k
J
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I997-XXni-I
tiOOC.i III F EMRA E T S CIT A1VA N DK UYTWATERENDE SLUYSEN IN KENNKMK Rl
ANT ENDE
WEST
FRIESLAN
Figuur 2. Een een-bladskaart (33 x 66 cm)
van het Hoogheemraadschap van de Uit-
waterende Sluizen in Kennemerland en
West-Friesland door Jan Jansz Dou. Dit is
een exemplaar van de eerste druk van deze
een-bladskaart van omstreeks 1682-1683.
De aan de bovenzijde van de kaart ver
melde samenstelling van het bestuur van
het hoogheemraadschap bestond van Sep
tember 1682 tot januari 1684. Bij herdruk-
ken werden de namen en wapens aange-
past aan de nieuwe situatie. De kaart
werd in die tijd met de hand ingekleurd.
tie toonde kaarten uit verschillende
perioden van de gehele provincie en
delen daarvan en kaarten die een bij-
zonder karakter hebben. Beverwijk is
in kartografische zin niet misdeeld.
De oudste landkaarten van dit gebied
dateren uit de tweede helft van de i6e
eeuw: een plattegrond van Jacob van
Deventer uit ongeveer 1560 maar 00k
nog vroegere kaarten van Beverwijk,
afkomstig uit het Haarlemse Gemeen-
te-archief, waarvan er een al zijn gehei
men nog moet prijsgeven.
Veel kaarten stammen uit de 17c eeuw
en zijn fraai van uitvoering en kwali-
teit. Natuurlijk waren er kaarten waar
kartografisch veel op aan te merken
viel in de Gouden Eeuw. Een grote
wandkaart van het Hoogheemraad
schap van de Uitwaterende Sluizen in
Kennemerland en West-Friesland uit
1730, de eerste Topografisch en militai-
re kaart 1:50.000, het blad Beverwijk
van de eerste Topografische kaart
schaal 1:25.000 evenals een kaart van
het Wijkermeer en het IJ uit 1590. Op
deze kaart is te zien dat de kerken van
Beverwijk en Velsen geen daken heb
ben, als gevolg van de Tachtigjarige
Oorlog.
Een goede reproductie was er van een
topografische kaart van Beverwijk uit
1840, een plattegrond met als inzet de
buitenplaats Lommerlust. Een interes
sante kaart van Chr. Sgrooten, een ge-
deelte van Noord-Holland in 1573 was
aanwezig als kopie van het origineel
uit Brüssel en de kaart van het Hol
lands Noorderkwartier uit 1388 met de
grote veranderingen in de provincie
Noord Holland; een poging tot recon-
structie door G. de Vries, ca 1864. In
teressant was 00k de Nieuwe kaart van
het Baljuwschap van Kennemerland,
een uitgave van Weduwe Nie. Vis-
scher, die het Amsterdamsche Uitge-
vershuis van 1702-1720 leidde.
Uit particuliere verzamelingen: de
Nieuwe kaart van Haarlems schone
omstreken F.J. Neutz uit 1836, een
handgetekend en gekleurd stukje kar-
tografie; meer professioneler de
vreemdschalige kaart 1:5760 door J.E.
van Gorkum vervaardigd tijdens het
koningschap van Lodewijk Napoleon
1807, een kaart met zorgvuldige ter-
reintekening. Eveneens uit particulier
bezit, de Hydrografische kaart van de
Häven van IJmuiden 1887, schaal
1:7500, eens een uitgave van het Mi
mstede van Marine, afd. Hydrografie.
Opvallend was verder een kaartje van
'De Beverwijkse haven, onderschreven
door de gesworen lantmeter G. Ver-
beek, bij de Hove van Hollant. In op-
dracht van de Stad Haarlem gemaakt.
(Impressie: Simpele beschrijvende ar-
52
