KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-2
Kopieren
Voor kleine oplagen (10 tot 100 stuks) wordt in toenemen-
de mate een kleurkopieerapparaat gebruikt. De beste (en
duurste) werken met laser- of met inktjet-technologie en le-
veren een kwaliteit, die vergelijkbaar is met de beste prin-
ters. Deze kunnen meestal 00k vanuit een bestand aange-
stuurd worden, dus zonder eerst een origineel op papier te
maken. Het formaat is A4 of A3 en een enkele gaat al tot
Ai-formaat.
Uitvoer op beeldscherm
Het beeldscherm van een moderne Computer werkt in raster-
mode: het beeld wordt in horizontale regels van boven naar
beneden opgebouwd. Voor het beeldscherm zijn van belang
de grootte, de resolutie en de beeldverversings-frequentie.
Voor een trillingsvrij beeld moet deze laatste minimaal 70
Hz zijn. De resolutie van een beeldscherm wordt uitgedrukt
in het aantal pixels of beeldpunten in de breedte en de
hoogte: dit is minimaal 640 x 480 en de top ligt bij 1600 x
1200. De grootte wordt uitgedrukt in de diameter van de
beeldbuis: 14 inch is het minimum, 17 inch wordt steeds
populairder, maar voor precies grafisch werk wordt vaak al
21 inch toegepast. Overigens is het bruikbare oppervlak van
een 21 inch beeldscherm nog altijd kleiner dan het Aj-for-
maat, wat dus nooit hetzelfde overzicht kan bieden als een
flinke papieren kaart.
Resolutie bij uitvoer
Voor goede kaarten is minimaal een resolutie van 800 dpi
nodig. De meeste drukprocede's voldoen daar ruimschoots
aan en de duurdere kleurenkopieerapparaten naderen deze
resolutie, evenals de nieuwste laser- en inktjetprinters. Film-
belichters werken met een hogere resolutie van minimaal
1000 tot meer dan 5000 dpi. Beeldschermen hebben een
veel lagere resolutie: omgerekend ligt die tussen de 80 en
120 dpi en gewone televisies zitten daar nog onder. Dit be-
tekent, dat een beeldscherm geen fijne details in tekst en
Symbolen kan weergeven en dus een beduidend lagere in-
formatiedichtheid biedt dan papier.
Kleuropbouw bij uitvoer
Het thans meest gebruikte kleursysteem voor weergave op
papier gaat uit van de vier basiskleuren cyaan (blauw), ma-
genta (rood), geel en zwart. Door deze over elkaar heen te
drukken of printen kunnen de meeste andere kleuren wor
den gevormd. Lijnen en schrift krijgen op deze manier ech
ter een rafelig uiterlijk en worden daarom meestal alleen in
zuiver zwart, magenta of cyaan afgebeeld. Hoewel de basis
kleuren wereldwijd gestandaardiseerd zijn, bestaan er toch
grote verschillen tussen de uitvoer van de diverse soorten
apparaten. Denk dus niet dat als het er op uw eigen printer
goed uitkomt, dat 00k op de printer om de hoek zo zal zijn.
Moderne beeldschermen kunnen in combinatie met de
juiste beeldschermkaart vrijwel iedere gewenste kleur weer
geven. De kleuropbouw gaat echter heel anders dan bij
weergave op papier. Daarom zal een afdruk op papier er al
tijd anders uitzien dan op beeldscherm. Men kan daarom
op beeldscherm niet de exacte kleuren en Symbolen kiezen
voor een kaart die op papier moet worden uitgevoerd.
Toch heeft de technische vooruitgang van printers en beeld
schermen geleid tot een Sterke teruggang in het gebruik van
speciale kleurproefsystemen.
Ten slotte
De techniek gaat snel. Het boven-
staande is een momentopname, die er
over een aantal jaren weer anders uit
kan ziet. Het accent ligt hier boven-
dien op de productiekant, maar 00k
aan gebruikerskant gaan de ontwikke-
lingen snel. Steeds meer mensen zullen
thuis en op het werk kaarten via de
Computer gebruiken, met alle genoem-
de beperkingen van resolutie en afme-
ting van het beeldscherm. Bij gebruik
van Internet komt daar nog de beper-
king aan de omvang van de bestanden
bij, vanwege de wachttijden bij het
overzenden. Daar Staat tegenover de
winst aan actualiteit en de mogelijkhe-
den van beweging en geluid. Een an
dere ontwikkeling betreft de cd-rom,
waar juist heel veel informatie op past
en waarvan het gebruik snel toeneemt.
Er Staat de kartografie nog heel wat
techniek te wachten.
Literatuur
Burough, RA. (1986), Principles of
Geographical Information Systems for
Land Resources Assessment. Oxford:
Clarendon Press, pp. 57-80.
Damoiseaux, M.A. B.A. Vene-
mans (1997), Visualisatie van gis-
data; programma's en hun mogelijk-
heden. Kartografisch Tijdschrift
1997.XIII.3, pp. 5-14.
Ormeling, F.J. M.J. Kraak (1990),
Kartografie, visualisatie van ruimtelij-
ke gegevens. Delft: Delftse Universi
taire Pers.
40
