BESPREKINGEN
Hondenkaart Nieuwegein.
4e editie. Uitgave: Gemeente
Nieuwegein, 1997. Kartografie:
Bosma Grafiek Nijmegen.
Formaat A2, 4-kleurendruk door
De Lekstroom bv Nieuwegein.
[De kaart is als bijlage bij dit
nummer van het KT gevoegd]
De Hondenkaart Nieuwegein
opnieuw bekeken
In juni 1985 had de gemeente Nieuwe
gein een primeur met de uitgave van
een speciale hondenkaart, waarop men
kon zien waar de honden wel of niet
vrij mochten rondrennen. Omdat het
zo'n goed initiatief was van de ge
meente, is er uitgebreid aandacht aan
die kaart besteed in de rubriek Kaart-
gebruik van het Kartografisch Tijd-
schrift (1986.1). Het is blijkbaar zo'n
goede Service aan de hondenbezitters
dat er inmiddels een vierde editie van
de kaart is uitgebracht. Omdat de
kaart geheel nieuw is vormgegeven zal
hier het ontwerp opnieuw worden be-
sproken en zullen de gebruiksmoge-
lijkheden weer worden getoetst.
Het kartografisch ontwerp van de
nieuwe editie van de Hondenkaart
Nieuwegein is door Bosma Grafiek in
Nijmegen uitgevoerd, in opdracht van
het Bureau Geo- en Vastgoedinforma-
tiecentrum van de gemeente Nieuwe
gein. Voor de uitgave zijn de Sector
Stadsbeheer en de Afdeling Voorlich-
ting van de gemeente Nieuwegein ver-
antwoordelijk. De redactie is de ge
meente Nieuwegein zeer erkentelijk
voor het opnieuw ter beschikking stel
len van deze kaartbijlage.
De eerste editie bestond uit een uitsne-
de uit de Topografische Kaart rrio.ooo,
waarop verder alleen met groene en
rode vlakken gebieden met speciale re-
gelingen voor honden waren aangege-
ven. Die kaart vereiste van de gebrui-
kers zowel een enorme kaartleesvaardig-
heid als kennis van de gemeente om de
dichtstbijzijnde uitrengebieden te vin-
den. De nieuwe kaart is waarschijnlijk
afgeleid uit een gemeentelijk bestand en
speciaal aangepast aan de doelstellin-
gen: iedereen een helder overzicht te
bieden van de locaties van de uitren- of
verbodsgebieden in relatie tot zijn eigen
huis. Daartoe is alle informatie die
daarvoor niet relevant is weggelaten en
zijn de orientatiemogelijkheden sterk
verbeterd door toevoeging van de
wijknamen en van de belangrijkste
1997-XX111-3
straatnamen. Belangrijke structureren-
de dementen zoals de snelwegen rond
Nieuwegein en de stadsautoweg zijn
speciaal benadrukt met een gele invul-
ling. In plaats van de zwarte huizensig-
natuur is er voor een vriendelijker grij-
ze bebouwingssignatuur gekozen, en
het wit van de overige gebieden is ver-
vangen door een lichtgroene achter-
grondkleur. Hierdoor komen de overi
ge wegen, met hun witte invulling, be-
ter uit. De waterwegen zijn nu geluk-
kig blauw ingevuld (dat alleen al
maakt een geweidig verschil met de
eerste editie). Alle relevante instellin-
gen voor honden (bezitters) zoals die-
renartsenpraktijken, asiels en gemeen-
tehuis (om de hondenbelasting te be-
talen) zijn op de kaart met een duide-
lijk en opvallend symbool aangegeven.
De kaart is nu een schoolvoorbeeld
van goede integratie tussen kaart en
tekst, wat duidelijk een meerwaarde
oplevert. De informatie uit de kaart is
in de tekst verder toegelicht (telefoon-
nummers en adressen van de dierenart-
senpraktijken bijvoorbeeld), en de tekst-
informatie wordt in de kaart duidelijk
gelokaliseerd of, zoals we nu moeten
zeggen, gevisualiseerd. Het Sterke vorm-
gevingselement uit de eerste editie, na-
melijk het gebruik van associatieve
stoplichtkleuren om de gebieden aan
te geven waar het los laten lopen van
de honden wel mag, c.q. waar honden
nööit mögen komen, is gelukkig ge-
handhaafd.
