Ontsluiting op een ander niveau:
kaartcollectieprofielen
-1-
4
3
2
1
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
S. Meijer J. Smits
beheer van geografische informatie, visuele analyse
management of geographical information, visual analysis
gestion de l'information geographique, analyse visuelle
TREFWOORDEN
KEYWORDS
MOTS-CLES
De auteurs van dit artikel hebben een poging onderno-
men om een van de kaartencollecties van de Konink-
lijke Bibliotheek beter toegankelijk te maken voor de
gebruikers, en wel door de informatie op diverse wijzen
te visualiseren. Het resultaat vormt een kaartcollectie-
profiel. De hoeveelheid werk die daarvoor verzet moest
worden was aanzienlijk, maar de auteurs zijn van me-
ning dat het de moeite waard was. Door de resultaten
via het Internet beschikbaar te stellen kunnen potentie-
le gebruikers van de collectie vanaf hun werkpiek de in
formatie raadplegen. Beheerders van andere verzame-
lingen kunnen tevens bepalen of ze een vergelijkbare
toegang tot hun collecties willen bewerkstelligen.
Simone Meijer
(Ir. Van der Sluys-
plantsoen 58, 2591
CW Den Haag,
e-mail: meijer@
kelly.nl) is werk-
zaam als trainer
sofiware-applica-
ties. Ze was ten tij-
de van het onder-
zoek vijfdejaars stu-
dente Kartografie
aan de Rijksuniver-
siteit Utrecht.
Jan Smits is sinds
1979 kaartbeheer-
der van de Ko-
ninklijke Biblio
theek (Postbus
90.407, 2409
lk Den Haag,
tel. 070-5140241,
e-mail: jan. smits@
konbib. nl).
Een documentatiepiramide
In de lerne van 1988 hield Marjanne
Kok tijdens een van de studiedagen van
de werkgroep Kaartbeheer een lezing
over de informatievoorziening met be-
trekking tot kaarten [Kok, 1988]. Van
de veronderstelling uitgaand dat een
centrale catalogus van kaarten niet ge-
heel haalbaar was, vroeg zij zieh af of er
00k andere manieren waren om ge
bruikers van dienst te zijn. Om deze
gedachte te illustreren werd de docu-
mentatie van kartografische materialen
gestruetureerd door de volgende ni-
veaus te onderscheiden:
de kleinste entiteit, zijnde een indivi-
dueel document dat gedocumenteerd
wordt door een bibliografische of archivistische beschrij-
ving;
een groep van onder dezelfde noemer gebrachte documen-
ten, bijvoorbeeld door onderwerp, gebied, verzamelaar, Se
rie, project enz., die gedocumenteerd wordt in catalogi,
inventarissen, lijsten enz.; meestal een verzameling van be-
schrijvingen zoals genoemd onder 1.;
een collectie van documenten beheerd door een instituut,
die gedocumenteerd wordt door een collectieprofiel;
alle documenten die in een land beheerd worden, gedocu
menteerd door een 'Lijst van kaartenverzamelingen' enz.
We kunnen hier nog een niveau bovenop plaatsen. Dit top-
niveau wordt gedocumenteerd in internationale lijsten, zo
als de International Federation of Libraries Associations In
stitutions' (ifla) World Directory ofMap Collections.
Deze struetuur kunnen we visualiseren door een piramide
(hguur 1). De ruimte die een laag erin beslaat geeft aan hoe-
veel documentatie er dient te geschieden. Tot nu toe zijn ni-
veaus 1, 2, 4 en 5 geheel of gedeeltelijk gerealiseerd, maar ni
veau 3 ontbreekt bijna geheel. Invulling van niveau 1 wordt
o.a. gewaarborgd door de Centrale Catalogus Kartograße
(cck), die individuele beschrijvingen bevat van diverse insti-
tuten, en verder natuurlijk door de individuele beschrijvin
gen van niet aan de cck deelnemende bibliotheken, archie-
ven, musea enz. Niveau 2 wordt gerealiseerd in de vele cata
logi, inventarissen enz. Op dit moment ontbreekt een alge-
meen overzicht hiervan, hoewel de meeste archieven een
internationale gids
alle collecties in de wereld
almanak
lk alle collecties in een land
collectieprofiel
collectie
inventaris etc.
groep van documenten
beschrijving
document
Figuur 1. Ontsluitingspiramide van kartografische collecties.
15
