INTERACTIEF
I996-XXII-3
NVK-congres 1996
NVK-congres 1996: Glamour of ef-
ficiency?
De bijna honderd deelnemers aan het
NVK-congres 1996, dat van 17 tot en
met 19 april werd gehouden, werden
bij aankomst in Helvoirt welkom ge-
heten door een stralende zon, die de
drie daarop volgende dagen alleen
's avonds en 's nachts zou verdwijnen.
Vooral degenen die, vooruitlopend op
het middagprogramma van de tweede
dag, met de fiets naar het zuiden des
lands waren afgereisd waren hier erg
blij mee.
Helvoirt 1996: het NVK-bestuur tijdens de
ALV.
Glamour of efficiency? De organisatie
heeft deze twee zaken alvast goed met
elkaar gecombineerd bij het bedenken
van dit pakkende thema en de daarop
volgende campagne met kleurig uitge-
voerde folders en posters om leden van
de nvk warm te maken voor deelname
aan het congres. Is glamour belangrijk
in de kartografische communicatie, of
moet de efficiency centraal staan? Op
deze vraag wordt met name de eerste
dag van het congres ingegaan.
Helvoirt 1996: overleggen...
Prof. Ormeling bijt de spits af door de
aandacht te vestigen op een Glamou-
rous ontwikkeling die 00k aan de nvk
niet voorbij mag gaan. Het Internet
moet naast een glamourous 00k een
efficient instrument worden voor de
informatie-uitwisseling tussen karto
grafen onderling en voor de ver-
schaffing van kartografische informatie
in het algemeen. De leden van de nvk
Helvoirt 199dl fotogemek...
moeten de mogelijkheid krijgen met
dit fenomeen kennis te maken, bij-
voorbeeld door middel van een studie-
dag of zomercursus. Er kan 00k ge
dacht worden aan een Internet-versie
van het Kartografiscb Tijdschrift. Stu
denten kartografie aan de Universiteit
Utrecht hebben hiervoor al een voor-
beeld gegeven door het periodiek van
hun dispuut Karta Mira integraal aan
te bieden op Internet. Ormeling con-
stateert verder dat de toenemende rol
van glamour naast efficiency in de kar
tografie vooral opvalt als het beroeps-
beeld van nu vergeleken wordt met dat
van 20 jaar geleden. Was de kartograaf
vroeger een stille jongen die met zijn
brandauer kaarten beschriftte, nu is
het een dynamische jongedame die op
het beeldscherm interactief kaarten
ontwerpt. Dit betekent een opwaarde-
ring van het beroep die de toestroom
van jonge kartografen zeker ten goede
zal komen.
Prof. dr. J. Groebel is hoogleraar in de
Massacommunicatie en gaat in zijn
keynoteAcung in op de toenemende
massale interactiviteit van de commu
nicatie onder invloed van onder ande
re het wereldwijde Internet. De ge-
bruiker krijgt steeds meer invloed op
de informatie die hij wenst te ontvan-
gen. In de enorme poel van informatie
speelt glamour een steeds belangrijker
rol om het onder de aandacht te bren-
gen. Deze glamour kan wel ten koste
gaan van de efficiency. Dit geldt overi-
gens niet voor hoogspecifieke informa
tie, zoals die uitgewisseld wordt door
bijvoorbeeld wetenschappers onder
ling. Hier is glamour niet nodig en zal
de efficiency enorm verbeteren. De
huidige ontwikkelingen in de informa-
tie-overdracht betekenen volgens
Groebel voor de kartografie dat niet al
leen de esthetische vormen verande
ren, maar vooral 00k het object van de
discipline. Dit betekent dat er aan
dacht besteed moet worden aan de
veranderende rol van de kartograaf en
aan nieuwe thema's en paradigma's
binnen het vakgebied. De kartografie
moet zieh richten op hun procedurele
kennis, want deze wordt tegelijk be
langrijker en schaarser. Dit heeft een
grotere waarde dan de kennis van pre-
sentatie van informatie op zieh.
Wat maakt een kaart esthetisch aan-
trekkelijk? Deze vraag steh Paul Hek-
kert zieh na de lunch. Hekkert is
werkzaam bij de Faculteit Industrieel
Ontwerpen van de Technische Univer
siteit Delft. Naar deze vraag is nooit
onderzoek gedaan. Wel naar de effec-
ten van kennis en ervaring op de waar-
neming. Dit onderzoek had betrek-
king op kunstwerken, maar de resulta-
ten gelden evengoed voor kaarten. Als
een kartograaf naar een kaart kijkt, zal
de aandacht vooral uitgaan naar het
produkt als geheel en het globale pa-
troon van de verschillende dementen.
Een leek zal voornamelijk aandacht
hebben voor de semantische demen
ten, dus de inhoud van een kaart. Een
expert zal heel tevreden zijn met een
plaatje met een hoog abstractieniveau
en het ontbreken van kleuren is Over
het algemeen geen bezwaar. De leek
heeft daarentegen behoefte aan een ze-
kere mate van glamour. Het blijkt dus
dat het referentiekader van waarne-
ming verändert met expertise.
Helvoirt 1996: 00k door dit kwartet werd
een fietsroute uitgezet
Ter illustratie van de kartografische
vormgeving in de praktijk toont de
heer Fortuin vervolgens een aantal dia's
van glamourous produkten van zijn
bedrijf Global View.
Na de thee gaat prof. Huussen een
paar eeuwen terug in de tijd door te
kijken naar de aan het einde van de
middeleeuwen opkomende behoefte
om de wereld grafisch weer te geven.
Niet de glamour maar de efficiency
Staat in zijn verhaal centraal, in het bij-
zonder de efficiency van processen ge-
voerd aan de Grote Raad van Meche-
len in de i6e eeuw. Aan de hand van
een aantal voorbeelden laat hij zien dat
de Raad inzicht probeerde te krijgen in
bepaalde zaken, zoals conflicten rond
de eigendom van grond, door proces-
32