Is er dan niets meer te wensen? Na-
tuurlijk wel. Er zitten nog een paar dis-
crepanties tussen de tekst op de achter-
kant en de kaart. In de tekst heeft men
het over rode, groene en witte gebie
den. Dat klopte nog met de vorige edi
tie, maar op de kaart is die witte tint
inmiddels vervangen door een licht
groene achtergrondtint. In de tekst
wordt de Cityplaza genoemd, terwijl
die niet met naam op de kaart Staat
aangegeven. En het dierenasiel in Klap-
hek Staat niet in de tekst genoemd. Het
parkeersymbool en de enkele grijze lij-
nen, die waarschijnlijk wandelpaden of
onverharde wegen aangeven, kunnen
nog in de legenda worden opgenomen.
Het donkergroen van de uitrengebie
den moet nog wat lichter worden ge-
maakt om de zwarte tekst erin zicht-
baar te maken.
Dat is zo verholpen op de volgende
editie. Iets bewerkelijker om aan tege-
moet te komen is het volgende com-
mentaar: Probeer waar de ruimte dat
toelaat de groen of rood ingekleurde
gebieden een naam te geven. Dat is
een enkele keer gebeurd (Lotus Plant-
soen, Park de Buurt) maar meestal niet,
en het lijkt me zoveel makkelijker voor
de communicatie tussen hondenbezit
ters onderling of tussen hen en de ge
meente. Redactioneel gezien zou ik nog
een aantal parkeerplaatssymbolen toe-
voegen (bij de Montageweg, de Struc-
tuurtunnel, en de Nevelgaarde bij
voorbeeld) en wat aan de tunnels doen:
een tunnelsymbool invoeren, zodat dui
delijk wordt dat al die kleine weggetjes
niet in het niets verdwijnen maar onder
de stadsautowegen doorlopen. Dat
stond wel goed aangegeven op de eer
ste editie, tenminste voor degenen met
een grote kaartleeservaring.
In de bespreking van de eerste editie
stond dat de Plantsoenafdeling van de
gemeente Nieuwegein met de uitgave
van de kaart haar nek had uitgestoken
omdat "iedereen nu het beleid kan
toetsen". Met de duidelijke schaalstok
van 500 m kan men nu bijvoorbeeld
nagaan of iedereen wel binnen 500 m
een uitrengebied voor zijn hond heeft.
Dat blijkt in de wijk Zandveld, in het
oosten van Merwestein en verder ten
noorden van de Graaf Florisweg en bij
de Smient niet op te gaan. De kaart
Iaat 00k zien wat de belemmeringen
zijn om längere wandelingen te maken
met de hond. Er zijn een aantal knel-
punten waar groene linten worden on-
derbroken door rode vlakken zoals bij
de Herte(n)weide in Batau-Noord of
bij de Lohengrinhof in Zuilenstein.
Het leuke is dat uitgifte van een kaart
zulke dingen inzichtelijk en bespreek-
baar maakt en tot een grotere partici-
patie van de burgers leidt.
De tekstinformatie achterop de kaart is
zeer 'to the poinfide tekst is goed ge-
structureerd en duidelijk opgebouwd.
met een algemeen deel, een deel over
het lezen van de kaart, en duidelijke in
formatie over de Hondenbelasting
(maar waar zit het Bureau Financiele
Informatie en Belastingen?) en over In-
jecties en preventie, waarbij zowel Pro
blemen als oplossingen goed zijn ver-
woord.
Afsluitend kunnen we zeggen dat de
gemeente Nieuwegein nog steeds aan
de leiding gaat (er zijn inmiddels 00k
andere gemeenten met speciale hon-
denkaarten) met een plezierig ogende
kaart met duidelijke orientatiemoge
lijkheden die de burgers goed laat zien
waar welke voorzieningen voor hon-
54
