data invoer
data transformatie
data export
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-I
digitale documenten
grafische documenten
- formaat conversie
- projectie (bij grensoverschrijdende dataverwerking)
- data structurering
- data integratie
- symbolisatie
- beeldcompilatie
- digital proofing en direct printing
- conventioneel drukwerk
- interactieve digitale producten
nen nuanceverschillen in de file-for-
mats voor onverwachte problemen
zorgen. Bij andere Software blijkt dat
ondanks vermeende compatibiliteit er
toch problemen rijzen bij een directe
uitwisseling tussen Mac, pc of Unix
versie van hetzelfde pakket. Nog moei-
lijker wordt het als de Angelsaksische
en anderstalige (bijv. Franse) versies
van een van de meest verbreide Soft
ware niet compatibel blijken.
De enige praktische oplossing blijkt
dan soms een uitwisseling in ascii via
eigen routines.
Fysische drager
Het aanbod van fysische dragers wordt
steeds breder en noodt tot het voort-
durend investeren in nieuwe randap-
paratuur. Hierbij denkt men aan Exa-
byte, dat, cartridge, Syquest (44, 88,
200 Mb), mag-tape, qic8o, Optical
Disk (128, 230 Mb, 1.3Gb), cd-rom,
zip, jaz, diskettes (3.5", 5.25"). Daar-
naast blijkt sommige randappartuur
niet alleen te verschillen volgens opera-
ting systeem, maar blijkt ze soms 00k
zelf hardwarematig te comprimeren en
is daarom maar beperkte tijd compati
bel met de laatste standaarden. Naast
fysische dragers kan de data overdracht
00k gebeuren met behulp van modern
of ISDN.
Grafische documenten
Heel wat te verwerken documenten, zo-
als auteursminuten, zijn nog niet in di
gitale vorm beschikbaar. Onder de gra
fische documenten die verwerkt kun-
nen worden, Valien bestaande kaarten
en plannen, maar 00k fotomateriaal en
statistische gegevens. De ervaring leert
dat een goede voorbereidende aanpak
uitermate belangrijk is. De methodiek
van de digitalisatie zal volledig verschil
len in functie van onder meer de vol-
gende documentkenmerken:
aard: tekening, drukwerk, foto, tekst
of cijfers;
kleur: is de informatie monochroom
of multichroom;
Figuur 1. Het tech
nische productie-
proces.
rastering: is de informatie opgerasterd of in volvlakken;
contrast: is het document contrastrijk (vooral bij mono
chrome documenten,van groot belang);
transparante of opake drager;
reflectiviteit drager;
maatvastheid drager;
unieke drager.
Een van de voorbereidende operaties kan daarom een foto
grafische bewerking inhouden, zoals contrastverbetering.
In functie van de uiteindelijke doelstelling beperkt de digita
lisatie zieh soms tot de aanmaak van een rasterbeeld of scan.
Ook voor digitalisatie van vectoren kan dit nuttig blijken in-
dien men niet van een digitalisatietablet gebruik wenst te
maken, maar van automatisch of half-automatische vectori-
satietechnieken, of indien men interactief op het scherm
wenst te digitaliseren. Automatische vectorisatie van com-
plexe documenten (met veel lijnen en kleuren) blijft echter
moeilijk. Voor eenvoudigere documenten is de tijdwinst wel
rendabel.
Zodra men meerdere paginas tekst of tabellen met getallen
wenst te verwerken zijn de technieken van Optical Charac-
ter Recognition een interessante benadering, indien de typo-
grafische kwaliteit van het oorspronkelijke document vol-
doende is.
Er is tevens op te merken dat de technieken voor digitale fo
tografische opname nog niet over een voldoende groot op-
lossend vermögen beschikken om een alternatief te bieden
aan de traditionele scan van grotere grafische documenten.
Data-transformatie
Formaatconversie
Wanneer het bestand zieh eenmaal binnen de eigen organi-
satie bevindt, kan het echte productieproces starten. Daar-
voor is het nodig de data te converteren naar de in die
struetuur beschikbare Software. Naast de door de leveran-
ciers of constructeurs aangeboden faciliteiten kan commer-
ciele conversiesoftware of eigen programmatuur nuttig blij
ken. In de praktijk blijkt dat de aaneenkoppeling van een
volledige produetielijn niet altijd moeiteloos verloopt, om-
dat men steeds met nieuwe en complexere bestanden ge-
confronteerd wordt. De tussenbestanden in gedecompri-
meerde vorm kunnen soms vrij groot worden, tot enkele gi-
gabytes.
Projectie
Grensoverschrijdende dataverwerking wordt bemoeilijkt
door de verschillende nationale projectiesystemen. Hoewel
verschillende softwarepakketten de basisformules van de
meest gangbare ellipsoiden en projecties bevatten, blijft het
5
