Elfstedentocht-kaart in de krant
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I997-XXIII-I
N. van Betlehem-de Vink
Op zondag 4 februari 1996 viel tijdens een persconfe-
rentie het doek voor de vijftiende te verrijden Elfste-
dentocht. Inmiddels was echter al de basis gelegd voor
de kaart die Trouw op vrijdag 3 januari 1997 publiceer-
de, een dag voordat de Tocht der Tochten verreden
werd.
Want als de elfstedenkoorts echt uitbreekt, 00k op een
krant, dan zijn een paar dagen bij lange na niet genoeg
om een dergelijke kaart te produceren. Vorig jaar ont-
stond het idee om de route van de tocht zo gedetail-
leerd mogelijk weer te geven, zodat de krantenlezer, de
bezoeker, de rv-kijker en de familie en vrienden van de
deelnemers er zoveel mogelijk wetenswaardigheden uit
konden halen en bovenal de tocht zo goed mogelijk
konden volgen. Misschien in kartografisch opzicht
maar goed dat de tocht toen niet door ging want de tijd
was veel te krap.
Ondanks dooi en andere bezigheden, zelfs in de zomer
(als het echt heel koud was) werd in 1996 aan het teke-
nen van de basis gewerkt. Met het dalen van het kwik
rond de Kerst Stegen de productie-uren voor de Elfste
dentocht-kaart, met steeds in het achterhoofd dat het
nog tien jaar kon duren voordat de kaart gepubliceerd
zou worden.
Op donderdagochtend 3 januari om elf uur, toen Kroes be-
kend maakte dat de vijftiende Elfstedentocht op zaterdag 4
N. van Betlehem-
de Vink is werk-
zaam bij Dag-
blad Trouw
Postbus 839, 1000
aw Amsterdam,
tel. (020) 362 34 29
januari verreden zou worden, was er
een paginagrote basiskaart van Fries
land aanwezig (FreeHand 5.5).
De topografie van de kaart is gebaseerd
op de provinciekaart Friesland schaal
1:100.000 van de anwb/vw. Vanuit
het doel van onze kaart is gekozen
voor de weergave van alle waterwegen,
de autosnelwegen, de hoofdroutes en
een selectie van de secundaire wegen
(in verband met de bereikbaarheid van
het ijs waarover de tocht verreden zou
worden). Op de gehuchten en buurt-
schappen na staan alle bebouwde
kommen op de kaart met een
(kleur)accent op de elf Friese Steden.
Ook de spoorlijnen met stations ont-
breken niet. De belangrijkste demen
ten van de kaart, de (voorlopige)
route, bruggen en kluunplaatsen zijn
ontleend aan de IJswegenkaart van
Friesland van het Fries Bureau voor
toerisme (schaal 1:100.000). Daarin
was nog niet de definitieve route aan-
gegeven, de bruggen en kluunplaatsen
ontbraken, evenals alle namen van de
kanalen, sloten en meren, de afstanden
tussen de elf Steden, de doorkomsttij-
den en de legenda. De plaatsnamen
waren inmiddels wel allemaal inge-
voerd, zowel in het Fries als in het Ne-
derlands. De kaartelementen hadden
echter nog niet hun definitieve vorm,
want dat was afhankelijk van de ma-
nier waarop de kaart in de krant ge-
drukt kon worden (füll color,
zwart/steunkleur, zwart/wit) en dat is
meestal laat bekend. Wel was een uit-
voering in zwart/wit voor ons uitgeslo-
ten, omdat de hoeveelheid informatie
groot was en het hier toch een bijzon-
dere productie betraf.
Omdat de wedstrijdrijders al zaterdag-
30
