b U
k
rwt
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
beeld kerk, slagerij, zwembad enz.) en
mogelijke verbindingen tussen deze lo-
caties (figuur 2). Doel van deze taak is
om in een aantal stappen van locatie A
naar locatie B te geraken, door het
aanklikken met de muis van een van
de nabijgelegen locaties. Na het aan
klikken van een nieuwe locatie 'wan
delt' een pion naar de betreffende loca
tie. Proefpersonen krijgen aan het be-
gin van de taak een aantal punten ter
beschikking, waarbij aftrek plaatsvindt
bij het aanklikken van een willekeurige
locatie of als gevolg van het verstrijken
van de tijd. Het is voor de taakuitvoer-
ders dan 00k zaak om de juiste locaties
of verbindingen snel aan te klikken.
De taakuitvoerder krijgt echter alleen
informatie over de aard van de verbin
dingen van de huidige locatie met de
direct nabijgelegen locaties. Welke
daadwerkelijke verbindingen er tussen
de overige locaties zijn weten de proef
personen niet van te voren. Er kunnen
drie verschillende typen verbindingen
tussen twee locaties bestaan, namelijk
geen verbinding, een snelle verbinding
of een trage verbinding. De proefper
sonen kunnen informatie opvragen
over alle aanwezige verbindingen mid-
dels een aparte knop 'verbindingen
zien', maar dit levert wel extra puntaf-
trek op.
In een exploratief onderzoek naar het
route-zoeken m.b.v. deze taak hebben
16 Studenten (gemiddelde leeftijd 21
jaar; 9 mannen en 7 vrouwen) geparti-
cipeerd. Zij hebben de taak in vier ver
schillende sessies van elk ongeveer een
half uur uitgevoerd. Per sessie is steeds
een plattegrond gepresenteerd waarbij
de proefpersonen 40 opdrachten moes-
ten uitvoeren. Deze opdrachten wer
den gegeven in de vorm van "Van Bak-
ker naar Postkantoor". Het tussenlig-
gende aantal verbindingen varieerde
tussen de 3 en 6. Alvorens met deze ta-
ken te beginnen zijn de proefpersonen
getraind in het uitvoeren van de taak
ting hierbij is dat de proefpersonen die de plattegrond beter
gerepresenteerd hebben 00k beter zullen presteren op de lo-
catietaak.
Welke resultaten heeft het onderzoek nu opgeleverd? In de
figuren 3 tot en met 6 is een aantal prestatiegegevens voor
iedere sessie en voor de beide representatievormen weerge-
geven. Figuur 3 heeft hierbij betrekking op een globale pres-
tatiemaat, namelijk de totale puntenaftrek. Naarmate proef
personen beter en sneller presteren kost hen dit minder
punten. Wat opvalt in de figuur is de afname in aftrek van
punten naarmate de proefpersonen meer ervaring krijgen
met de taak. Er is hierbij geen verschil tussen de groep die
de locaties in de vorm van labels gepresenteerd kreeg en de
groep die dit in de vorm van iconen kreeg. Figuur 4 geeft
1997-XX111-4
Punten *J 89
Tntnnl Q
ProelpersDon i, Se-stia 0
Acntai roules 1
&t>reken
Figuur 2. Platte
met de koni
sche representatie
van labels.
Figuur 3. Gemid
delde puntenaftrek
voor beide groepen
over de sessies.
en in het herkennen van de Symbolen en labels van de ver
schillende locaties.
In het onderzoek zijn we gei'nteresseerd in een tweetal vra-
gen: hoe voeren de proefpersonen deze taak uit? en hoe
bouwen zij kennis van de plattegrond op? Om dit te onder-
zoeken zijn twee verschillende versies van de taak gemaakt,
een versie waarin locaties als iconen gepresenteerd werden
en een versie waarbij labels gebruikt werden. Achterliggen-
de idee daarbij is dat bij een ruimtelijke taak als het route-
zoeken een symbolische presentatie (iconen) het zoeken
vergemakkelijkt terwijl dit bij een verbale presentatie (la
bels) niet het geval is. Proefpersonen kregen ofwel de icon-
enversie ofwel de labelversie van de taak aangeboden.
Om tenslotte zieht te krijgen op de inhoud van de door de
proefpersonen gevormde representatie van de plattegrond
moesten proefpersonen steeds na afloop van 20 en na af-
loop van 40 opdrachten een extra taak uitvoeren. Bij deze
taak (plaatsingstaak) moesten zij de twintig locaties op een
kale plattegrond opnieuw ordenen en plaatsen. Verwach-
Representatievorm
--- Labels
Iconen
SessieNummer
27
