KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-2
op de opname-datum van de luchtfo-
to: wat op de foto te zien is, komt in
het bestand. Funderingen in het ter-
rein worden gebouwen in TOPiovector.
Wegen, vergevorderd in aanleg, en
bouwstraten komen in het bestand als
weg. Bij de gbkn worden objecten pas
ingebracht indien het werk volledig is
afgerond, dus wegen in aanleg of
bouwstraten zijn niet opgenomen.
Veranderingen in het terrein worden
opgespoord en daarna ingemeten. Het
uitgangspunt van het Samenwerkings-
verband gbkn is dat hoofdgebouwen
tot 6 maanden actueel zijn, de be-
bouwde kom tot een jaar, en het bui-
tengebied tot twee jaar [Werkgroep
Produktspecificatie gbkn, 1995].
Voor een tussentijdse herziening vor-
men GBKN-mutaties een mogelijke ge-
gevensbron. Het is duidelijk dat de
tdn pleit voor standaardisatie van het
product gbkn, zowel wat de inhoud als
de bijhouding betreff. Regionale ver-
schillen tussen gbkn's kunnen leiden
tot regionale verschillen in TOPiovec
tor. Voor de meeste gebruikers is dat
niet acceptabel.
De benodigde investeringen voor het
verkrijgen, converteren, verwerken en
beheren van GBKN-mutatiebestanden
moeten worden afgezet tegen de be-
schikbare fmanciele middelen en de
besparingen die optreden bij de regu
liere vierjaarlijkse herziening. Hiervoor
is nader onderzoek - het derde deelon-
derzoek - vereist.
Gemeenten
Gemeenten behoren tot de groep afne-
mers waarvoor de actualiteit van topio-
vector belangrijk is. Zij wensen in het
algemeen een jaarlijkse bijhouding. Dit
is mogelijk door de gemeentelijke gege-
vens, zoals uitbreidingsplannen, direct
in TOPiovector te verwerken. De tdn is
van plan om met een beperkt aantal ge
meenten een samenwerkingsproject op
te starten, om voor die gemeenten een
tussentijdse of jaarlijkse herziening te
realiseren. De ervaring die hiermee
wordt opgedaan zal 00k van pas komen
bij het vervolgonderzoek over de herzie
ning van TOPiovector op basis van
GBKN-mutaties.
Pin-point luchtfoto's
In de nabije toekomst is het mogelijk
dat bij luchtfotograhe de opnamepara-
meters worden bepaald. Hierdoor
kunnen direct orthofoto's worden uit-
gerekend. TOPiovector kan dan wor
den bijgewerkt in gebieden waar veel
wijzigingen hebben plaatsgevonden, zodat het fotovliegen
beperkt blijft. Het fotogrammetrische proces wordt op deze
wijze geminimaliseerd.
Laptops met luchtfoto's
In het huidige proces worden gewijzigde topograhsche data
in feite twee keer vastgelegd, namelijk door het tekenen op
de foto en door het digitaliseren van die getekende demen
ten
Het productieproces zou kunnen worden versneld door
deze twee activiteiten te integreren. Dat betekent dat de
luchtfoto vanaf het beeldscherm moet worden gei'nterpre-
teerd. Tijdens de verkenning zou dan gebruik kunnen wor
den gemaakt van laptops. Dit is een fundamenteel andere
productiemethode, waarvan nu de effecten worden bestu-
deerd. Zaken die vooral aandacht behoeven zijn:
van luchtfoto-interpretatie naar beeldscherminterpretatie;
van Stereo- naar mono-interpretatie;
de rol van de fotogrammetrie;
de technische mogelijkheden van laptops;
de hanteerbaarheid van laptops in het terrein.
De inzet van laptops is zowel voor de tussentijdse als de re
guliere herziening relevant.
Satellietbeelden
In de nabije toekomst worden satellieten gelanceerd die
beeiden opnemen met een resolutie tot een meter [Beck,
1997]. Voor TOPiovector zouden deze beeiden van nut kun
nen zijn. Het zal dan een globale herziening voor een selecte
groep objecten kunnen betreffen. Het is de vraag of deze ob
jecten voldoende nauwkeurig kunnen worden ingewonnen,
zodat ze bij de reguliere vierjaarlijkse herziening niet weer
gewijzigd hoeven te worden. Verder is het afwachten hoe
vaak bruikbare opnames van Nederland worden gemaakt.
Overzicht van de mogelijkheden tot bijhouding
van TOP I Ovector
Op basis van bovenstaande overwegingen is een overzicht
gemaakt waarbij voor elke gegevensbron is aangegeven hoe
die in het herzieningsproces kan worden ingepast. In tabel 3
worden de diverse mogelijkheden vergeleken op basis van
cyclus, bron, selectie van objecten, percentage van het
grondgebied dat jaarlijks wordt bijgewerkt en kwaliteit van
de ingewonnen mutades.
In het Haalbaarheidsonderzoek Kernbestand wordt van de
tweejaarlijkse herziening gesteld, dat alle objecten uit
TOPiovector bijgewerkt zouden moeten worden en dat een
mindere geometrische kwaliteit voor de wijzigingen aan-
Tabel3. Mogelijk- vaardbaar is. Uit de tabel blijkt echter dat het nauwelijks
heden voor her- mogelijk is om zonder fotogrammetrie en verkenning een
ziening van volledige herziening uit te voeren. Het is wel mogelijk om
TOPiovector. de belangrijkste topografie bij te houden: gebouwen, wegen
TOPiovector Cyclus Bron
Objecten Gebied/jr Kwaliteit
Regulier
GBKN
Gemeenten
Pin-point foto's
Laptop
Satellietbeelden
4 jaar
2 jaar
1-2 jaar
2 jaar
4 jaar
2 jaar
foto's
mutaties
mut./plan
foto's
foto's
beeiden
alle
selectie
selectie
selectie
alle
selectie
25
25
selectie
selectie
25
25
normaal
normaal
normaal
onbekend
onbekend
onbekend
15
