De Kromme Rijn
DE KAART OP STRAAT
WATERSTAAT, ONDERHOUD
EN GEBRUIK VANAF 1600
44
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
sehe redenen moesten er een aantal beperkingen aan het
formaat van de kaart worden gesteld. De langgerekte vorm
van het Kromme-Rijngebied was bepalend voor de lengte-
breedte verhouding van de kaart. Het zou niet fraai en niet
erg handig zijn de kaart zowel in hoogte als in de breedte te
vouwen. Meer dan twee keer vouwen was ook niet wense-
lijk. Daarom is de keuze gevallen op een kaart op een schaal
1:50.000, waarbij deze noordoost is georienteerd. Het snij-
formaat werd zo vastgesteld op 46,7 x 21,0 cm en het kaart-
formaat zonder de legenda op 35,0 x 16,8 cm. Op deze
schaal kon alle gewenste topografie nog goed leesbaar wor
den weergegeven.
Bij de vervaardiging is gebruik gemaakt van recente topo-
grafische kaarten 1:50.000 en 1:25.000 van het gebied en
van de zogenaamde Bonneblaadjes. Daarnaast zijn gegevens
verkregen van de kaart van het Waterschap Kromme Rijn,
Overzicht hoofdwatergangen en hoofdkunstwerken, schaal
1:25.000. Dit alles aangevuld met gegevens van de auteur en
1997-xxm-i
uit eigen waarneming. De struetuur
van het stedelijk gebied is minder ge-
detailleerd weergegeven dan het lande-
lijke gebied.
Aardig is het te weten dat er nogal
eens wat onduidelijk was over de
schrijfwijze van namen of de juiste
plaats van een naam. De kaart heeft
wat dat betreft dan ook niet het laatste
woord.
In de kaart moesten zowel bestaande
als verdwenen objecten en namen wor
den weergegeven. Voor de kasteien,
molens en boerderijen zijn figuratieve
Symbolen gebruikt die in kleur van el-
kaar verschillen. Nog bestaande objec
ten zijn in een volle kleur gedrukt, ver
dwenen objecten zijn in een lichtere
tint weergegeven.
Om deze Symbolen goed uit te laten
komen is de topografische ondergrond
in lichte tinten gehouden. Lichtgele
tinten zouden hier het beste contrast
hebben opgeleverd. Toch is hier geko-
zen voor lichtgroene tinten, een asso-
ciatie met het landelijke Kromme-
Rijngebied, waar weilanden en boom-
gaarden bepalend zijn voor het land-
schap.
De Kromme Rijn, de rivier waar alles
hier om draait, is in een donkerder
blauw gedrukt dan de overige (brede)
waterlopen.
Het gebruikte lettertype is Univers.
Omwille van de leesbaarheid is de
kleinst gebruikte lettergrootte corps 6.
Bestaande namen van objecten, plaats-
namen en veldnamen zijn in zwart en
romein gezet; verdwenen namen zijn
zwart en cursief weergegeven. Een uit-
zondering daarop vormen de waterna-
men. Bestaande waternamen zijn cur
sief en blauw (100% eyaan, 20% ma-
genta), verdwenen waternamen in
60% zwart.
De kaart is vervaardigd bij G-o graph-
ics in Wijk bij Duurstede en gedrukt
bij Iberodruk in Houten.
'Weest waakzaam in alle onverschrokkenheid' is de randtekst op de Quadrant
die ter gelegenheid van het Willem Barentsz-jaar (1996-1997) op Terschelling
(Schylge) is uitgegeven. De munt is alleen op het eiland een wettig betaalmid-
del en vertegenwoordigt een waarde van 2,50.
Ad van Bemmel
Historische reeks kromme-rijngebied 4
