KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII
makkelijk veranderd zou kunnen worden en 00k veerkrach-
tig zou zijn in geval er ernstige storingen zouden optreden
bij een van de onderdelen. Het resulterende communicatie-
protocol, tcp/ip genoemd, vormt de basis van het huidige
Internet. Het Internet bestaat eigenlijk bij de gratie van een
aantal afspraken, de zogenaamde protocollen. Een protocol
beschrijft hoe beide kanten van een verbinding moeten
communiceren. Ten eerste is er het laagste niveau van het
Internet zelf (tcp/ip). Daarbovenop bestaat een groot aantal
andere protocollen voor verschillende vormen van commu-
nicatie. Er zijn protocollen voor het overbrengen van be
standen (het ftp of File Transfer Protocol), het versturen
van elektronische post of e-mail (het smtp of Simple Mail
Tranfer Protocol), het inloggen op een andere Computer
(het telnet of Virtual Terminal Protocol) en nog veel meer.
Het grote voordeel van deze protocollen is dat ze systeem-
onafhankelijk zijn gedefinieerd. Dit betekent dat het opzet-
ten van een FTP-verbinding tussen een Unix Werkstation en
een vax-vms net zo gemakkelijk gaat als het versturen van
een elektronisch bericht naar een Supercomputer aan de an
dere kant van de wereld. Nog een belangrijk concept in ver
band met het Internet is het 'Client-Server' model. Het is
een populair concept binnen de Unix- en Internet-wereld.
In de ruimste zin van het woord beheert een Server (of dae-
mon in Unix-termen) bepaalde middelen van een Compu
ter. De Server dient als afschermende laag tussen de gebrui-
kersprogramma's (de zogenaamde clients) en de, vaak be-
perkte, computermiddelen. De clients kunnen lokaal draai-
en of, via het netwerk, op een ander systeem. Voor de ge-
wone gebruiker is alleen van belang dat de client een pro-
gramma is dat iets vraagt en dat de Server het programma is
dat het gevraagde levert.
Gebruik van het Internet
Een gebruiker hoeft zieh geen zorgen te maken over de pro
tocollen. In de loop der tijd is veel Software ontwikkeld die
de gebruiker in Staat steh om een protocol te gebruiken
zonder dat deze direct zichtbaar is. De Software vormt een
schil naar het Net, en de gebruiker kan door middel van
simpele opdrachten handelingen verrichten. Vaak is de
naam van het programma dezelfde als de naam van het pro
tocol; zo heet het programma voor het FTP-protocol 'ftp'.
(Zie voor verdere voorbeelden in de grijze kaders.)
ftp, anonymous ftp en Archie
ftp is de belangrijkste methode voor het overbrengen van
databestanden op het Internet. Op vele Systemen is het öök
de naam van het programma (de zogenaamde FTP-client)
dat het FTP-protocol gebruikt. Als je daar toegang tot hebt
is het mogelijk om een databestand te kopieren van een
Computer in Zuid-Afrika naar een in Japan. Normaliter ver
eist dit een eigen 'account' op beide Systemen, hetgeen door
een systeembeheerder geregeld moet worden.
Deze laatste beperking is niet aanwezig bij het zogenaamde
anonymous ftp. Het hele proces behelst dat een externe ge
bruiker (d.w.z. niet een van het systeem zelf) een FTP-ver-
binding maakt en inlogt als gebruiker 'anonymous' of 'ftp'.
Het password doet niet terzake, maar als regel wordt ge-
vraagd om het e-mail adres van de externe gebruiker, zodat
men bij mogelijke problemen op een andere manier contact
kan zoeken. ftp heeft commando's voor het veranderen van
de huidige directory ('cd'), voor het maken van een lijst
van bestanden in de huidige directory ('ls'), en natuurlijk
voor het halen ('get') en brengen ('put') van bestanden re-
Voorbeelden van discussielijsten
GIS-L Geographie Information Systems Lijst
De gis Discussielijst, gis-l, werd gestopt in februari
1995. De Usenet nieuwsgroep, url:news:comp.info-
systems.gis, vervult nu deze funetie. Het is nog steeds
de meest actieve discussielijst voor gis op het Internet.
COASTGIS
Een lijst die zieh bezig houdt met Gis-applicaties speci-
fiek voor kustgebieden. Lijst adres: url:mailto:coast-
gis@irlearn.ucd.ie; Server adres: url:mailto:list-
SERV@IRLEARN.UCD.IE.
IMAGRS-L
Een lijst speeifiek voor digitale beeldverwerking van sa-
tellietbeelden. Lijst adres: url:mailto:imagrs-l@-
earn.cvut.cz; Server adres: url:mailto:listserv-
@EARN.CVUT.CZ.
MAPINFO-L Mapinfo Lijst
Een lijst voor gebruikers, dealers en ontwikkelaars van
de Maplnfo Software, toepassingen en datasets. De on-
derwerpen varieren van technische details van de Map-
Info Software tot gis en kartografie in ruimere zin. Ser
ver Adres: url:mailto:majordomo@csn.org; lijst
adres: URL:mailto:mapinfo-l@csn.org; e-mail con
tact: url:mailto:bthoen@gisnet.com (BillThoen).
MAPS-L
Een lijst voor bibliothecarissen die kartografische infor-
matie verzorgen en verder iedereen die gei'nteresseerd is
in kartografie, Satellietbeelden, geografie enz. Server
adres: url:mailto:listserv@uga.cc.uga.edu.
Lis-Maps
Nog een lijst voor nieuws, onderwerpen, beleid en toe
passingen gerelateerd aan kartografische en geografische
bibliotheken. De onderwerpen lopen uiteen van het
vinden van informatie tot gis en het gebruik van Satel
lietbeelden. Server adres: url:mailto:mailbase@mail-
base.ac.uk.
De FreeHand lijst
Deze lijst is bestemd voor discussies met betrekking tot
Macromedia FreeHand voor zowel de Macintosh als de
PC. Server adres: url:mailto:listserv@galileo.uaf-
ADM.ALASKA.EDU.
De Quark lijst
Voor het verkrijgen van hulp en tips voor Quark XPress
voor de Macintosh en PC. Server adres:
URL:MAILT0:LISTSERV@IUBVM.UCS.INDIANA.EDU.
Adobe Photoshop
Een lijst voor alles over Adobe Photoshop. Server adres:
url:mailto:listproc2@bgu.edu.
Voorbeelden van faq's
Public Domain Projections Software FAQ url:ftp:/-
/CHARON. ER.USGS.GOV/pUbTd.PROJECTIONS.FAQ.
30