•m
f
1
1
1
1
l
l
J
Residents Speaking Gaelic or Welsh 1991
I
1
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII-2
Proportion of ward populations
Scale
2000 km2
of residenls aged 3 or over
who can speak Gaelic
up to 2%
2% to 5% 13
5% to 10% 2
10% to 50% jl
50% abovc j 0
of all residenls in Scotland
Scale
□=250000
people
dicht mogelijk bij hun oorspronkelijke
geografische buren en oorspronkelijke
positie worden gehouden. De kustlijn
wordt elastisch gemaakt zodat Schot
land kan krimpen en het gebied rond
London kan expanderen.
Dorlings algoritme kan tienduizenden
geografische eenheden manipuleren
terwijl de handmatige methoden of de
oudere programma's slechts honderden
eenheden kunnen verwerken. Deze
anamorfoses bestaan vaak uit recht-
hoeken of sterk vervormde basiseenhe-
den. Dergelijke anamorfoses worden
in de literatuur wel aangemerkt als
continuous area cartograms', waarbij
het behoud van topologie voorop
Staat. In de methode Dorling, die
'non-continuous area cartograms'
maakt is dit niet altijd gegarandeerd.
Voor beide vormen van anamorfose
geldt dat er een geografisch correct
kaartje bij afgebeeld moet zijn om de
relatie tussen het bij de gebruiker be-
kende kaartbeeld van een gebied en
het anamorfosebeeld te garanderen. In
Gaelic Speakers by Age and Sex 1991
Age
80
70
male 1
60
female
50
40
speaks
30
and reads
20
11
and writes
0
4 3 2
12 3 4
ot an residents iivmg in Scotland
de atlas is dit bijna niet gedaan. Het
opzoek van een bepaalde gemeente is
niet eenvoudig, alhoewel dit in de
'normale' kaart van Groot-Brittannie
met z'n meer dan 10.000 gemeenten
00k niet altijd eenvoudig zou zijn.
De atlas is een kloek werk op liggend
A/pformaat. Op een tiental kaarten na
zijn alle kaarten in twee kleuren ge-
drukt (zwart en rood). Het eerste deel
van de atlas behandelt de anamorfose-
structuur van Groot-Brittannie, waar
bij de naam van ieder van de meer dan
10.000 gemeenten wordt gegeven.
Deze namen zijn slechts in corps 4 af-
gedrukt wat het gebruik van een ver-
grootglas haast onvermijdelijk maakt.
Tevens wordt in deze inleiding aange-
geven hoe de kaarten gelezen moeten
worden. De atlas behandelt een zeven-
tal hoofdonderwerpen: bevolking
(aantallen), demografie (de bevolkings-
samenstelling naar geslacht, leeftijd en
allochtonen), economie (werk en
werkloosheid), volkshuisvesting (aller
lei aspecten van huizen en hun bewo-
ners), gezondheid (ziekten en dood),
de samenleving (familie, opleiding en
inkomen), en politiek (stemgedrag).
Ieder van de behandelde onderwerpen
wordt ge'illustreerd door de kaarten
(vrijwel alleen anamorfoses), grafieken,
tabellen, tekst, literatuurverwijzingen
en een enkele foto.
Figuur 2 en 3 laten een voorbeeld zien
van een gekarteerd onderwerp. Het be-
treft hier het aantal Gaelic-sprekenden
in Schotland, waarbij de auteur wil
laten zien hoe goed zijn anamorfoses
Figuur 3. Gaelic-sprekenden per leeftijd en
geslacht, 1991.
Figuur 2. Gaelic-sprekenden in Schotland,
1991.
werken. Doordat de oorspronkelijke
kaart in rood en zwart is gedrukt valt
het effect een beetje weg, maar de He-
briden en Noordwest-Schotland waren
respectievelijk in vol en licht rood
weergegeven. Als men naar het grafiek-
je tussen beide kaarten kijkt blijkt dat
de hoeveelheid Gaelic sprekende in
procenten nauwelijks de moeite waard
is. Wanneer dit weergegeven wordt in
de traditionele choropleeth blijkt het
om een groot oppervlak te gaan. Dit
blijkt wel direct uit de anamorfose (het
gaat in absolute getallen om ongeveer
70.000 van de u miljoen Schotten).
De grafiek in figuur 3 laat bovendien
zien dat het aantal binnenkort zelfs
nog sterk zal afnemen.
Het is een boeiende atlas die een ieder
ge'interesseerd in het wel en wee van de
Britse bevolking, zal aanspreken. Het
interpreteren van de anamorfoses is
niet altijd eenvoudig, maar de be-
schrijvende tekst en bijbehorende gra
fiek zijn hierbij zeer behulpzaam.
M.J. Kraak
Mercator's World, The Magazine of
Maps, Atlases, Globes and Charts.
Aster Publishing Corporation, PO Box
10603, Eugene or 99440-9940, usa.
ISSN 1086-6/28. Verschijnt zes maal
per jaar; een jaarabonnement buiten
USA kost 39,93.
Er zijn maar weinig kartografische
tijdschriften in de wereld, die vooral
voor leken bestemd zijn. En als ze dat
al zijn, richten ze zieh uitsluitend op
liefhebbers van historische kaarten en
atlassen. In de geografie ligt dat wat
gunstiger: er bestaan diverse geografi
sche tijdschriften die zieh op een bre-
der publiek richten. En van tijd tot
tijd wordt daarin 00k aandacht gege
ven aan kaarten en atlassen. Het onge-
twijfeld bekendste voorbeeld hiervan is
het Amerikaanse National Geographie,
een maandblad dat al meer dan hon-
derd jaar bestaat en in iedere betere
boekwinkel te koop is. Hierin wordt
altijd veel aandacht gegeven aan karto-
grafisch materiaal, als illustratie bij
geografische artikelen of als losse bijla-
ge. In Groot-Brittannie verscheen tot
in de jaren tachtig het maandblad
Geographical Magazine, waarin zelfs -
zij het met mondjesmaat - kartografi-
56
