Woordenlijst
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII-I
Subway navigator
Voordat men van plan is de metro te nemen kan men
de route plannen met de Subway Navigator. Het sys-
teem bevat gegevens van meer dan 60 grote Steden van
de hele wereld, inclusief Amsterdam.
url:http://metro.jussieu.fr:ioooi/.
Xearth
Een leuke bron. Hiermee ziet men als het wäre de Aarde
vanuit de ruimte. Onder andere de positie en de zonne-
stand kunnen worden gekozen. Heiaas zijn hier slechts
twee objecten zichtbaar: water en land. URL:http://ww-
bprc.mps.ohio-state.edu/xearth/xearth.html.
Mapper
Dit is een grafische interface voor geografische informa-
tie. Mapper verzorgt de communicatie tussen databases
en het Web. url:http://aurora.esri.utah.edu/map-
cgi-bin/mapper. py.
Account
Een toegewezen naam en wachtwoord voor een speci-
fieke Computer.
Applet (letterlijk: kleine applicatie)
Een programma geschreven in de Java programmeer-
taal.
Anonymous ftp
Een vrij te gebruiken FTP-account.
Archie
Het zoeksysteem voor bestanden die beschikbaar zijn
via anonymous ftp.
Autoreferencing
Het automatisch creeren van hyperlinks.
Browsen
Bladeren in hypertext op het Web. Ook wel surfen ge-
noemd.
(Web)-Browser
Het client-programma voor het World Wide Web.
cgi Common Gateway Interface)
Een set definities voor het creeren van Gateways (poor-
ten) naar het Web.
CGl-script
Een programma dat de communicatie naar een bepaal-
de informatievoorziening (bijv. queries aan en Output
van een database) vertaalt naar het Web.
Clearinghouse
Een organisatie die dient als doorgeefluik voor infor-
matie.
Hoewel nog maar weinig mensen Mosaic gebruiken heeft
het programma veel invloed gehad. Meer nog dan bijvoor-
beeld de eerste tekstverwerkers, zoals WordStar. Het heeft
de drempel tot het Internet verlaagd; in een oogwenk waren
er, in plaats van honderdduizenden, tientallen miljoenen
gebruikers. Het Web heeft het Net opgeslokt. En er is nog
geen teken van verandering hierin. Het Web barst uit zijn
voegen; eerst verdubbelde het elke 53 dagen, nu ligt dat nog
altijd op 150 dagen!
Is het Web dan echt iets nieuws? Nee, computernetwerken
bestaan al enkele tientallen jaren, mooie grafische gebrui
kers interfaces (gui's) bestonden al, en hypermedia wordt
ook al op grote schaal gebruikt. Een nieuw facet is dat de
huidige Web-clients de meeste andere protocollen ook be-
grijpen. Dit laatste betekent simpelweg dat de Web-client
niet alleen maar een Web-client is, maar ook een volwaardi-
ge ftp, e-mail, gopher, wais, Usenet en Telnet client is,
zodat met slechts een programma de meeste informatie-
bronnen op het Internet kunnen worden aangeboord! Wan-
neer men spreekt Over het Internet bedoelt men dan ook ei-
genlijk het Web.
De afspraken voor het Web zijn vastgelegd in het Hyper-
Text Transfer Protocol (http). Verder bestaat er een defini-
tie voor het creeren van gateways op het Web, de zoge-
naamde Common Gateway Interface (cgi), die het moge-
lijk maakt om zelfs heel andersoortige informatiebronnen
aan te bieden op het Web. Zo zijn er gemakkelijk gateways
te bouwen naar bestaande databases; het Web dient dan als
een kant-en-klare buitenkant voor de database en de infor-
matie is wereldwijd beschikbaar. De kracht van het Web is
dat het al die dingen in zieh verenigt en daarmee hele nieu-
we interessante mogelijkheden biedt! Hypertext hoeft niet
in opeenvolgende wijze gelezen te worden; de gebruiker
kan, met een druk op de knop, hyperlinks volgen en op die
manier door de hypertext pagina's bladeren (browsen).
Web-clients worden ook wel browsers genoemd. Hyperme
dia documenten bevatten niet alleen tekst, ze kunnen ook
geluid, plaatjes en filmpjes bevatten. De plaatjes zelf kun
nen weer hyperlinks naar geluid of tekst vormen. De stan-
daard taal voor het creeren van hypermedia documenten op
het Web is de HyperText Markup Language (html). Het is
een broertje van de Standard Generalized Markup Langu
age (sgml), dat veel wordt gebruikt in de huidige generatie
tekstverwerkers. html gebruikt de urls voor het represen-
teren van de hypermedia links en andere Internet diensten.
Hiermee kan vrij wel elke file of dienst, waar dan ook op het
Net, worden aangeduid.
World Wide Web Wanderers, Spiders and Robots
Het is bijna vanzelfsprekend dat er voor het Web ook pro-
gramma's bestaan die op eigen houtje Webland kunnen
doorkruisen. Dit zijn de zogenaamde Web Wanderers, Spi
ders en Web Robots. Sommige mensen vinden ze fantas
tisch, andere verafschuwen ze. Hoe dan ook, ze bestaan! En
hoewel ze misschien ooit ontstonden voor hongerige infor-
matiezoekers, worden ze meer en meer gezien als gereed-
schap voor automatische informatie-vergaring, en als hulp
bij het beheren van grote hypermediabestanden.
Lycos Inc. bijvoorbeeld heeft 91% van alle Web-pagina's in
kaart gebracht, en biedt daarop een krachtig zoekmechanis-
me, waarmee informatie snel kan worden gevonden. De
url van Lycos is url:http://www.lycos.com/. Lycos is af-
35
