KERNKATERN 6
I997-XXIII-I
sen van naam en symbool. Deze relatie is zo sterk dat in
sommige gevallen symbool en naam samensmelten (figuur
30). Daarom is het beter deze relatie niet toe te passen, ten-
zij er een sterk onderscheid tussen naam en symbool aanwe-
zig is.
Oalmelo
ALMELOO
Nuevo Santiago de Compostella
Nuevo Santiago
de Compostella
Literatuur
- (1976), Extra kaarttypografienummer. Met literatuurlijst
over kaarttypografie. Kartografisch Tijdschrift.
Bertin, J. (1967), Semiologie Graphique. Paris.
Bonacker, W. (1957), Die Namenstellung in geographischen
Karten-Studien zur Kartographie. Berlin/Grünewald.
Fouque, R. (1975), Ontwerpsystemen. Utrecht.
Freitag, U. (1971), Semiotikund Kartographie. Kartograp
hische Nachrichten 21.
Gerstner, K. (1974), Compendium for Literates. Mas
sachusetts.
Groenendaal, M. H. (1969), Drukletters. Hun ontstaan en
hun gebruik. Culemborg.
Flake, G. (1974), Kartographische Ausdrucksform und
Wirklichkeit. Festschrift für Georg Jensch, Berlin.
Hall, E. T. (1959), The Silent Language. New York.
Hall, E. T. (1966), The Hidden Dimension. New York.
Harrison, R. C. Morris (1967), Communication
Theory and Typographie Research. Journal of Typographie
Research, april.
Imhof, E. (1962), Die Anordung der Namen in der Karte.
International Yearbook of Cartography.
Karssen, A. J. (1977), Layout en typografie van randinfor-
matie. Kartografisch Tijdschrift, III.2.
Keates, J.S. (1973), Gartographic design and produetion.
London.
Klinkenberg, G.A. van (1969), Wat kunnen wij weten; in-
leiding tot de kennistheorie. Rotterdam.
Martin, R. (1964), The nonverbal 'Language of typographic
layout. Austin.
Meyer, H. (1919), Kennis en realiteit. Utrecht.
Meyerhuber, H. (1957), Die Kartenschrift. Kartographi
sche Nachrichten, nr. 1.
Mijksenaar, P. (1974), Heeft grafische vormgeving nut?
Eindhoven.
Mühle, H. (1974), Die Berücksichtigung der Problema-
tiek allgemeiner Lesbarkeitsuntersuchungen als Voraus
setzung für die Beurteilung von Schriften bei der karto
graphischen Anwendung (met literatuurlijst over onder-
zoek naar leesbaarheid, 662 nummers!) In: Nachrichten
aus dem Karten- und Vermessungswesen Heft 64, Frankfurt
a.M..
Figuur 2p (l). Gra
fische relaties
d. m. v. de middel-
lijn, centrering, zij-
lijn en sommige let
ters.
Figuur 30 r) De
letter o en het sym
bool veroorzaken
verwarring.
Figuur 31. Symbool
en naam vormen
een beter geheel in-
dien de lange naam
op twee regels wordt
gezet.
Mühle, H. (1974), Untersuchungen
zur Ermittlung von Forschungsme
thoden zur Bewertung der Lesbar
keit von Schriften in kartographi
schen Darstellungen. Nachrichten
aus dem Karten- und Vermessungswe
sen Heft 64, Frankfurt a.M..
Oltheten, Th.H. (1975), Over vorm
en inhoud. Eindhoven.
Pearson, L. J. Pearson (1976),
Cartography and psychophysics;
Name positioning. New Zealand
Cartographic Journal, vol. 6, nr. 2.
Robinson, A.H. (1952), The look of
maps. Madison.
Robinson, A.H. (1969), Elements of
cartography. New York.
Romein, j. E. (1976), Kaartbeschrif-
ting. Waar, hoe en wat? Regels,
onzin en waarschuwingen. Extra
kaarttypografienummer. Met litera
tuurlijst over kaarttypografie. Karto
grafisch Tijdschrift.
Spencer, H. (1969), Pioneers of mo
dern typography. London.
Swann, C. (1969), Techniques of ty
pography. London.
Treebus K.F. (1983), Tekstwijzer. Een
gids voor het grafisch verwerken van
tekst. Den Haag.
Tschichold, J. (1952), Meisterbuch
der Schrift. Ravensburg.
Ungeheuer, G. (1972), Sprache und
Kommunikation. /PK Forschungsbe
richte, Hamburg.
Unger, G. (1975), Tekst over tekst; een
documentaire over typografie. Eindho
ven.
Wekerle, H. H. Imkamp (1974),
Semiotische Klassifikation typograp
hischer Mittel. Typogr. Monatsblatter,
juli.
Grafische relaties
1 1 1 i«1^
middellijn
centrering
zijlijn
v© »w v® ©V *A
letters
Het zal uiteraard niet altijd mogelijk
zijn een grafische relatie toe te passen,
aangezien de ruimtelijke plaatsing te
allen tijde voorrang heeft. Een tegen-
gesteld geval doet zieh voor wanneer
de bij het puntsymbool behorende
naam erg lang is.
De naam neemt een lijnvormig karak-
ter aan, wat een störende relatie met
het puntsymbool veroorzaakt. De
punt-gebondenheid kan worden her-
steld door de naam, indien de ruimte
het toelaat, in twee stukken te snijden
(figuur 31).
De twee delen moeten dan wel zeer
dicht bij elkaar worden gezet, om de
indruk van twee afzonderlijke namen
te vermijden.
24
