KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I998-XXIV-3
'Level symbology' in MicroStation
Binnen het CAD-pakket MicroStation wordt de symboliek
per element vastgelegd. MicroStation biedt echter 00k de
mogelijkheid alle elementen per laag dezelfde symboliek
te geven. In een lijst kan men dan per laag opgeven welke
kleur, lijndikte en lijnstijl van toepassing moet zijn. Als
deze 'level symbology' weer wordt uitgezet, krijgen de
elementen weer hun individuele symboliek terug. Het is
00k mogelijk om de 'level symbology' slechts gedeeltelijk
toe te passen, bijvoorbeeld aileen voor lijndiktes. In dit
geval krijgen alle elementen hun eigen kleur en lijnstijl,
terwijl de lijndikte voor alle elementen op eenzelfde laag
gelijk is.
00k geschikt voor schalen tot boven 1:25.000 en als onder-
grond voor kleinschalige overzichtskaarten.
De door de tdn geleverde bestanden zijn voor het gebruik
uitgebreid bewerkt. Ten eerste zijn bepaalde elementen uit de
bestanden verwijderd, onder andere de ellipsen die vlakcodes
voorstellen. De ondergronden 1:50.000 zijn binnen Gemeen-
tewaterleidingen dus niet vlakgeorienteerd. De oorzaak hier-
van lag in het ontbreken van de benodigde Software.
Kleuren, lagen, lijndiktes en lijnstijlen zijn zo aangepast dat
kaarten 1:25.000 die gebruik maken van deze topografie er op
een inktjetplotter goed uit komen. De elementen hebben
lichte kleuren (grijs, rozerood, blauw) die standaard zijn in
alle kaarten met deze topografische ondergrond.
Met het MicroStation gereedschap 'level symbology' (zie
kader) kan het kaartbeeld eenvoudig omgezet worden naar
een kleurrijke kaart die geschikt is voor de schaal 1:50.000
(zie figuur 2).
Kleinschalige Standaard Topografie van Amsterdam (kst)
De Kleinschalige Standaard Topografie van Amsterdam,
kortweg kst, is een nauwkeurige digitale stadsplattegrond
van Amsterdam en omgeving. De kst wordt eveneens gele-
verd door gea en heeft een richtschaal van 1:5000. De kst is
vlakgeorienteerd en is opgedeeld in 37 bestanden ('bladen').
In deze ondergrond komen veel toponiemen voor, onder
andere alle straatnamen. De kst is vooral geschikt als on
dergrond voor kaarten op wijk- en buurtniveau. De kaart
wordt echter 00k vaak zelfstandig gebruikt, als een fraai ge-
kleurde stadsplattegrond. Ervaring leert dat de kaart tot
schaal 1:2500 vergroot kan worden, maar niet verder ver-
kleind kan worden dan tot 1:7000. Bij een kleinere schaal
worden de straatnamen op een inktjetplotter onleesbaar.
De bestanden zoals gea ze aanlevert geven op een compu-
terscherm een mooi, kleurrijk beeld. Op een kleurenplot
worden dezelfde kleuren echter veel te donker. Om de kst
als een mooie kaart uit te kunnen plotten, zijn de oorspron-
kelijke kleuren met een conversieprogramma aangepast. En
dank zij het 'level symbology'-gereedschap kan de kaart in
twee kleurstellingen worden weergegeven (figuur 3). Op een
geschikte zwart-wit printer kan 00k een zeer acceptabel re-
sultaat bereikt worden. Dit biedt goede mogelijkheden om
snel en goedkoop geografische informatie te verspreiden
onder de klanten van Gemeentewaterleidingen Amsterdam.
GW-Basiskaart
De Basiskaart is een zelf gedigitaliseerde ondergrond die be-
staat uit een bestand. Het bevat de belangrijkste wegen, wa
teten, spoorlijnen en bebouwde gebieden in Amsterdam en
omgeving. De bebouwing en het .water bestaan uit vlakken
(figuur 4). Het bestand is gemaakt met behulp van Micro-
Station. De richtschaal van de Basiskaart is ongeveer dezelf
de als van de topografie 1:50.000 van de Topografische
Dienst. De Basiskaart is echter rüstiger, waardoor er meer
thematiek op een kartografisch verantwoorde manier kan
worden afgebeeld. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het volle-
dige leidingnet van Gemeentewaterleidingen. Bovendien is
de Basiskaart gedeeltelijk vlakgeorienteerd waardoor een
compleet ander kaartbeeld ontstaat.
Grenzen
Als aanvulling op de topografische ondergronden beschikt
Gemeentewaterleidingen over digitaal vastgelegde grenzen
van gemeenten, stadsdelen, postcodewijken, de gemeente-
lijke buurtindeling, distributiegebieden en interne gebieds-
indelingen van GW. Deze grenzen zijn in een bestand opge-
nomen, dat 00k op een piek wordt bijgehouden. Voor de
vervaardiging zijn externe bestanden uit allerlei bronnen sa-
mengevoegd en zijn diverse aanvullende grenzen zelf gedigi-
taliseerd. Ook de laagindeling, kleuren enz. werden aange
past en de grenzen zijn zo geoptimaliseerd dat ze altijd van
knooppunt naar knooppunt lopen. Dit grenzenbestand kan
als achtergrond worden gebruikt voor alle soorten kaarten
die geproduceerd worden. Het bestand beslaat grofweg het
gebied waar Gemeentewaterleidingen Amsterdam water
wint en water distribueert. De aanmaak was tevens de aan-
leiding om de grens van het distributiegebied van Gemeen
tewaterleidingen Amsterdam na te lopen. Na grondig on-
derzoek en overleg met de aangrenzende bedrijven zijn di
verse correcties aangebracht.
Kartografie voor ieidingbeheer (LIS)
Het merendeel van de kaarten uit het lis zijn de standaard
leidingbeheerkaarten. Ze worden vervaardigd op de schalen
1:500 en 1:2500 waarbij de laatste vooral als overzichtskaart
worden gebruikt (figuur 5). Op de kaarten is de leidingin-
formatie in zwart afgebeeld en de topografische ondergrond
in grijs; zodoende wordt een goed contrast verkregen. In-
houd en vorm van de kaarten zijn gebaseerd op de vroegere
analoge kaarten. Verandering daarvan is moeilijk omdat
veel gebruikers er aan gewend zijn. Gemeentewaterleidin
gen overweegt niet deze kaarten in kleur uit te voeren, om
dat er vaak grote aantallen nodig zijn en dat kan (nog) niet
efficient en snel met kleurenplotters. Bovendien voldoet de
zwart/wit-versie nog uitstekend.
In het kader van dit artikel zijn de speciale kaarten binnen
het lis van meer belang. Er is een aantal kant-en-klare kaar
ten ontwikkeld en tot zekere hoogte gestandaardiseerd. Op
alle kaarten Staat linksboven het GW-logo en rechtsboven de
titel. Legenda's staan in een apart blok in de hoek van de
kaart of, als de legenda weinig elementen bevat, onder het
kaartbeeld.
Bladwijzers
Van de diverse reeksen van beheerkaarten, topografische
ondergronden en kadastrale kaarten zijn overzichtskaarten
van de bladindeling beschikbaar. Voor deze bladwijzers is de
topografie 1:50.000 van de tdn als ondergrond gebruikt.
Om duidelijk aan te geven welke kaartbladen beschikbaar
zijn, is gebruik gemaakt van gekleurde vlakken. Een van de
beschikbare bladwijzers geeft weer welke gebieden bedekt
25
