KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
Figuur 4. Opzettelijk fout gekarteerde situatieVolgens de ge-
meenteplattegrond volgt de straat 'Rosmolen'de sloot. Op deze si-
tuatiefoto is te zien dat 'Rosmoleneen haakse bocht maakt (de rij
huizen links Staat aan de Rosmolen) en dat op het resterende
'drieboekjeland een fraaie bungalow Staat.
gegeven. Inzet van dit geding is de door
Uitgeverij in 1992 uitgegeven platte-
grond van A, eveneens door haar bij ant-
woord overgelegd, waarmede naar de
Stelling van de Gemeente inbreuk is ge-
maakt op het auteursrecht van haar plat-
tegrond.
2. Het verweer van Uitgeverij houdt in
(a) dat haar plattegrond niet aan die van
de Gemeente is ontleend en geen ver-
veelvoudiging daarvan vormt, (b) dat zij
voor het gebruik dat zij van (de gegevens
van) de plattegrond van de Gemeente
heeft gemaakt toestemming van eiseres
heeft verkregen, althans (c) dat de Ge
meente zieh in redelijkheid en billijkheid
niet vermag te beroepen op de eventuele
schending van haar auteursrecht en/of
het eventueel ontbreken van de vereiste
toestemming. Tenslotte (d) betwist Uit
geverij de omvang van de gestelde scha
de en gevorderde winstafdracht.
Ad (a) - Verveelvoudiging?
3. Niet in het geding is het feit dat de
plattegrond van de Gemeente een werk
in auteursrechtelijke zin is, te weten een
'aardrijkskundige kaart' als bedoeld in
art. 10 sub 7 Auteurswet 1912. Uitgeverij
steh evenwel dat haar plattegrond juist
op de punten waarop de maker van een
kaart over een zekere vrijheid beschikt,
een eigen, oorspronkelijk karakter bezit
en dat van het werk van de Gemeente
geen auteursrechtelijke trekken zijn
overgenomen. Zij wijst daartoe op een
aantal aspecten, zoals: de wijze waarop
de Straten zijn weergegeven (onder meer:
breder), de typografie van de straat-
naamaanduidingen, het ontbreken op
haar kaart van huizenblokken en bijzon-
I996-XXII-3
dere gebouwen, alsmede van parken en ander (openbaar)
groen, het ontbreken van kleuren in het algemeen en meer in
het algemeen, de eenvoudiger uitvoering van haar plattegrond.
4. De rechtbank steh voorop dat - naar 00k tussen partijen
niet in geschil is - de auteursrechtelijke bescherming van een
aardrijkskundige kaart zieh niet uitstrekt tot de feitelijke topo-
grafische gegevens die de kaart beoogt weer te geven, zoals bij
een stadsplattegrond het stratenpatroon en de situering van
andere in kaart te brengen objecten ten opzichte van elkaar.
Namens de Gemeente is er evenwel terecht op gewezen dat de
ontwerper van een kaart uit de voor afbeelding in aanmerking
körnende gegevens een selectie dient te maken - mede bepaald
door het doel dat de kaart moet dienen - en voorts een zekere
vrijheid heeft in de wijze waarop hij de geselecteerde gegevens
weergeeft. De keuzevrijheid omvat onder meer de schaal, de
uitsnede, eventueel kleurgebruik, belettering en vertekeningen
van de werkelijkheid die verantwoord kunnen zijn ter verho-
ging van de bruikbaarheid. Voor zover een kaart het resultaat
is van de bedoelde selecties en keuzes die een persoonlijke visie
van de maker tot uitdrukking brengen, is sprake van een werk
met een eigen, oorspronkelijk karakter dat het Stempel van de
maker draagt en is het als zodanig auteursrechtelijk be-
schermd.
5. Vergelijking van de plattegronden wijst uit dat de kaart van
Uitgeverij op een zo groot aantal oorspronkelijke punten over-
eenstemt met die van de Gemeente dat van ontlening in au
teursrechtelijke zin gesproken moet worden, hoewel juist is,
zoals Uitgeverij heeft betoogd, dat haar plattegrond eenvoudi
ger is en een geheel andere 'uitstraling' heeft dan die van de
Gemeente. De overeenstemming bestaat onder meer in de ge-
kozen schaal en uitsnede, de vertekeningen boven-rechts en
midden-links aan de kaartrand, de hoekige wijze waarop boch-
ten in Straten en oevers van waters zijn weergegeven waar meer
vloeiende lijnen in overeenstemming met de werkelijkheid
zouden zijn, alsmede de wijze waarop bijvoorbeeld sportvelden
en kennelijk niet voor het rijverkeer bestemde straatjes zijn
weergegeven. Het moet menselijkerwijs uitgesloten worden ge-
acht dat twee onafhankelijk van elkaar werkende kartografen
op al die punten tot een zozeer overeenstemmend resultaat
komen. De door de Gemeente overgelegde Falkplan-platte-
grond van A laat op al de genoemde onderdelen dan 00k een
ander kaartbeeld zien. Ook de door Uitgeverij niet weerspro-
ken omstandigheid dat haar plattegrond een aantal (bedoeld of
onbedoeld) op die van de Gemeente voorkomende onjuisthe-
den laat zien, wijst op ontlening door Uitgeverij. De door Uit
geverij opgesomde verschallen tussen de beide in het geding
zijnde plattegronden doen aan het vorenstaande niet af. Een
aantal daarvan is bovendien louter toe te schrijven aan het ont
breken van kleuren in het kaartwerk van gedaagde. De ver-
schillen Valien weer geheel weg bij vergelijking met het door
Uitgeverij gedeponeerde zwart/wit-exemplaar van de kaart -
geen calque en evenmin een 'kalk' - dat zij van de Gemeente
had verkregen en waarvan zij zieh, naar haar zeggen bij de ver-
vaardiging van haar plattegrond heeft bediend.
6. De rechtbank is dan ook van oordeel dat de plattegrond van
Uitgeverij een verveelvoudiging in auteursrechtelijke zin vormt
van die van de Gemeente, zodat de laatste zieh op grond van
haar auteursrecht in beginsel kan verzetten tegen de vervaardi-
ging en uitgave (openbaarmaking) daarvan.
29
