KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I997-XXIII-2
het congres: de iCA-voorzitter moet de
onderdirecteur van de Topografische
Dienst van de Russische Federatie ont-
moeten, die speciaal hiervoor uit Mos-
kou is overgevlogen. Hij vraagt om
steun bij het streven naar vernieuwing
van de gebruikte technieken.
's Avonds is er een prachtige balletuit-
voering (1001 Nacht van F. Amirov) in
het operagebouw dat neergezet is in de
periode 1942-1945, toen men blijkbaar
naast de strijd tegen Hitler-Duitsland
00k nog voor zoiets energie vrij kon
maken.
De laatste conferentiedag moet ik een
zitting over opleiding in gis, digitale
kartografie en kadaster leiden, samen
met collega Sinyakin van de Siberische
Staatsacademie voor Geodesie. Door
mijn gebrek aan kennis van het Rus
sisch heb ik het rüstig: ik kan alleen de
niet-Russische sprekers inleiden. Na de
sluitingszitting (de postersessie is dan
00k al geweest) hebben we vrij om
boodschappen te doen - op de markt
op de linkeroever van de stad doet het
bericht al gauw de ronde dat er 'Ame-
rikanen' rondlopen die bontmutsen
willen kopen, hetgeen de prijzen snel
opdrijft. 's Avonds is het slotbanket,
voor zo'n 60 man, dat 4 uur duurt,
met twee strategische technische pau-
zes tussendoor, en dat vooral uit het el-
kaar toedrinken blijkt te bestaan: alle
deelnemers moeten een toast uitbren-
gen. Net wanneer het over lijkt te zijn
wordt er nog een maaltijd geserveerd.
We zijn blij als we nog twee uur kun-
nen slapen voordat we in de donkere
nacht worden opgehaald om weer naar
het vliegveld te gaan - ditmaal zit het
vol oorspronkelijk Duitse landverhui-
zers die na twee eeuwen weer in tegen-
gestelde richting reizen omdat het
leven in het Duitsland van nu beter is.
We zijn een week lang omringd ge
weest door uiterst hartelijke en compe-
tente Organisatoren, die ondanks de
economische problemen hun bedrij-
ven en het kartografische verenigings-
leven proberen draaiende te houden.
In een dunbevolkt gebied als Siberie
zal het uiterst moeilijk zijn de infrast-
ructuur en de levensstandaard uit de
tijd van het communisme overeind te
houden. Zelf hebben ze het idee dat
kartografie en gis daar een belangrijke
bijdrage aan kunnen leveren; de kennis
daarvoor is in elk geval aanwezig.
F.], Ormeling
iCA-kartografieseminar in Ban
dung
Van 3-14 maart 1997 organiseerden de
iCA-commissies voor Kaartproductie
en voor Educatie een seminar/Work
shop op het Institut Teknologi Ban
dung (itb, de vroegere th) in Ban
dung onder de titel Modern Cartogra-
phy for navigating the Information high-
way. Het doel was om de deelnemers
de aansluiting op nieuwe, uiteraard di
gitale visualisatietechnieken te bieden.
Voor in totaal 65 deelnemers werden
twee programmas gepresenteerd. Het
ene was met name op toepassing van
digitale technieken gericht, het andere,
bestemd voor aardrijkskundeleraren,
was bedoeld om deze groep op de
hoogte te brengen van huidige eisen en
mogelijkheden in de schoolatlaskarto-
graße.
Aan het begin van het eerste program-
ma werd aan alle deelnemers een over-
zicht geboden van de huidige moge
lijkheden, en vervolgens werden die in
praktijk gebracht. Dat laatste begon
met een geweidig interessant veldwerk
bij Lembang, aan de voet van de Tang
kuban Prahu vulkaan. Daar werd ge-
oefend in het verzamelen van gegevens
met behulp van satellietbeelden ten
behoeve van een landbedekkingskaart.
Vervolgens kwam de uitwerking aan
de orde: het werken met digitale ter-
reinmodellen, met projectieprogram-
mas, en het verwerken van statistische
gegevens met behulp van kartografi
sche tekenpakketten. Het ene moment
zaten de deelnemers digitale schadu-
weringskaarten en hoogtezonekaarten
van Java af te leiden uit een digitaal
terreinmodel, het andere moment
waren ze bezig de ontwerpen verder
met FreeHand te verfraaien. Voor alle
oefeningen werd van voorbeelden uit
Indonesie gebruik gemaakt, zodat de
deelnemers zelf konden zien met welke
middelen ze op basis van de bestanden
tot acceptabele visualisaties konden
komen.
Vanuit Nederland namen Sjef van der
Steen en Ferjan Ormeling deel, geassi-
steerd door Tjeerd Tichelaar van Wol-
ters-Noordhoff, die vooral in het atlas-
deel een grote inbreng had. Tot het
team van docenten behoorden 00k ica-
voorzitter Michael Wood, prof. Ulrich
Freitag uit Berlijn en verder collegas uit
Hongarije en de Verenigde S taten.
Vanuit het itb werden voordrachten en
demonstraties over projecties, het In
donesische aardrijkskunde-onderwijs
en scantechnieken gepresenteerd.
De lokale organisatie was in de bekwa-
me handen van ir. Klaas Villanueva en
Sylvia Nayoan B.Sc, beiden van het
itb. Ze hadden het programma goed
voor elkaar: er was uitstekende hard-
ware aanwezig en de presentatiemoge-
lijkheden waren vrijwel optimaal. Tij-
dens het seminar vond een excursie
plaats naar Bakosurtanal (de overkoe-
pelende karteringsorganisatie in Indo
nesie), Maplndo en Blom-Narcon,
twee van de belangrijkste contractors
op karteringsgebied. Het laatste be-
drijf, een Noors-Indonesisch consorti-
um, moet in 7 jaar van heel Java en de
Kleine Soenda-eilanden de topografi
sche kaart 1:25.000 vervaardigen, zowel
als digitaal gegevensbestand als in ge-
drukte vorm. Ze moeten er in het jaar
2000 mee klaar zijn.
Opricbtingsavond Indonesische Kartografische Vereniging (fioto Adiputranto).
39
