De Atlas Natuurmonumenten
de lange wordingsgeschiedenis van een Studentenatlas
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII-I
B.J. Köbben
kaartgebruik; kaartredactie; praktijk
map use; map editing; applications
utilisation de cartes; redaction cartographique; application
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
In de opleiding Kartografie aan de Universiteit Utrecht
wordt al jaren lang aandacht besteed aan de atlaskarto-
grafie. Tijdens het praktische deel van het onderwijs
maken de Studenten gezamenlijk een kartografisch pro-
dukt. De hier besproken Atlas Natuurmonumenten is
een dergelijk produkt. Dankzij een studiedag van de
werkgroep Kartograhsche Produktietechnieken kon
deze atlas gedrukt worden. U treft hem als bijlage aan
bij dit nummer van het KT.
De geschiedenis
In de opleiding Kartografie aan de
Universiteit Utrecht wordt al jaren
lang aandacht besteed aan de atlaskar-
tografie. Dat gebeurt in een theore
tisch onderdeel, waarin hoorcolleges
en literatuurstudie de hoofdrol speien,
maar 00k in een praktisch onderdeel.
Hierin maken de Studenten gezamen
lijk een kartografisch produkt. Dat
kan een kaartblad zijn of een compleet
atlasje. Lange tijd is het de gewoonte
geweest de resultaten met het Karto
grafisch Tijdschrifi mee te sturen. Het
laatste is dat gebeurd met het atlasje
De Europese Gemeenschap: Hoe bestaat
het?, dat bij KT 1988.XIV.4 was gevoegd.
Sinds die tijd is het stil geweest... Dat
wil niet zeggen dat de Studenten in de
tussentijd niets gemaakt hebben. Maar
door diverse oorzaken heeft het practi-
cum sindsdien nooit tot een gedrukt
produkt geleid. Zo zijn er groepen ge
weest die door afvallen van Studenten
het practicum niet afgerond hebben en
00k strooide de actualiteit soms roet in
het eten: Je zult maar een atlasje over
de verschillen tussen brd en ddr aan
het maken zijn als plotseling de Muur
valt! Bovendien is het voor de vak-
groep steeds moeilijker gebleken om
Barend Köbben is
werkzaam bij de
vakgroep Kartogra
fie van de Universi
teit Utrecht (Post
bus 80115, 35°8 TC
Utrecht, tel. (050)
2552086; e-mail0
b. kobben @frw. ruu.
nl)
geld boven tafel te krijgen om het eindprodukt te drukken.
Weliswaar zijn de huisdrukkerijen van itc en tu Delft in
het verleden zo vriendelijk geweest om tegen kostprijs te
werken, maar zonder financiele hulp van derden is publika-
tie moeilijk te realiseren.
Ondertussen is het accent van het practicum verschoven:
steeds vaker kiezen Studenten er voor om niet naar een ge
drukt produkt te werken, maar naar een elektronische vorm
van publikatie. Zo wordt momenteel de laatste hand gelegd
aan een multimedia presentatie over een drietal aspecten
van de Nederlandse Spoorwegen (de ontwikkeling van het
lij nennet, de bouw van de Willemstunnel in Rotterdam en
de Betuweroute). Een andere groep is net begonnen met de
realisatie van een presentatie over de Hollandse Waterlinie
op het World Wide Web.
Toch ligt er nu weer een ouderwets' gedrukt atlasje voor u,
de Atlas Natuurmonumenten (dit atlasje is als bijlage bij dit
KT gevoegd). De oorsprong van deze atlas ligt al een aantal
jaren terug, maar pas onlangs is hij uiteindelijk afgemaakt.
Eind 1992 zijn zeven Studenten begonnen met het opzetten
van deze atlas, met het idee een overzicht te geven van de
ontwikkeling van de natuur in Nederland aan de hand van
de activiteiten van de Vereniging Natuurmonumenten. Er
werd contact gezocht met Natuurmonumenten, waar men
enthousiast was en gegevens beschikbaar Steide, maar geen
toezeggingen kon doen over mogelijke steun op het finan
ciele vlak of bij publikatie (in bijvoorbeeld het blad van de
Vereniging). Gedurende de volgende maanden werd voort-
varend verder gewerkt, maar werd tegelijkertijd duidelijk
dat Natuurmonumenten niet meer dan gegevensleverancier
zou zijn. Dat leidde ertoe dat de atlas op zeker moment
vrijwel af was maar niet leek te kunnen worden geprodu-
ceerd.
Vervolgens hebben de bestanden lange tijd liggen verstoffen
en zijn de meeste van de betroffen Studenten inmiddels af-
gestudeerd. Tot in 1995 de werkgroep Kartografische Pro
duktietechnieken van de nvk de studiedag KARTOTECH3'
organiseerde. Op deze studiedag zouden de gastheren, de
bedrijven Mahez bv en True Colours Nederland bv, een de-
monstratie geven van de door hen geboden mogelijkheden
45
