Visualisatie van onzekerheid
-3
-
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
R.M. Hootsmans, F.J. Ormeling F.J.M. van der Wel
KERNKATERN 11
Vaak worden belangrijke beslissingen aan de hand van
een kaartdocument gemaakt: de aanleg van de Betuwe-
lijn, het definieren van geluidszones rondom Schiphol,
het aanwijzen van nieuwbouwlocaties. Zo'n kaart is in
feite een vereenvoudiging van de werkelijkheid, die ech
ter op meer dan een manier bereikt kan worden. Orme
ling [1995] stelt dat "...geen enkele kaart die op specifie-
ke gegevens gebaseerd is mag worden beschouwd als de
enige 'wäre' visualisatie van die gegevens, omdat altijd
subjectieve beslissingen zijn genomen betreffende
drempelwaarden, classificatiesystemen, klassengrenzen
en het aantal klassen...". Anderen stellen zelfs dat
"...het niet ethisch is siechts een enkele visie op de wer
kelijkheid te geven..." [Monmonier, 1991].
Dr. Frans van der
Wel is Gis-onder-
zoeker bij de afde-
ling Waarnemin-
gen Modellen,
afd. Satellietdata,
van het KNMl,
Postbus 201, 5750
ae De Bilt. e-mail:
welvdfiüknmi. nl.
De beslissingen die in het kaartvervaardigingsproces geno
men worden zijn onder meer afhankelijk van het doel waar-
voor de kaart gebruikt gaat worden! Het idee dat de kaart
een wäre weergave van de werkelijkheid is, wordt verder
verstoord door de introductie en voortplanting van fouten
en onzekerheden. Denk bijvoorbeeld aan onnauwkeurighe-
- Krantenknipsel -
'Ramp met skigondel schuld piloot'
Reuters, ap
Washington
De botsing tussen het Amerikaanse marinevliegtuig en
een gondel van een kabelbaan in de Italiaanse Dolomieten
begin februari is te wijten aan de piloot. Dit blijkt uit een
onderzoek van de Amerikaanse marine. Door het ongeluk
stortte een skigondel neer en kwamen de twintig passa-
giers, onder wie een Nederlandse vrouw, om.
De onderzoekers stellen vast dat de piloot op slechts 120
meter hoogte vloog, terwijl de minimale vlieghoogte in
het gebied 160 meter is.
Eerder hadden Italiaanse militaire onderzoekers al vastge-
steld dat de piloot was afgeweken van het vluchtplan. Ook
bleek dat de Amerikaanse vliegers verouderde kaarten van
het gebied gebruiken waarop niet alle kabelbanen staan.
Uit: De Volkskrant28 februari 1998
den van meetinstrumenten, gebrek aan ervaring van de
veldwerker, de definitie van het classificatiemodel (zie ka-
der). Om juiste beslissingen te nemen moet men gei'nfor-
meerd worden over de grootte en verspreiding van de onze
kerheid in de onderliggende dataset. Binnen de kartografie
is de laatste jaren het besef gegroeid dat behalve de data zelf,
ook de bijbehorende onzekerheid gevisualiseerd kan wor
den. Een goede onzekerheidskaart stelt de kaartgebruiker in
Staat om de informatiewaarde van een dataset vast te stellen
(ten behoeve van exploratie) of om deze over te brengen op
een eindgebruiker (ten behoeve van presentatie).
In dit kernkatern worden drie benaderingen toegelicht om
met onzekerheidsinformatie en de visualisatie daarvan om
te gaan. Allereerst wordt ingegaan op de manier waarop to-
pografische kaarten van onzekerheidsinformatie kunnen
Dr. ir. Rob Hoots
mans is universi
tär docent bij de
vakgroep Kartogra
fie, Department of\
Geoinformatics van
het ITC, Postbus 6,
7700 aa Enschede.
e-mail: hoots-
mans@itc.nl.
Prof.dr. Ferjan
Ormeling is hoog-
leraar Kartografie
aan de Universiteit
Utrecht, Postbus
80.115, 3508 TC
Utrecht, e-mail:
f.ormeling@geog.
uu. nl.
41
