jvereaTor
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT I996-XXII-3
dens het bezoek weer van dit prachtige museum kan genie-
ten.
De tentoonstelling plaatst Mercator te midden van zijn tijd-
genoten, kartografen als Pieter van der Beke, Gemma Frisi-
us, De Jode en anderen en geeft daarnaast een overzicht van
de kennis van de geografie in de i6e eeuw met reisverhalen
en landbeschrijvingen. De bijbehorende catalogus [11] geeft
- behalve een aantal essays over Mercatoriaanse en aanver-
wante onderwerpen - een beschrijving van de tentoonge-
stelde objecten met zeer uitvoerige annotaties. Het is overi-
gens 00k de publikatie met het geringste aantal illustraties,
maar dat werkt zeker niet negatief.
Koninklijke Bibliotheek
het Mercatormuseum de tentoonstel
ling Mercator en zijn boeken te zien. In
1604 werd door de Leidse boekhande-
laar Jean Maire Mercators bibliotheek
geveild. Van de gedrukte catalogus is
het enig bekende exemplaar te Leipzig
in de Tweede Wereldoorlog verloren
gegaan (zie Caert-Thresoor 13 (1994) 1,
pp. 10-11). De kokw is echter in bezit
van een exact afschrift van de catalo
gus, dat vermoedelijk eind vorige eeuw
vervaardigd is met de bedoeling een
nieuwe uitgave te vervaardigen. Dat is
toen niet gelukt. Ter gelegenheid van
het Mercatorjaar is er bij het Merca-
torfonds te Antwerpen een facsimile
versehenen van dit afschrift [vn]In de
tentoonstelling werden exemplaren ge-
toond van de boeken, die Mercator in
zijn bezit had. In de catalogus worden
ze uitgebreid geannoteerd [v]
Tenslotte kan nog genoemd worden de
tentoonstelling Ontstaan van het Mer-
catorstandbeeld te Rupelmondedie van
11 September tot 9 oktober 1994 in het
Mercatorsecretariaat te Rupelmonde te
zien was, met een vouwblad als toe-
lichting.
Museum Plantin-Moretus
Twee tentoonstellingen zijn er in Bel-
gie in 1994 aan Mercator gewijd (de
derde in Leuven laten we hier buiten
beschouwing). Het begon in Antwer
pen in het Plantin-Moretusmuseum
met de tentoonstelling Gerard Merca
tor en de geografie in de zuidelijke Ne-
derlanden (16de eeuw), die van 30 april
tot 24 juli plaatsvond.
Het mooie van een tentoonstelling in
dit museum is, dat het eigenlijk geen
zaal voor bijzondere tentoonstellingen
kent. De objecten staan verspreid door
het gehele museum, waardoor men tij-
Als Belgische hekkesluiter volgde in december de tentoon
stelling in de Koninklijke Bibliotheek van Brüssel.
De bibliotheek verzorgde twee publikaties. Gerard Mercator
Cartograaf 1512-1594 [ix] en Bibliotheca Mercatoriana [x]
Het eerste werk bevat beschrijvingen van de collecties Mer
catoriana in de Koninklijke Bibliotheek (97 bladzijden met
uitgebreide toelichting van alle genoemde werken), in het
Museum Plantin-Moretus (20 bladzijden: alleen de kaart
van Viaanderen en de relatie Plantijn-Mercator) en de ge-
schiedenis van de collectie van de kokw (5 bladzijden). Het
boek is zeer rijk ge'fillustreerd.
Bibliotheca Mercatoriana omvat niet wat men op het eerste
gezicht zal denken: het geeft geen overzicht van de biblio
theek van Mercator (zie daarvoor de catalogus van de
kokw). Als een soort aanvulling op het eerste werk preten-
deert het een overzicht te geven van de Mercatoriana in de
andere bibliotheken. De samenstellers hadden voor hun
tentoonstelling een enquete uit laten gaan naar een groot
aantal bibliotheken, waarin zij vroegen naar Mercators wer
ken (kaarten, atlassen, globes en brieven). Bibliotheca Mer
catoriana bevat niets meer dan de overzichten die ze van 66
instellingen ontvangen hebben. Het werk is natuurlijk verre
van volledig. Nederland is bijvoorbeeld slechts vertegen-
woordigd door het Nederlands Scheepvaartmuseum Am
sterdam, de Nationale Bibliotheek Koninklijke Biblio
theek), de Provinciale Bibliotheek van Friesland en de Uni-
versiteitsbibliotheek Leiden.
De rest van de wereld
Buiten Belgie en Duitsland was er weinig te merken van
Mercator-activiteiten. Een Map Collector met extra aan-
dacht aan Mercator, de imcos hield zijn jaarlijks congres te
Antwerpen en bracht een Mercator-nummer van zijn
Journal uit en zelfs in Cartographica Helvetica werd een arti-
kel aan onze kartograaf besteed. Opmerkelijk is de tentoon
stelling in Spanje. De Fundacion Carlos de Amberes orga-
niseerde in samenwerking met de Vlaamse Gemeenschap
en de Nederlandse Ambassade van 19 September tot 19 no-
vember 1995 de tentoonstelling De Mercator a Blaeu. Es
pana y la Edad de Oro de la cartografia en las Diecisiete Pro-
vincias de los Payses Bajos te Madrid, die van begin decem
ber tot februari 1996 in Barcelona door het Institut Car-
togräfic de Catalunya werd herhaald. Deze tentoonstelling,
met fraaie catalogus [xix], stond niet direct in verband met
de Mercatorjaren. Een wat deden we in Nederland, behalve
meewerken aan al deze buitenlandse activiteiten? De Ne-
GER6RSUS
REPELM UNDANUS
21
