A CS
J
0
y
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
KERNKATERN 8
Gordes
wod rood rood
rood yfod^Mod rood
SE Panta I eont'
rooo\ rood Rwd rood 1
i rood rood rootLrood Ws
teeftSÖs V> k
tboirood rood rood jjrood rtfix! rt
vood rood rood rood
i^drßSrn^^fas^rood ro^mnrß^
rood rood roodym^jmd^'ood rt
15,0
Lokale weg
Rivier
Stad
ddodAlluvium
I I Rendzina
TÜDÖ
rood rood
rood rood
RdtisöHlon
rood
rood
rood
rood
ood
ood rood
ood rood rood
-ood rood rood
01 rood 2 krh io
Hoofdweg
Figuur 5. Vereen-
voudigde bodem-
kaart van het de-
partement Vaucluse
(weergegeven met
de grafische varia
bel 'kleur).
beeld tweemaal zo hoog als de andere) als van een afstand
tussen de klassewaarden: de toename van klasse a) naar b) is
bijvoorbeeld dezelfde als die van b) naar c) of van c) naar
d). Die afstanden en verhoudingen worden door iedereen
op dezelfde manier uit de legenda of uit de kaart ervaren. In
plaats van het weergeven van die verschillen in afstand met
gradaties van zwart-wit kan het 00k door toepassen van
tintverschillen in een kleur. Die hebben hetzelfde effect op
de waarneming.
Figuur 5. Versprei-
ding van wijngaar-
den in het depar-
tement Vaucluse
(weergegeven met
de grafische varia
bel 'vorm').
Rhüden
Renkum
Feteren
Valburg
WeBtervoort
Duiven
Bemme I
Beuningen
Wijchen
llbbergen
Groesbee
Figuur 4. Uitkering
uit het gemeente-
fionds per inwoner
(weergegeven met
de grafische varia-
bele 'grijswaarde).
In figuur 5 en 6 zijn verschillen in vorm en in richting ge-
bruikt om verschillende wijngaarden of wijncoöperaties aan
te geven die in een deel van Frankrijk voorkomen. In tegen-
stelling tot de kaarten die verschillen in grootte of grijs
waarde toepasten krijgt men hier niet direct een overzicht
van het patroon: men kan niet in een oogopslag zeggen
waar de wijngaarden voorkomen met Luberon of met Vau-
cluse-wijnen. In elk geval niet aan de hand van de vormver-
schillen in figuur 5. Met een beetje goede wil gaat het wel
aan de hand van de richtingverschillen in figuur 6, maar
niet van harte. Dat betekent dat, wanneer we nominale ver
schillen (dus verschillen in soort) willen laten uitkomen,
het effect van de grafische variabelen (verschillen in) rich
ting of vorm gering zal zijn. Bij toepassen van de grafische
variabele kleur (zie figuur 3) gaat het wel goed.
In figuur 7 is sprake van een ander verschil in de Symbolen
- ditmaal gaat het om een variatie in grein: een verschil dat
ontstaat wanneer een bepaalde structuur wordt uitvergroot
of verkleind. Het effect van dergelijke verschillen op de
Figuur 6. Versprei-
ding van wijngaar
den in het depar-
tement Vaucluse
(weergegeven met
de grafische varia
bele 'richting).
waarneming is dat van het suggereren
van een hierarchie: hoe sterker uitver
groot, hoe hoger in de volgorde het als
zodanig aangegeven gebied wordt er
varen.
1
Gordes
0
t Roussillon
St. Pantaleo
1
-.Beaumettes
O p.
oGoult
Piflenerbes
V.
Bonnieu^c
A Chateau de Cabrieres
Cave coop de Bonnieux
Appellation controle du Luberon
Appellation controle du Vaucluse
Chateau de Verrieres
We hebben nu met 7 grafische variabe
len kennis gemaakt: de dimensies van
het platte vlak (figuur 1, 2), verschillen
in grootte (figuur 2), grijswaarde (figuur
4), grein (figuur 7), kleur (figuur 3),
richting (figuur 6) en vorm (figuur 5)
en we hebben gezien wat hun effect is
op de waarneming. Uit de dimensies
van het platte vlak konden we afstan
den tussen objecten op de kaart aflei-
den; omdat de ene afstand bijvoor
beeld tweemaal zo groot is als de ande
re, betekent dat, dat die dimensies 00k
een idee kunnen geven van verhou-
ding en volgorde; een verschil in loca-
tie is bovendien een onderscheid.
Gordes
41 St. Pantaleon;
oGoult1
iMenerbes
Bonnieux
Chateau de Cabrieres
Cave coop de Bonnieux
Appell, controle du Vaucluse
30
