360° Pänöramic Views 360° Panoramic Views KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT I998-XXIV-I Bovert: 16 kleuren dithering, onder: geen dithering aangewezen om buiten de browser om het binnenkomende bestand te ope- nen. De bekendste bestandsformaten die met insteekmodules werken zijn: Quick Time van Apple voor het af- beelden van füll motion video beei den; Shockwave van Macromedia: een Se rie insteekmodules waarmee bestan den afkomstig uit de programmas Director, FreeHand, Authorware en Flash in een webpagina kunnen wor den gei'ntegreerd; RealAudio, een formaat om Stream ing' audio, zoals radio-uitzendingen over het net te sturen; Live3D van Netscape zelf, om 3D VRML-werelden te kunnen afbeelden en betreden binnen een webpagina; vrml is een standaardtaal om een Virtual Reality wereld te kunnen be- schrijven. Een groot nadeel van het via een web pagina afleveren van een bestand dat een plug-in vereist is het feit dat de user die de plug-in niet heeft het beeld niet te zien krijgt. De plug-in moet dan eerst worden opgehaald via het Internet bij de leverancier. Hier zijn overigens meestal geen kosten aan ver- bonden. Wel werpt de handeling op zieh een drempel op. Externe bestandsformaten met een extern hulpprogramma Bij gebruik van een insteekmodule wordt het beeld in de pagina gei'nte greerd. Wanneer er geen insteekmodu le voor een bestandsformaat beschik- baar is kan de browser zö worden ge- configureerd dat het bestand wordt herkend aan de hand van de extensie van de bestandsnaam. Zo zorgt een .pdf-bestand ervoor dat Adobe Acro bat Reader wordt geopend en zal een .wav-bestand worden gekoppeld aan een programma dat geluidsbestanden via de geluidskaart ten gehöre kan brengen. In principe kan een helper heel goed een insteekmodule vervan- gen, maar men dient zieh dan te reali- seren dat het gegevenselement in een apart venster in een helperprogramma wordt geopend. Softwaremodules Behalve via insteekmodules en helper- programma's kan 00k grafische funetio- naliteit worden toegevoegd via speciale Softwaretechnologie. Momenteel is de Java en Javascript technologie in op- komst. Hoewel de naam doet vermoe- den dat beide technologieen verwant zijn is de praktijk anders. Java-applets zijn kleine programmas die identiek aan grafische bestanden naar de brow ser worden gestuurd. De browser zorgt voor uitvoering van het programma en voegt zo grafische dynamiek aan een pagina toe. Zo zou men een eenvoudig karteerprogramma naar de browser kunnen sturen. Het voordeel van Java is dat de applets' ongewijzigd naar ie- dere willekeurige browser op ieder wil- lekeurig platform kunnen worden ge stuurd. Javascript is feitelijk een ge- avaneeerde uitbreiding op html. De Javascripts zitten als tekstcommando's in de HTML-paginas gei'ntegreerd. Java script maakt eenvoudige grafische dy namiek in een pagina mogelijk, zoals het oplichten van knoppen als de Cur sor er overheen beweegt. Conversie Er is een breed aanbod van conversie- programma's te verkrijgen zowel com- mercieel als in de vorm van shareware en freeware. Het handigste conversie- programma zal toch eigenlijk wel Ado be Photoshop zijn, wat in de collectie van geen enkele kartograaf ontbreekt. Verder kijken dan de neus lang is loont. KartoNET-server: http://nvkserver.frw. ruu. nl/Kartonet Beheer: Olev Koop, tel. 030-2531379, e-mail: o.koop@frw.ruu.nl O. Koop 29

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 1998 | | pagina 35