KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
technologie die elke gebruiker ter be-
schikking Staat, niet alleen zijn of haar
eigen pc maar bijvoorbeeld ook de ca-
paciteit van het plaatselijke telefoon-
netwerk. Als gevolg van het toenemen-
de gebruik van het Internet wordt er
tegenwoordig vaak gesproken van het
World Wide Wait. Leveranciers van
kartograhsche informatie hebben nu
ook te maken met de economische
Problemen van het Web. Daar is bij
voorbeeld het potentiele probleem van
de schending van het Copyright
[Crampton, 1995] en er zijn nog steeds
geen eenvoudige, veilige en betrouw-
bare oplossingen voor de problemen
met betrekking tot financiele transac-
ties over het Net. Het gebruik van
nummers van credit cards blijkt te veel
risico's in te houden. Ten slotte, met
de toenemende mogelijkheden voor
directe interactie met de data zelf doe-
men er ook problemen op ten aanzien
van de beveiliging van die data.
Andere beperkingen zijn het gevolg
van de computerkenmerken van het
medium (tegenover de traditionele pa
pieren kaarten): beperkte draag- en
verplaatsbaarheid en minder gemakke-
lijke mogelijkheden voor het manipu-
leren van de kaart (vouwen, draaien en
op de kaart tekenen of meten), alsme-
de het beperkte formaat van de weer-
gave. De nadelen van dat laatste kun-
nen worden verlicht door opties zoals
'panning' (verschuiven van het kaart-
beeld) en in- en uitzoomen, maar de
mogelijkheden om een overzicht te ver-
krijgen blijven nog steeds betrekkelijk
gering. Bovendien beperken scherm-
en kleurenresolutie gewoonlijk nog de
1997-XX111-4
Figuur j. De kaart-
gebruikskubus van
MacEacbren (Bron:
[MacEachren,
1994, p. 6]).
hoeveelheid details die in een kaart op een computermoni-
tor kunnen worden weergegeven (in vergelijking met een
papieren kaart met hogere resoluties op dezelfde schaal). In
deze context moet ook worden opgemerkt dat de hardware-
omgeving van de eindgebruikers van het Internet heel ver-
schillend kan zijn [Stynes e.a., 1997]. Ondanks deze beper
kingen, die worden opgelegd door de kaartgebruiksomge-
ving, leveren de geavanceerde kartograhsche functionalitei-
ten die middels het Web worden aangeboden voor de ge-
bruikers toch vele nieuwe potentiele voordelen op.
Manieren van gebruik van kaarten op het Internet
Tegenwoordig wordt het Internet vaak vooral gezien als een
zeer rijke bron van informatie, in plaats van als een commu-
nicatiemiddel [Parsons, 1996, p. 28]. Op het Internet is er
inderdaad ook een rijkdom aan geograßsche informatie. En
omdat kaarten nog steeds zeer efficiente en doelmatige hulp-
middelen blijven voor de overdracht van deze soort van in
formatie, verschijnen ze ook vaak op de computerschermen
van de gebruikers tijdens www-sessies. Soms vroegen gebrui-
kers niet specißek om een kaart, die op het scherm moest
verschijnen, maar stelden ze eenvoudigweg een geograßsche
vraag, zoals "is er ook een Grieks restaurant in de buurt van
het hotel waar ik in Stockholm zal overnachten?", of "hoe
kom ik met de auto vanuit Enschede in Stockholm?"
{http://sheLl.route66.nl/sheLl/routenl.htmb). Behalve met wat
tekstinformatie wordt het antwoord gegeven door middel
van een op maat gesneden routekaart. Andere gebruikers
van het Internet zullen misschien gericht zoeken naar een
bepaalde kaart van een bepaald gebied, omdat ze weten of
verwachten dat deze kaart tegemoet zal komen aan hun
specifieke behoefte aan geograßsche informatie. Soms zul
len ze de kaart die ze willen zelfs 'on-line' kunnen genereren
via het www. Maar in al deze gevallen kan de vraag gesteld
worden of deze kaarten werkelijk zo efficient of doelmatig
zijn als ze wel kunnen zijn.
Om meer inzicht te krijgen in de verschillende vormen van
kaartgebruik op het Internet kan de zogenaamde 'kaartge-
bruikskubus' van MacEachren misschien goed gebruikt
worden als uitgangspunt (figuur 5). De drie assen van de
kubus geven drie verschillende continua van kaartgebruik
weer en elke kaart, ook de kaarten die worden gegenereerd
in een Internet- sessie, kan elke positie innemen in de drie-
dimensionale ruimte die door deze assen wordt gedefi-
nieerd, afhankelijk van wat de gebruiker doet met de kaart
en voor welk doel [MacEachren, 1994]
Aan de ene zijde van de as 'publiek-prive' treffen we het
soort kaarten aan die een paar jaar geleden het eerst op het
Web gezet werden. Dit zijn de 'statische' kaarten waar hier-
voor al naar verwezen is en waarmee alleen maar visuele in
teractie mogelijk is. Veel van deze statische kaarten kunnen
worden opgehaald via de site PCL Map Collection {http://
www.lib.utexas.edu/Libs/PCL/Map_collection). Het is type-
rend voor deze soort kaarten dat ze werden ontworpen voor
een brede groep gebruikers en vaak ook niet slechts voor
een specißek gebruiksdoel. Daarentegen vinden we aan de
andere kant van deze eerste as de kaarten die feitelijk mid
dels het www kunnen worden gecreeerd door een individu-
ele gebruiker om te voldoen aan zijn of haar persoonlijke be-
hoeften. In de praktijk zijn deze mogelijkheden voor het on
line creeren van kaarten vaak beperkt tot de selectie van een
9
