de meeste mensen wonen wordt on-
derbelicht. De visuele invloed van een
anamorfose is groot zolang het be
treffende gebied herkenbaar blijft.
Zoals in figuur 1 is te zien is dat voor
Groot-Brittannie geen probleem, maar
Schotland alleen (figuur 2) zou maar
door weinigen als zodanig herkend
worden. Anamorfoses zijn bekend in
diverse Varianten. Het basisprincipe
berust op het feit dat het kaartopper-
vlak van de gerepresenteerde geografi-
sche eenheden niet langer overeen
komt met het daadwerkelijk opper-
vlak, maar in overeenstemming is ge
bracht met een bepaald thema, bij-
voorbeeld het aantal inwoners. Zoals
bekend wonen in Groot-Brittannie de
meeste mensen in het zuidoosten en is
Schotland nauwelijks bewoond.
55
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
BESPREKINGEN
A neu) social atlas of Britain. D.
Dorling. Chichester: J. Wiley Sons,
1995. 247 pp.,22 x 71 cm.
ISBN 0 471 94868 3. Prijs 30,-.
De hier besproken atlas van Groot-
Brittannie is in meerdere opzichten
een uniek werk. In de eerste plaats
bevat het een schat aan kartografisch
weergegeven statistische informatie
ontleend aan de volkstelling van 1991.
Ten tweede is de atlas geheel digitaal
vervaardigd, waarbij vrijwel uitsluitend
gebruik is gemaakt van een bijzondere
kartografische representatie: de ana-
morfose of, zoals het kaarttype in het
Engels bekend is, het cartogram (ont
leend aan de combinatie map and
graph). Doel van de atlas is de Britten
facetten van de maatschappij waarin ze
leven te tonen, die ze normaal niet
zouden zien. Het kaartbeeld van de
anamorfose biedt zowel een inzicht in
lokale als nationale ruimtelijke patro-
nen. Anamorfoses zijn gebruikt omdat
de standaard choropleeth gegevens ge-
relateerd aan sociaal-economische on-
derwerpen te veel vervormen: statistie-
ken gerelateerd aan rurale gebieden
worden te veel benadrukt en de karak-
teristiek van het stedelijke gebied waar
In de atlas wordt de werking en toe-
passing van het algoritme achter de
anamorfose uitgelegd op een manier
die de lezer niet onthouden mag wor
den: "Stel je voor dat je de sociale
structuur van je land wilt bekijken en
dat je bovendien invloed hebt op hoe
dat kan. Alle Britten worden daartoe
naar een vlak eilandje van drie tot vier
mijl doorsnee gebracht zodat er voor
iedereen maar net een staanplaats is.
Daarnaast wordt aan ieder huishouden
gevraagd om bij elkaar te blijven en
bovendien zo dicht mogelijk bij de
buren te blijven, waarbij iedereen
evenveel ruimte krijgt. Een zekere
mate van duwen en schuiven is onver-
mijdelijk, maar deze regel laat wel de
gemeenten, regio's en provincies intact.
Als nu ieder persoon een set kleurige
borden krijgt om er een boven het
hoofd te houden waarbij de kleur af-
hankelijk is van het antwoord op een
van de volkstellingsvragen ontstaat er
een bevolkingsanamorfose van de be
treffende vraag." Het zal duidelijk zijn
dat dit niet in werkelijkheid uitge-
voerd kan worden, maar een Computer
kan het wel simuleren. De hierboven
beschreven regels werden toegepast in
het algoritme waarmee de atlaskaarten
gemaakt zijn. ledere gemeente wordt
gerepresenteerd door een cirkel, waar
bij de oppervlakte van de cirkel over-
eenkomt met het aantal inwoners van
de betreffende gemeente. In eerste in-
stantie overlappen er veel cirkels. Maar
het computerprogramma schuift net
zo lang met de cirkels totdat er geen
overlap meer is, waarbij de cirkels zo
Figuur 1. Groot-Brittannie in 'gewone'
vorm en als anamorfose.
Administrative
Boundaries
for Wards, Counties
and Scottish Regions
Scale
250 000
people
Scale
1000 km2
