KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I997-XXIII-3
Definitieve mutaties moeten altijd in
de Gis-database zelf worden doorge-
voerd; dat gaat niet via de visualisatie-
module. En een dergelijke wijziging
noodzaakt na conversie meestal 00k
tot aanvullend opmaakwerk. Zijn de
lijnen kort, dan gaat dat snel; zijn ze
omslachtig en met veel conversiestap-
pen, dan kan men er beter voor kie-
zen om de mutatie tweemaal uit te
voeren: eenmaal in de Gis-database en
eenmaal in de opgemaakte kaart.
De topologie gaat 00k verloren, waar-
door een wijziging in de classificatie
of in een groep Symbolen meestal niet
eenvoudig is door te voeren.
Om deze nadelen enigszins te beper-
ken, kan men voor het visualiseren het
beste met een pakket werken dat het
bestandsformaat van een bepaald Gis-
pakket direct kan inlezen, zoals:
Arc/Info Cartographics
Arc/Info Barco
Arc/Info MAPublisher
Intergraph Map Publisher
Intergraph Barco.
Is dat niet mogelijk of niet gewenst,
dan kan gebruik worden gemaakt van
een beproefd uitwisselingsformaat, zo
als dxf, Illustrator, SUF2 en soms Post
Script. Maar dat moet wel altijd uitge-
test worden in de eigen omgeving. En
beproefd wil niet zeggen dat het 00k
altijd vlekkeloos gaat: zo zijn polygo-
nen uit Arc/Info die als Illustrator-Be
stand worden weggeschreven, vaak niet
op goede wijze gesloten. In alle geval-
len vraagt deze uitwisseling om een ge-
degen voorbereiding. Daarbij moet on-
der meer met de volgende zaken reke-
ning worden gehouden:
de classißcatie van de gegevens moet
vooraf in het gis gedaan worden, be-
halve bij de tekenpaketten met gis-
functionaliteit of kartograhsche pak
ketten;
de verschillende thema's of klassen
moeten zoveel mogelijk per laag ge-
converteerd worden;
de gekozen conversiemethode moet
uitgetest zijn binnen de eigen pro-
ductie-omgeving;
er moet een nieuwe symbolenbiblio-
theek zijn opgebouwd (eventueel in
gis gebruikte Symbolen gaan bij con
versie immers verloren).
Kartografische meta-informatie
Voor de vervaardiging van een kaart
uit Gis-data is naast de normale meta-
informatie [Kuggeleijn, 1995] nog extra
meta-informatie nodig over zaken als:
Figuur 7. Automa
tisch door Vista Pro
gegenereerd jD-
beeld van de hoog-
tekaart uit figuur y.
de inwinschaal, die een maat is voor publicatieschaal;
de gebruikte topografie bij thematische gegevens;
voorkeurssymbool en -kleur voor de betreffende data.
Bij de vervaardiging van de kaart ontstaat weer nieuwe
meta-informatie. Dat betreft ondermeer:
de bladuitsnede (de Gis-database is meestal 'naadloos', dus
niet volgens bladgrenzen ingedeeld);
de inhoud en opmaak van de randinformatie (titel, legen-
da en toelichting);
de gebruikte classificatie-methode;
de gebruikte symbolenset.
Deze kartografische meta-informatie is ondermeer nodig,
om een eenmaal gemaakte kaart opnieuw te kunnen oproe-
pen (al dan niet na herziening van de Gis-database). Derge
lijke meta-informatie wordt vaak bewaard in zogenaamde
projectfiles, maar deze zijn niet geschikt voor het beheer of
het zoeken naar bepaalde kaarten. Daarvoor is een karto-
grafisch meta-informatiesysteem nodig, als aanvulling op
een Gis-meta-informatiesysteem.
Het ideale visualisatiepakket
Uit de grote diversiteit van visualisatiepakketten is het
moeilijk het meest ideale te kiezen. Enerzijds omdat niet ie-
ders behoefte hetzelfde is, anderzijds omdat bij de huidige
stand van wetenschap en techniek een dergelijk pakket nog
niet mogelijk is. De fundamentele verschillen tussen een
Digitaal Landschaps Model en een Digitaal Kartografisch
Model [Van der Schans, 1995] zijn daar mede debet aan.
Bovendien is de behoefte aan visualisatie van ruimtelijke ge
gevens 00k in beweging: er is een duidelijke trend naar
meer interactieve beeldschermkaarten en dat wordt nog ver-
sterkt door de opkomst van Internet. Voor dit laatste zijn er
(nog) weinig afzonderlijke pakketten en wordt meestal ge
werkt met een uitbreiding van een bestaand pakket.
Opmerkelijk is dat in geen enkel pakket kartografische regels
zijn ingebouwd, 00k niet bij de zuiver kartografische pakket
ten. In alle gevallen moet de gebruiker dus bekend zijn met
de kartografische grammatica voor een verantwoorde visuali-
□ose! ran
11
