Kartografie voor Gis-ers bij Rijkswaterstaat
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
/VIA Damoiseaux
visualisatie; kwaliceitsbeheersing; opleiding
visualisation; quality control; education
visualisation; controle de qualite; enseignement
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
Het toenemend gebruik van GIS als hulpmiddel bij
onder meer het beheer en onderhoud van wegen en wa-
teren heeft ook geleid tot een toenemende produktie
van kaarten. De kwaliteit van die kaarten laat nogal
eens te wensen over. Maar nu het nieuwe van GIS er
zo'n beetje af is, komt de vraag naar kwaliteit in kaar
ten terug. Daarvoor wil of kan men echter niet altijd
terugvallen op de reguliere tekenkamer. En voor een
aantal toepassingen is dat ook niet nodig, maar dan
moet de Gis-er wel over voldoende kartografische basis-
kennis beschikken.
Inleiding
Van oudsher heeft de kartografische
wereld veel aandacht besteed aan de
scholing van kartografen. Het blijft
overigens lastig om te bepalen wie nu
wel en wie niet kartograaf genoemd
mag worden. Want is iemand die af en
toe een kaart maakt nu wel of geen
kartograaf? Daar kan een lange acade-
mische verhandeling aan worden ge-
wijd, maar voor het gemak gaan we er
hier vanuit dat met kartografen wor
den bedoeld: mensen van wie het de
hoofdtaak is om kaarten te maken. De
meeste Gis-ers vallen daar niet onder;
zij houden zieh meer inhoudelijk met
de processen en de data bezig en de vi
sualisatie in de vorm van kaarten is
daar slechts een onderdeel van. Wat de
opleiding van kartografen betreft:
daarvoor is er voldoende aanbod, al
vergt de instandhouding daarvan
steeds opnieuw de aandacht. Daar-
naast zijn er ook mogelijkheden voor
bijscholing van reeds in de praktijk
werkzame kartografen.
Nu in toenemende mate kaarten door
anderen worden gemaakt en met name
Drs. M.A. Damoi
seaux is adviseur
voor GIS en Karto
grafie bij de Meet-
kundige Dienst van
Rijkswaterstaat
(Postbus 5023, 2600
GA Delft).
door Gis-ers, is er ook behoefte aan scholing van niet-karto-
grafen. En vanuit die groep is er ook vraag ontstaan, bij-
voorbeeld naar standaardsymbolen en standaard-lay-outs
voor kaartopmaak en regels voor kleurkeuze en legenda-op-
maak. En die vragen komen niet alleen van diegenen die
zelf die kaarten met gis maken, maar ook van hun op-
drachtgevers, die de adviezen van de 'echte' kartografen
node moeten missen.
Hier ligt een nieuwe taak voor kartografen. En aanvankelijk
levert dat ook tegenstrijdige gevoelens op: enerzijds wordt
de betekenis van het vakgebied versterkt door verhoging
van de kwaliteit van kaarten, maar anderzijds wordt de
eigen werkgelegenheid ondermijnd. Maar er is geen weg
meer terug. Immers, iedereen kan nu met de Computer plus
een teken- of Gis-programma kaarten maken. Alleen niet
iedereen heeft de kennis om dat verantwoord te doen.
Er is dus meer kartografische kennis nodig op Gis-werk-
plekken. Een goede oplossing zou zijn om de traditionele
tekenkamers om te vormen tot gegevenskamers, waar ken
nis over gis, over meta-gegevens, maar ook over visualisatie
aanwezig is. Deze gegevenskamers zijn dan niet alleen pro-
duktiecentra, maar ook leverancier van data plus kennis,
zowel ten aanzien van gis als van kartografie. Maar zover is
het nog niet. Intussen wordt er wel in toenemende mate
aandacht besteed aan kartografische kennis voor Gis-ers,
veelal op hun eigen verzoek. Een goed voorbeeld hiervan is
de tweedaagse cursus Kaarten maken in een GlS-omgeving
die nu al enige jaren achtereen gegeven wordt door Geo-
plan, Amsterdam, in samenwerking met de vakgroep Kar
tografie van de Universiteit Utrecht.
Kartografie voor Gis-ers bij Rijkswaterstaat
Binnen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en dan
met name bij Rijkswaterstaat wordt al enige jaren veel aan
dacht besteed aan de introduetie van gis en de praktische
toepassing ervan voor de diverse operationele taken. In het
verlengde daarvan wordt ook gewerkt aan kartografische
bijscholing van Gis-ers. Dit gebeurt op verschillende manie-
ren.
39
