INTERACTIEF
berichten
Tentoonstelling Monster van
Rijnland
Van i juni t/m 27 oktober 1996 wordt
in Leiden de tentoonstelling Monster
van Rijnland, acht eeuwen droge voeten
en schoon water gehouden. Plaats van
handeling is Museum Boerhaave,
Rijksmuseum voor de Geschiedenis
van de Natuurwetenschappen en van
de Geneeskunde. Deze zomertentoon-
stelling wordt georganiseerd in samen-
werking met Nederlands oudste water-
schap: het Hoogheemraadschap van
Rijnland, dat zijn zetel in Leiden
heeft. Aan bod komen onder meer de
rijke geschiedenis van het Hoogheem
raadschap (verveningen, polders,
droogmakerijen als de Haarlemmer-
meer) en de huidige taken (beheersing
van het waterpeil en zorg voor schoon
oppervlaktewater). Een en ander
wordt uitgebeeld aan de hand van
oude kaarten, prenten, instrumenten,
modellen, gereedschappen en kunst-
voorwerpen. Verder zijn er een interac-
tief meetstation en een laboratorium
waar bezoekers aan de slag kunnen. De
tuin biedt ruimte voor allerlei spette-
rende aktiviteiten rond de thema's wa-
terbeheersing en -kwaliteit. Tegelijker-
tijd is in hetzelfde museum de Bodel
Nijhuiscollectie tentoongesteld.
Het museum is gevestigd in de Lange
St. Agnietenstraat 10, 2312 wc Leiden.
De openingstijden zijn: dinsdag t/m
zaterdag 10.00-17.00 uur; zon- en
feestdagen 12.00-17.00 uur. 's Maan-
dags en op 3 oktober is het gesloten.
C. Blok
I996-XXII-2
van demonstraties en Workshops wor
den technische begrippen, opslagme-
dia en opslagformaten behandeld.
Informatie: Fotobeheer O.C., Zwol-
sestraat 413, 2587 vh Den Haag,
tel. 0652-619674.
Cursus Storage Retrieval van
Beeldmateriaal
In oktober 1996 organiseert Fotobe
heer O.C. een extra cursus Storage
Retrieval van Beeldmateriaal. Deze cur
sus gaat over de ontsluiting en de au-
tomatisering van collecties afbeeldin-
gen. Deze cursus is bedoeld voor be-
heerders van verzamelingen beeldma
teriaal in bedrijfs- en gemeente-archie-
ven, documentatiecentra en bibliothe-
ken.
Tijdens de eerste dag komt het toegan-
kelijk maken van de collectie aan bod:
trefwoordsystemen, thesaurusbouw en
softwarekeuze. Tijdens de tweede dag
Staat de geautomatiseerde beeldopslag
van afbeeldingen centraal. Met behulp
Studiedag werkgroep Geschie
denis van de Kartografie,
25 oktober 1996
Op vrijdag 25 oktober 1996 organiseert
de werkgroep voor de Geschiedenis
van de Kartografie van de Nederlandse
Vereniging voor Kartografie (nvk) een
studiedag in samenwerking met de
Koninklijke Bibliotheek (kb) te 's-Gra-
venhage. Het thema van de studiedag
zal zijn De Nederlandse kartografische
bijdrage aan het wereldbeeld. Dit naar
aanleiding van de tentoonstelling Met
kapmes en kompas. Vier eeuwen Neder
landse ontdekkingen en reisverslagen
die van 25 juli t/m 25 oktober in de kb
zal worden gehouden.
De volgende lezingen worden op die
studiedag aangeboden. Prof. G.G.
Schilder: 'Nederlandse bijdragen aan
het wereldbeeld tot 1700'; de heer.
Haga (Rijksprentenkabinet): 'De bete-
kenis van de Gordon collectie bij de
ontsluiting van Zuid Afrika'; prof. F.J.
