitgave van een exemplaar
zonder een extra kaft zal de legenda dienst kunnen doen als
'omslag' (figuur 3). De onderste helft van de legenda zal als
'voorkant' gehanteerd kunnen worden waardoor het over-
zichtskaartje onder de körte zijde bij de kruisvouw terecht
zal komen. Worden de kaarten aldus verticaal in een rek ge-
presenteerd dan kan de gebruiker snel naar het gewenste
bladnummer bladeren. Voorts zal het dan zo zijn dat de
kaartgebruiker onmiddellijk ziet hoe hij de kaart vast heeft,
waardoor hij na het openvouwen niet eerst met de achter-
kant geconfronteerd wordt en, na dit verholpen te hebben.
17
