14
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-2
de wegkanten van nieuwe wegen. De foto-interpretatie vindt
deels stereoscopisch plaats.
Niet alles kan vanuit de luchtfoto worden gei'nterpreteerd.
Daarom voeren de topografen in de zomermaanden een ter-
reinverkenning uit. Ook dan wordt de gewijzigde topografie
op de luchtfoto getekend (zie figuur 4, het gebied is gelijk
aan dat van figuur 1). De betekende luchtfoto's worden ge-
scand en digitaal tot orthofoto's getransformeerd. Deze trans-
formatie wordt, om de geometrische kwaliteit te waarborgen,
op fotogrammetrische wijze bepaald.
De orthofoto's worden als ondergrond van TOPlOvector op
werkstations geplaatst. De opgetekende wijzigingen worden
dan gedigitaliseerd. De getekende lijnen zijn van speciale
Symbolen voorzien, zodat de digitaliseerder weet met welke
code de lijn gedigitaliseerd moet worden. Vanaf het beeld-
scherm vindt geen foto-interpretatie plaats.
Na het digitaliseren worden programma's gedraaid ter con-
trole van de bestandsstructuur. Daarna wordt de topologie
aangemaakt en worden vlakken gegenereerd. De volledige
bestandsinhoud wordt geplot, gecontroleerd en waar nodig
gecorrigeerd. Het bestand is dan gereed voor levering.
De doorlooptijd voor de bijhouding van TOPiovector va-
rieert. De luchtfotografie is sterk afhankelijk van het weer.
In de periode eind januari-begin april worden de gebieden
gefotografeerd. Bij het beschikbaar komen van de luchtfoto's
worden deze op kantoor gei'nterpreteerd. In het voorjaar en
in de zomer voeren de topografen de terreinverkenning uit
(april-oktober). Na de terreinverkenning worden de wijzi
gingen in TOPiovector aangebracht. Dat geschiedt in de pe
riode september-juni. Indien een TOPiovector-bestand (en
TOPiowegen) beschikbaar komt, is het minimaal zes maan-
den en maximaal veertien maanden verouderd.
Ontwikkelingen
De vierjaarlijkse herziening van TOPiovector wordt momen-
teel ingevoerd volgens het beschreven productieproces.
Nieuwe technieken en samenwerking met andere gegevens-
aanbieders bieden de mogelijkheid om een tweejaarlijkse
herziening te bewerkstelligen. In dit artikel worden de vol-
gende aanvullingen op de bestaande TOPiovector-bijhou-
ding besproken:
GBKN-mutaties;
samenwerking met gemeenten;
pin-point luchtfoto's;
verkenning met laptop-computers;
hoge-resolutie satellietbeelden.
Bijhouding TOPiovector op basis van de gbkn
Omdat de gbkn continu wordt bijgehouden en mutatiele-
vering mogelijk is, ligt het voor de hand om te onderzoeken
of de gbkn een geschikte gegevensbron is voor TOPiovector.
Daartoe hebben de tdn en het Kadaster een onderzoek ge-
start. Het onderzoek bestaat uit drie delen/vragen:
1. Hoe verhoudt de GBKN-inhoud zieh tot de TOPiovector-
inhoud?
2. Is het technisch mogelijk om GBKN-mutaties in
TOPiovector te verwerken?
3. Kosten/baten-analyse van GBKN-mutatie-verwerking.
De eerste twee deelonderzoeken zijn inmiddels afgerond
Gegevensmodel
GBKN
TOPiovector
Structuur
lijngericht
vlakgericht
Bebouwing
los
los of bebouwd
gebied
Wegen
minder
geclassificeerd
geclassificeerd
Hydrografie
kant insteek
kant water
Grondgebruik
nauwelijks
geclassificeerd
geclassificeerd
Relief
niet geclassificeerd
geclassificeerd
Tabel2. Verschillen [Werkgroep GBKN-TOPiovector, 1995,
in het gbkn- en 1997]. In het eerste deelonderzoek zijn
TOPiovector-gege- van een drietal proefgebieden bestan-
vensmodel. den op schaal 1:10.000 vervaardigd op
basis van de gbkn, daarbij gebruik ma-
kend van het gegevensmodel van
TOPiovector. Deze bestanden zijn ver-
geleken met de bestaande TOPiovector-
Bestanden. Hieruit kwamen een aantal
verschillen tussen de gegevensmodel-
len aan het licht (tabel 2 en figuur 5).
Bij de verwerking van GBKN-mutaties
moet met deze verschillen rekening
worden gehouden.
Het tweede deelonderzoek is uitgevoerd
in samenwerking met het Provinciaal
Vastgoed Overleg Zeeland. In 1996 is in
Zeeland een TOPiovector-bestand opge-
bouwd en tegelijkertijd geactualiseerd.
Daartoe zijn de beschikbare bestanden
(halfproducten van TOPiovector, actuali-
teit 1990) van drie proefgebieden, voor-
afgaand aan de reguliere herziening, bij-
gewerkt met GBKN-mutaties. Deze be
standen zijn daarna volgens de normale
productiewijze bewerkt. Achteraf is na-
gegaan hoeveel GBKN-mutaties in TOPio
vector zijn overgenomen.
GBKN-mutaties van gebouwen kunnen
eenvoudig in TOPiovector worden ver
werkt. In de proefgebieden tezamen is
tachtig procent van de nieuwe gebou
wen overgenomen uit de gbkn (figuur
6). De overige twintig procent is af-
komstig van de reguliere herziening op
basis van luchtfoto's.
Nieuwe of gewijzigde wegen uit de
gbkn kunnen in principe ook worden
overgenomen. Waterwegen, sloten,
grondgebruik en hoogteverschillen
kunnen in mindere mate volgens
TOPiovector-normen worden overge
nomen, omdat de datamodellen voor
deze objecten verschillen.
Over de actualiteit kunnen nog enkele
opmerkingen worden geplaatst. De ac
tualiteit van TOPiovector is gebaseerd
