ITC - Vijfentwintig jaar
Kartografische Afdeling
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
F.J. Ormeling sr.
internationaal instituut, kartografische afdeling, overzicht trefwoorden
international institute, cartographic department, survey keyword s
institut international, section cartographique, etude Mots-CLES
AJhoewel het itc een internationaal gericht instituut
voor opleidingen, onderzoek en advisering op het ge-
bied van de geo-wetenschappen is, geniet het binnen
Nederland ook een zekere hekendheid. De meeste le-
zers van dit tijdschrift zullen bijvoorbeeld van het be-
staan van een afdeling Kartografie aan dit instituut op
de hoogte zijn. Die afdeling viert dit jaar haar zilveren
jubileum, en ter gelegenheid daarvan geeft degene die
de afdeling heeft opgebouwd en als eerste de functie
van hoogleraar Kartografie aan het itc heeft bekleed
een boeiend overzicht van haar activiteiten.
Inleiding
Begin 1949 nam oud-minister Presi
dent prof. Willem Schermerhorn deel
aan een vergadering van de Verenigde
Naties in Lake Success (v.s.). Scher
merhorn was sedert de jaren 1930 in
vakkringen bekend als baanbrekend
fotogrammeter en als adviseur bij de
exploratiekartering van de Nederland-
se Nieuw-Guinea Petroleum Maat-
schappij. In Lake Success werd gespro-
ken over de mogelijkheden om lucht-
kartering op te nemen in Technische
Hulpprogrammas voor ontwikkelings-
landen. Bij die gelegenheid werd hem
door de Verenigde Naties gevraagd te
willen onderzoeken of er in Nederland
een mogelijkheid bestond tot oprich-
ting van een internationaal opleidings-
centrum voor luchtkartering.
Teruggekeerd in Nederland nam
Schermerhorn met voortvarendheid de
realisering van deze gedachte, die hem
zelf bijzonder aansprak, ter hand. Als
oud minister-president kende hij de
weg in Den Haag en na een reeks be-
sprekingen met ministeries, met de
toenmalige Technische Hogeschool te
Delft en de Landbouwhogeschool te
Prof dr. F.J. Orme
ling sr. is emeritus
hoogleraar in de
kartografie (Meye-
rinkswegg, 7524
am Lonneker).
Wageningen slaagde hij er in het päd te effenen. Op 11 juli
1951 werd de stichtingsakte van het Internationaal Oplei-
dingscentrum voor Luchtkartering gepasseerd. Met de aan-
stelling van een wetenschappelijke en technische staf werd
de nodige spoed betracht en nog in hetzelfde jaar kon met
de eerste cursussen in fotogrammetrie, luchtfoto-interpreta-
tie en in luchtfotografie worden begonnen.
Kartografie
Van meet af aan kwam kartografie voor in verschillende
cursusprogrammas, onder meer als bijvak in de fotogram-
metrie-opleiding. Onder de docenten die deze lessen ver-
zorgden verdienen de latere hoogleraar ir. Cor Koeman, Al
bert van der Waag, oud-docent kartografie aan de Hogere
Krijgsschool, Edzard Bos, fysisch-geograaf en toekomstig
conrector itc en tevreden bouwpatroon, en ir. Luuk van
Zuylen van de Topografische Dienst vermelding. Onder
Schermerhorn's opvolger rector A. J. van der Weele werd in
1970, op herhaald aandringen van Van der Waag, destijds
secretaris van de hoofdafdeling Fotogrammetrie, besloten
een afzonderlijke Kartografische Afdeling met eigen cursus
sen in het leven te roepen. De oprichting van de afdeling
viel ongeveer samen met de internationale separatistische
kruistocht van de kartografen die, ontevreden met hun
marginale positie in de geodesie en de geografie, een eigen
probleemgebied en invloedssfeer afbakenden. In 1958 werd
op initiatief van Zweedse en Zwitserse kartografen een
eigen vereniging, de International Cartographic Association
(ica), opgericht.
De inrichting van de nieuwe afdeling in de loop van 1971
viel eveneens samen met de verhuizing van het ITC van
Delft naar Enschede in het kader van de spreidingspolitiek
van de regering. In de 'long hot summer' van 1971 kwamen
wij in Enschede aan met 80 verhuiswagens, 200 man perso-
neel en 400 Studenten. We werden verwelkomd door de
burgemeester en de middenstand. Het werd een enerveren-
de tijd. Wekenlang getuigden de verlichte iTC-torens tot
laat in de avond van de inzet van talrijke medewerkers om
de verhuizing te laten verlopen zonder de opleidingen te
verstoren.
Van de nieuwe kartografische afdeling werd verwacht dat ze
7