Ormeling sr. 'De rol van het knag bij
de openlegging van tropisch Neder-
land (1880-1960)'; drs. J. Werner: 'De
kaartencollectie van het knag in de
uba; drs. Moree (kb): 'Inleiding in de
tentoonstelling van de kb'. Aanslui-
tend is er de mogelijkheid tot bezoek
aan de tentoonstelling en borrel.
De lezingen worden later 00k op
schrift in de NVKpublikatiereeks ter be-
schikking gesteld en zijn in de aanmel-
dingsprijs (inclusief porto) inbegrepen.
Aanmelding geschiedt door overma-
king van 30,- 25- voor NVK-leden)
op girorekening 1670043 t.n.v.
M.M.Th.L. Hameleers te Maarssen
onder vermelding van studiedag nvk.
Inlichtingen eveneens bij de secretaris
van de werkgroep: 020-5720300 Marc
Hameleers, Gemeentearchief, Amster
dam). Na betaling wordt u een meer
gedetailleerd programma van de stu
diedag toegestuurd.
Tentoonstelling Met kapmes en
kompas
Ontdekkingsreizen, reisverslagen.
daarbij denk je aan heel lang geleden.
Aan de spectaculaire reizen om Kaap
de Goede Hoop, de grimmige over-
wintering op Nova Zembla, aanspoe-
len op witte stranden met daarachter
ondoordringbare jungle. Maar het is
nog niet zo lang geleden, dat nog
steeds nieuwe gebieden in kaart wer
den gebracht en dat onbekende stam
men door Nederlandse expedities wer
den ontdekt. Vanaf 25 juli wijdt de
Koninklijke Bibliotheek (kb) aandacht
aan vier eeuwen Nederlandse ontdek
kingsreizen en reisverslagen tijdens de
tentoonstelling Met kapmes en kompas.
De invalshoek van deze tentoonstel
ling - de relatie tussen land, water en
mens - is gebaseerd op het centrale
thema van het 28th International Geo-
graphical Congress, dat van 4-10 au-
gustus 1996 in Den Haag plaatsvindt.
In de i6e en 17c eeuw veranderde het
wereldbeeld dramatisch. Dat is duide-
lijk te zien door de atlas van Ortelius
uit 1570 te vergelijken met die van
Blaeu uit 1664. De belangrijkste Ne
derlandse ontdekkingen springen dan
in het 00g. Gei'llustreerde verslagen
van de reizen van Barentsz naar de
Noordpool, van Jan Huygen van Lin-
schoten en De Houtman naar Indie en
van Abel Tasman naar het zuidland
zijn 00k op de tentoonstelling te zien.
De schotel die Dirck Hartoch in 1616
achterliet op Eendrachtsland is 00k in
faesimile aanwezig. In de i8e eeuw
waren de Nederlanders niet zo actief.
Een belangrijke tocht werd onderno-
men door Roggeveen, die Paaseiland
ontdekte in 1722.
De nadruk ligt op de reizen, die de
Nederlanders ondernamen in de 19c
en 20e eeuw. Hierbij speelde het Ko
ninklijke Nederlands Aardrijkskundig
Genootschap (opgericht in 1873) een
belangrijke rol. Het knag was tot na
de Tweede Wereldoorlog een van de
grote initiatoren van Nederlandse ex
pedities, waarbij de nadruk op de
Oostindische bezittingen lag. Het ging
bij deze expedities niet meer om de
ontdekking van complete continenten
of het vinden van spectaculaire door-
tochten, maar om het invullen van de
overgebleven 'witte plekken' op de we-
reldkaart, met name in Suriname en
Nederlands-Indie. Voor deze tentoon
stelling mochten de samenstellers put-
ten uit de rijke verzameling foto's, cor-
respondentie en reisverslagen in het ar-
chief van het knag.
Van 1901 tot 1926 werden expedities
naar Suriname georganiseerd met als
doel de stroomstelsels van de rivieren
de Coppename, de Saramacca en de
52
