KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
lassen die in de oude kaartenzaal opgesteld stonden (daar-
onder vele meerdelige 17c- en i8e-eeuwse atlassen, kaartboe-
ken en andere bijzondere plaatwerken). Ook slaagde inven-
tief magazij npersoneel erin om een overvloed van kästen
met een diepte van 30 cm zo te koppelen dat er extra kästen
van 60 cm diepte gecreeerd werden. Vele, tot dan toe staan-
de, atlassen wist men zo liggend onder te brengen. De fysie-
ke kant van de zaak - zorgvuldig gepland - was voor de boe-
ken en atlassen snel opgelost, de administratieve nasleep zal
nog lang voelbaar zijn.
Klimatisering en lichttoetreding
Een van de meest essentiele tekortkomingen van de aange-
wezen ruimten was de ontoereikende klimatisering. De ma-
gazijnruimte was verre van optimaal en de voormalige per-
soneelsruimten van de afdeling Informatisering, siecht ge'i-
soleerd, met ramen en buitendeuren, waren nog erger. In
overleg met en uitgewerkt door deskundigen van de Dienst
Bouw en Huisvesting werd een plan gemaakt om de klima
tisering beter onder controle te krijgen. De ruimten met
een magazijnfunctie kregen een zware installatie voor lucht-
behandeling en voor alle buitenmuren en eventuele ramen
werd een 15 cm dikke isolatiewand gezet. De kaartenzaal
zelf werd aangesloten op het bestaande luchtcirculatie-sys-
teem met een wat grotere tolerantie, zoals voor de overige
studiezalen. Speciale dubbele beglazing en extra zonwering
moeten extreme waarden tot een aanvaardbaar minimum
beperken. In het extra magazijn werd, in het kader van een
totale aanpassing voor dat gebouw, de bestaande luchtbe-
handelings-installatie uitgebreid. De afstelling is bepaald op
een temperatuur van i8°C bij een relatieve luchtvochtigheid
van 50%. Aan de verschillende ruimten moesten uiteenlo-
pende eisen gesteld worden met betrekking tot de aard en
intensiteit van het licht. Waar was daglicht nodig en waar
was kunstlicht voldoende, wat moest de kwaliteit zijn van
dat licht? Teveel en te schadelijk licht Staat op gespannen
voet met de conservering, te weinig licht, gekleurd licht of
kunstlicht verhindert een optimale raadpleging van kaarten.
Om in de eigenlijke kaartenzaal, de raadpleeg- en perso-
neelsruimte, een goed daglicht te hebben werd van de gele-
genheid gebruik gemaakt om de nieuwe aanbouw aan de
noordzijde over de gehele breedte te voorzien van een glas-
wand. Om teveel ongewenste schaduw op de naburige Lut-
herse Kerk/Aula van de Universiteit te vermijden werd een
deel van het dak schuin aflopend gemaakt en eveneens
voorzien van glas. Zo treedt ook daglicht toe van bovenaf.
Om zijwaartse zoninval in de kaartenzaal te voorkomen,
dan wel te minimaliseren, werden verticale vlakken haaks
uitstekend boven deze raampartij geprojecteerd. Het dub
bele glas, dat van een extra coating voorzien is, laat (prak
tisch) geen uv-licht door. De ramen aan de zonnige west-
kant kregen bescheiden afmetingen en extra zonwerende ei-
genschappen. Alle overige ruimten, inclusief de magazijnen,
zijn geheel of gedeeltelijk afhankelijk van kunstlicht. uv-
arme TL-buizen zijn daar toegepast om verschieten van pa-
pier en van ruggen van de boeken zo goed mogelijk tegen te
gaan.
Inventaris en speciale
voorzieningen
Behalve oud en versleten was de inventaris in de oude kaar-
1996-xxn-i
tenzaal op inventieve wijze steeds ver-
der aangepast aan het chronische
ruimtegebrek. In de nieuwe kaarten
zaal moest de verloren gegane functio-
naliteit en duidelijkheid hersteld wor
den. De complete inventaris werd ver-
nieuwd. Er was weer ruimte beschik-
baar om naast een läge leestafel een
royale hoge kaartenrafel met verstelba-
re krukken in te passen, geschikt voor
zittende en staande raadpleging. De
leestafel biedt accommodatie aan vier
personen. Afhankelijk van het ruimte-
beslag kunnen aan de kaartentafel 4
6 personen plaatsnemen. Het inventa-
risplan Steide de elektrotechnici in
Staat om in een vroeg Stadium de be-
kabeling voor het computernetwerk en
elektriciteit zo te plannen dat de aan-
sluitpunten precies onder de raad-
pleegtafels terecht kwamen. Ideaal
voor de moderne, geautomatiseerde
kaartgebruiker. De personeelszone
werd van de rest van de zaal afgeschei-
den door een royale balie. In de balie
zijn vele elektronische snufjes inge-
bouwd waaronder computeraansluitin-
gen, intercom, alarm en telefoonaan-
sluitingen. Een extra groot bureau in
deze zone maakt het catalogiseren van
kaarten fysiek een stuk eenvoudiger
dan voorheen. De grote ladenkast, op
twee stappen afstand, bevat te beschrij-
ven kaarten en kaarten die anderszins
in bewerking zijn. Daar liggen ook ge-
reserveerde kaarten te wachten en
kaarten die naar het magazijn terug of
naar de reproduktie-afdeling moeten.
Door het open karakter van deze zone
is optimaal toezicht en communicade
mogelijk. Gesprekken kunnen plaats-
vinden in de door glas van het geheel
afgescheiden kamer van de conserva-
tor, die er achter ligt. De handbiblio-
theek, bestaande uit veelgevraagde en
niet-zeldzame boeken en atlassen
(waaronder veel facsimile-uitgaven), is
ondergebracht in tien kästen van
40 cm diep voor staande boeken en
zeven eenheden van 60 cm diep voor
liggende boeken (meest atlassen en
plaatwerken). De bibliotheek is diago-
naal naast de raadpleegzone geplaatst.
De kleine staande boeken het dichtst
bij de leestafel, de grote liggende wer
ken nabij de grote kaartentafel. De
structuur ervan moet zo doorzichtig
worden dat ook zonder raadpleging
van de Computer of de oude systemati
sche catalogus de belangrijkste litera-
tuur en atlassen snel vindbaar zijn. De
oude fichecatalogus voor de kaarten en
boeken is nog steeds onontbeerlijk.
Hij kreeg een plaats tegen de muur,
dicht bij de entree en de leestafel. De
26
