7
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I997-XXIII-3
weinig intui'tief: men moet veel pro-
grammeren of tabellen invullen om
Symbolen te kunnen maken en toeken-
nen. De mogelijkheden voor opmaak
van legenda en overige randinformatie
is 00k beperkt. Omdat de kartografi-
sche vormgeving veel voorbereiding
vergt, zijn deze pakketten minder ge-
schikt voor productie van een grote di-
versiteit aan kaarten. Verder vereisen ze
een mainframe of zwaar Werkstation,
dit laatste meestal onder Unix, hoewel
er steeds meer migratie naar Windows
NT plaatsvindt.
Voorbeelden:
Arc/Info (esri, v.s.)
Spatial Database Engine sde (esri,
v.s.)
Modular gis Environment mge
(Intergraph, v.s.)
Microstation (Bentley, v.s.)
Smallworld (Smallworld Ltd, vk)
Erdas Imagine (Erdas, v.s.)
Caris (Caris gis, Canada)
Genamap (Genasys, Australie)
Infocam (Leica, Duitsland).
Omdat deze pakketten vaak in samen
hang met de gebruikers verder ontwik-
keld worden, bestaat er onderling 00k
verschil in functionaliteit en dat werkt
door in de visualisatiemogelijkheden.
Zo is Smallworld sterk in het am/fm-
segment (nutsbedrijven en waterschap-
pen), Infocam in fotogrammetrie (in
gebruik bij Meetkundige Dienst), mge
in topografie (onder meer bij Topogra-
fische Dienst en Gemeente Amster
dam), Caris in hydrograhe (in gebruik
bij de Hydrograhsche Dienst), Erdas
Imagine in remote sensing (onder
meer bij DLO-Staringcentrum en Rijks-
waterstaat) en Arc/Info in thematische
kartering (onder meer bij Rijksplano-
logische Dienst, DLO-Staringcentrum
en Rijkswaterstaat).
Extra schil rond Gis-pakket
Het betreft hier een apart verkrijgbare
presentatie-module, welke direct aan-
sluit op het Gis-pakket en meestal in
dezelfde programmeertaal is geschre-
ven. De prijs loopt in de tienduizen-
den guldens
Voordelen: verbetert de visualisatiemo
gelijkheden aanzienlijk. Er is meestal
geen nieuwe hardware nodig, alleen
een aanvullende Softwaremodule. Er
zijn geen conversieproblemen.
Nadelen: de weg terug is niet moge-
lijk: dit betekent dat wijzigingen in het
kaartbeeld niet automatisch in de gis-
database worden doorgevoerd. Werkt
op dezelfde wijze als het 'moederpak-
ket', dus weinig intui'tief. Ook hier
geldt: de kartografische vormgeving
vergt veel voorbereiding, dus minder geschikt voor produc
tie van sterk wisselende kaartsoorten.
Voorbeelden:
Map Publisher (Intergraph, v.s.) voor MGE-pakket
Cartographics Production System (T-Kartor, Zweden)
voor Arc/Info-pakket
Impress (Leica, Zwitserland) voor Infocam-pakket.
Ook binnen deze groep is sprake van specialisatie: zo is
Cartographics sterk in stadsplattegronden (in gebruik bij
onder meer Cartan), Impress in grootschalige kaarten en
Map Publisher in topografische kaarten.
Desktop Gis-pakketten
Dit zijn de kleinere broertjes van de grote Gis-pakketten.
Prijs: enkele duizenden guldens.
Voordelen: goedkoper in aanschaf en onderhoud, gebruik
sneller te leren, vaak gebruikersvriendelijker platform.
Nadelen: minder functionaliteiten, problemen bij grotere
datasets.
Voorbeelden (werken alle met Windows en sommige ook
op Apple):
AtlasGIS (esri, v.s.)
Mapinfo (Mapinfo, v.s.)
ilwis (itc, Enschede)
idrisi (Cläre University, v.s.)
star (Star Informatic, Belgie).
Ook hier zijn er duidelijke verschallen. Zo is idrisi (raster-
georienteerd) sterker in analyse-mogelijkheden; Star (vector-
georienteerd) in stadsplanning en ilwis (raster- en vector-ge-
orienteerd) in onder meer remote sensing en landevaluatie.
Zelfstandige Gisviewers
Dit is een relatief nieuwe groep goedkope pakketten, vooral
bedoeld om bestaande Gis-data, al dan niet via een netwerk,
te raadplegen en eventueel te printen.
Figuur 1. Voordelen: kunnen Gis-data van het 'moederpakkef een-
Gevisualiseerde ve- voudig lezen. Eenvoudige selectie, classificatie en visuele
getatiegegevens in overlay mogelijk. Werken ook op PC, mits voldoende zwaar,
Arc/Info 7. dus in de praktijk minimaal een pentium. Maken het mo-
dist: 30.69009
/UWR540.t/DftTlVf»RCIfF0/G574?/'V(K5TR95MflTR polys 58 of 61? w-lectod.
/U3ERS40. l/DATA/fiRClMFO/G5>?4/WGR5TR95HATR polys 0 of C-17 selected.
/IISERS40,l/DATft/ARCXNf0/G5747/VGR5TR05HftTR polus 0 of 61? selectod.
32.45
