Digitale Plattegrond ofTop I OVector:
over Presentatie Techniek
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT I997-XXIII-I
E.N. Meijer
gebruik van geografische informatie, grootschalige karcografie, visuele communicatie trefwoorden
use of geographical information, large scale cartography, visual communication keywords
utilisation de l'informauon geographique, cartographie grande echelle, communication visuelle mots-CLIjs
Voor een aantal toepassingen van grootschalig digitaal
kaartmateriaal worden hoge eisen gesteld aan de karto-
grafische weergave. In de praktijk blijken rasterbestan
den hiervoor beter geschikt dan vectorbestanden. Het
nadeel van rasterbestanden is, dat zij vaak verouderd
zijn. Maar nieuwe technieken maken het mogelijk om
rasterbestanden te genereren, die actueel zijn en een
goed herkenbaar beeld geven.
Het gebruik van grootschalig kaartma
teriaal kan grofweg in twee groepen
worden verdeeld. Aan de ene kant
staan de toepassingen waarbij de kaart
1:10.000 wordt ingezet voor orienta-
tiedoeleinden. "Waar is een potentiele
locatie voor een nieuwe vestiging?" en
"Hoe ziet de omgeving eruit?" zijn in
dat geval de vragen, waarbij de groot
schalige kaart de overige ruimtelijke
informatie ondersteunt. Aan de andere
kant staan de toepassingen waarbij de
ruimtelijke objecten van de grootscha
lige kaart zelf het onderwerp zijn:
"Welke wegen hebben zoAB-verhar-
ding?" of "Waar is de straatverlichting
onvoldoende?" Ook kortste-route ana-
lyses kunnen we tot deze tweede groep
rekenen.
In deze bijdrage richten we ons vooral
op de eerste groep van toepassingen en
wordt aandacht besteed aan de wissel-
werking tussen technologische ontwik-
kelingen en de vraag naar nieuwe gis-
producten. Een combinatie van speci-
fieke vraag en technologische ontwik-
kelingen maakte een nieuwe vorm van
kaarten op de schaal 1:10.000 moge
lijk: de digitale plattegrond van Neder-
land welke onder de naam GeoStreets
op de markt gebracht wordt. Aan de
hand van wensen en Verlangens van
een gebruiker (Ahold) wordt uiteenge-
Drs. E.N. Meijer
is directeur van
Geodan bv (Jan
Luijkenstraat 10,
1071 CM Amster
damtel. 020-
6757705)-
zet hoe dit nieuwe product tot stand kon komen. Maar
eerst wordt nader ingegaan op de voor- en nadelen van het
gebruik van vector- en raster-bestanden in een Gis-omge-
ving.
Nauw gerelateerd aan de raster-representatie van geo-infor-
matie is de geheel nieuwe markt van gis op het Internet.
Waar tot voor kort specialistische programmatuur nodig
was om een kaart te maken, kan nu zieh in hoog tempo
ontwikkelende Gis-functionaliteit worden aangeboden via
het Net. De popularisering van digitaal kaartmateriaal steh
hoge eisen aan de wijze van visualisatie. De markt van toe
passingen op Internet is nog volop in ontwikkeling, dit ver
eist ook van de leveranciers van geo-informatie creatieve,
nieuwe benaderingen.
Grootschalig: vector en/of raster
De ontwikkeling van grootschalige digitale bestanden heeft
zieh de afgelopen jaren sterk gericht op de vectorrepresenta-
tie. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de wensen van
inhoudelijk gebruikers van grootschalige informatie. Intus-
sen is er een groeiende groep Gis-gebruikers ontstaan die
behoefte heeft aan grootschalige orientatie. Hiervoor zijn
vectorbestanden minder geschikt. Een rasterbeeld dat een
weergave vormt van de traditionele.papieren kaart, wordt
door veel mensen nog steeds herkenbaarder gevonden.
In het verleden zijn topografische kaarten gescand zodat
snel een bruikbare ondergrond kon ontstaan. Rasterbestan
den kunnen echter ook op andere wijze gemaakt worden en
wel door automatische generatie op basis van vectorbestan
den. Dezelfde soort programmatuur die de vertaling van
vectorinformatie naar het raster van een printer verzorgt,
kan ook ingezet worden voor het creeren van geometrisch
correcte rasterbestanden. Deze werkwijze combineert een
aantal voordelen van de vectorbestanden met de voordelen
van rasterbestanden. In de volgende tabel worden enkele
karakteristieken van de genoemde vector- en rasterweergave
van grootschalige bestanden gegeven, die vervolgens be-
sproken zullen worden.
37
