r
spatial
data
base
------
spatial
data
base
NllC HANDEIjSBLA
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-3
Figuur 3. Het kartografisch visualisatieproces gestuurd door de
vraag: "Hoe zeg ik wat tot wie, en is het ejfectiefi".
visualization process image
conversion
applying cartographic
methods techniques
Figuur 1.
Het kartografisch visualisatie proces.
(figuur 1). Deze beeiden zijn voornamelijk kaartproducten.
De ruimtelijke-gegevensverwerking Staat voor het verzame-
len, opslaan, manipuleren en visualiseren van ruimtelijke
gegevens in de context van een bepaalde toepassing. Tijdens
het visualisatieproces worden kartografische methoden en
technieken toegepast. Deze kunnen worden beschouwd als
een soort grammatica die het mogelijk maakt om, afhanke-
lijk van de toepassing, te komen tot optimalisering van ont-
werp, productie en gebruik van kaarten.
De producent van deze kaarten kan een professionele karto-
graaf zijn, maar 00k een expert in een bepaalde discipline
die bijvoorbeeld vegetatie karteert op basis van satellietbeel-
den, of gezondheidsstatistieken weergeeft voor de sloppen-
wijken van een stad. Om de conversie van de ruimtelijke-
databank naar beeiden uit te voeren, wordt aangenomen
dat de gegevens aanwezig zijn en dat de ruimtelijke-data-
banken waarin ze zijn opgeslagen goed gestructureerd zijn,
zodat op allerlei door de applicatie gestelde vragen geant-
woord kan worden.
1 visualization process image
how do I say what to whom, and is it effective
Figuur 2. Voorbeelden van kaarten.
a. detail topografische kaart;
b. kaart in krant; c. grootschalige en 3d-
kaart; d. fotokaart.
Het visualisatieproces kan sterk varie-
ren, en is afhankelijk van waar en voor
wie het plaatsvindt. Visualisaties kun
nen worden gemaakt tijdens elke fase
van het proces van ruimtelijke-gege
vensverwerking. Ze kunnen simpel of
complex zijn, en de productietijd kan
lang of zeer kort zijn.
Enkele voorbeelden zijn de aanmaak
van een volledige traditionele topogra
fische kaart, een kaartje in de krant,
een schetskaartje, een kaart voor een
elektronische atlas, een animatie die de
groei van een stad toont, een driedi-
mensionaal beeld van een gebouw of
gebergte, of een 'real-time' weergave
(figuur 2). Andere voorbeelden zijn
weergaven van delen van de databank,
de kaart die wordt gebruikt voor het
bijwerken van het bestand, of de kaart
tijdens een ruimtelijke analyse. Boven-
dien kunnen visualisaties gebruikt
worden voor de controle van de con-
sistentie van de databank of het inwin-
ningsproces. Ook kunnen ze gebruikt
worden om de werking van algoritmes
duidelijk te maken. Deze visualisatie-
voorbeelden tonen de noodzaak aan
van een ge'integreerde benadering van
de ruimtelijke-gegevensverwerking. De
omgeving waarin de visualisaties
plaatsvinden kan ook sterk varieren.
Het kan worden gedaan op een los-
staande personal Computer, een Com
puter in een netwerk verbonden met
een Intranet, of via het World Wide
Web.
In alle van de hiervoor genoemde
voorbeelden wordt het visualisatiepro
ces geleid door de vraag: "Hoe zeg ik
wat tot wie?". In 1969 sprak Koeman
deze woorden tijdens zijn inaugurele
rede. "Hoe" verwijst naar de kartogra
fische methoden en technieken. "Ik"
vertegenwoordigt de kartograaf. "Zeg"
heeft te maken met de grafische beel-
12
