Kartografische handleidingen
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT I996-XXII-2
F.J. Ormeling jr.
Prof. dr. F.J. Or
meling jr. is als
hoogleraar Karto-
grafie verbünden
aan de Universi-
teit Utrecht
Heidelberglaan 2,
3384 CS Utrecht,
tel. 030 - 2331373.
visualisatie; digitale kartografie; overzicht trefwoorden
visualisation; digital cartography; survey keywords
visualisation; cartographie numerique; etude mots-cles
gesteld - althans door de geprivilegieerden die toegang tot
die kartograaf hadden. Er was dus sprake van de volgende
keten:
opdrachtgever kartograaf» kaartkaartgebruiker
Bij gebruik van de nieuwe programmatuur ontbreekt de
schakel van de kartograaf in deze informatieverwerkingske-
ten (zie hieronder). Dat betekent een belangrijke tijdwinst,
en daardoor wordt het visualisatie-proces goedkoper. En
daardoor krijgen meer mensen er toegang toe, en de karto
grafische visualisatie wordt daardoor als het wäre gedemo-
cratiseerd. Dat is een geweidige positieve ontwikkeling voor
de kartografie, want daardoor is er een grote toename in de
produktie en dus 00k het gebruik van kaarten ontstaan.
opdrachtgever Computer kaartkaartgebruiker
In deze nieuwe ideale situatie hebben we nu als het wäre de
functionaliteit van ons kartografisch lab in onze pc's onder-
gebracht, de uitvoer uit de pc's wordt door de prints of
films gevormd die vroeger het resultaat van het werk van de
kartografen waren. Die zijn daardoor geenszins overbodig
geworden: hun werkterrein wordt er iets door verlegd: het
wordt meer voorwaarden scheppend; het wordt meer ge-
richt op kwaliteit dan kwantiteit.
Maar men moet zieh 00k realiseren dat met het overschake-
Er is sprake van een nieuwe trend in de kartografische
Consulting: de produktie van handleidingen op het ge-
bied van de kartografische vormgeving, toegesneden op
de speeifieke eisen van een bepaalde instelling of be-
drijf. Hieronder zullen besprekingen volgen van drie
van dergelijke handleidingen, in de laatste twee jaar
met steun van universiteiten geprodueeerd voor en
door grote instellingen die zieh onder andere bezig
houden met de produktie van kaartmateriaal op basis
van hun digitale ruimtelijke bestanden.
De doelstelling van deze kartografische
gidsen is zowel opdrachtgevers als de
gebruiker van kartografische visualisa-
tieprogrammas de nodige achter-
grondkennis te verschaffen om de be
treffende informatie op een adequate
manier te visualiseren. De achtergrond
van de produktie van deze gidsen ligt
in het feit dat met deze nieuwe visuali-
satieprogramma's (zoals ArcView,
Mapinfo, Atlas*Gis enz.), maar 00k
met bestaande zwaardere pakketten
zoals Arc/Info, in theorie door ieder-
een, die met die programmapakketten
overweg kan, ruimtelijke gegevens
vanuit geografische informatiesyste-
men in beeld kunnen worden ge
bracht. In de praktijk blijkt dat tegen
te vallen. Ondanks het feit dat bij die
visualisatieprogramma's van ruimtelij
ke informatie vaak wel handleidingen
hören met kartografische aanwijzin-
gen, zijn deze toch vaak onvoldoende
gedetailleerd en te weinig toegesneden
op speeifieke behoeften om er veel aan
te hebben.
Vroeger, in de tijd voordat men over
bovengenoemde programmapakketten
kon beschikken, werd ruimtelijke in
formatie die in beeld moest worden
gebracht aan een kartograaf ter hand
Figuur 1. De toe
gang tot de karto
graaf in het pre-
digitale tijdperk:
alleen voor geprivi
legieerden die lange
wachttijden op de
koop toe moesten
nemen (illustratie:
A. Lurvink).
23
