FOEDERATA
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I996-XXII-4
M.\',
Figuur 6.
Titelpagina van het gedeelte met de kaarten van Belgica Regia
('s Körtings Nederlanden) in Blaeu 's Atlas Maior. De titelpagina was
vervaardigd voor het stedenhoek (1649). Afgebeeld is het koninklijke
Spaanse wapen en de wapens van de negen gewesten: links Brahant
en Luxemburg, rechts Limburg en Viaanderen, onder Antwerpen,
Henegouwen, Artois, Namen en Mechelen. (Atlas Blaeu-van der
Hern, 14:02; foto: Wien, Osterreichische Nationalbiblitothek).
het prinsbisdom Kamerijk echter na
Henegouwen.
Joan Blaeu houdt van meet af aan re-
kening met de feitelijke verdeling in
noord en zuid: bij hem zien we eerst
de zuidelijke provincies Brabant (met
Antwerpen), Limburg, Luxemburg,
Viaanderen, Artois, Henegouwen en
Namen, daarop volgt eerst het prins
bisdom Luik, en vervolgens de noor-
delijke provincies Gelderland,
Zutphen, Holland, Zeeland, Friesland,
Utrecht, Groningen, Overijssel en
Drenthe. Kamerijk is door Joan Blaeu
bij Frankrijk ondergebracht.
Wat we hieruit af kunnen leiden is dat
Janssonius zieh liet leiden door de tra-
Figuur 7.
Titelpagina van het gedeelte met de kaarten van Belgica Foederata'
(de Verenigde Nederlanden) in Blaeu 's Atlas Maior. De titelpagina
was vervaardigd voor het stedenboek (1649). Afgebeeld is het unie-
wapen en de wapens van de negen gewesten: links Gelderland en
Zutphen, rechts Flolland en Westfriesland, onder Overijssel,
Utrecht, Zeeland, Friesland en Groningen. (Atlas Blaeu-van der
Hem, 19:01; foto: Wien, Österreichische Nationalbiblitothek)
ditionele 'de jure' situatie, terwijl Blaeu meer praktisch de
'de facto' situatie volgt. De positionering van Luik en Ka
merijk is daar 00k getuige van.
Veranderde er nu iets na 1648?
Op deze vraag is een, kort en teleurstellend antwoord te
geven: nee. Beide uitgevers verzorgen nieuwe edities tot in
de jaren 1660 zonder 00k maar iets aan de volgorde van de
kaarten te doen, evenmin zijn er kaarten vervangen of zelfs
maar oude kaarten aangepast met de nieuwe grenzen.
De Atlas Maior
Maar misschien moeten we iets verder in de tijd kijken. Joan
Blaeu vangt in de jaren 1660 aan met de uitgave van een Atlas
Maior, zijn concurrent, de erfgenamen van de inmiddels
overleden Janssonius volgen met een Atlas Maior in 1675.
33
