KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
I990-XXIV-3
typen die in verband met de grondad-
ministratie gemaakt werden.
Na de koffie behandelde Henk Deys
De kartografie van de Gelderse Vallei. In
zijn lezing kwamen onder andere de
afwateringsproblematiek van de vallei
ter sprake en de kaarten die dat sedert
de zestiende eeuw opleverde.
De laatste lezing van de dag werd ge-
presenteerd door Wanita Resida, be-
heerdster van de kaartcollectie van het
Rijksarchief van Gelderland in Arn-
hem. Die collectie wordt daar opge-
bouwd sedert 1877, maar bleek nog
oudere 'wortels' te hebben.
Na de lunch kregen de deelnemers een
rondleiding door her kaartendepot van
het Rijksarchief en het voormalige
Arnhemse Burgerweeshuis. Daar werd,
na een inleidend praatje van de conser-
vator Ruud Borman, de kaartcollectie
van de Gelders Provinciaal Topografi-
sche-Historische Atlas bekeken.
In het stadhuis van Arnhem werd deel
8 over de Veluwse Steden in de reeks
Historische Stadsplattegronden gepre-
senteerd. Na enkele inleidende woor-
den door Jan Werner, namens de uit-
gevende Stichting Historische Stads
plattegronden en Joost Augusteijn in
de rol van auteur, werd het 8e deel
overhandigd aan P. Schölten, burge-
meester van Arnhem, die vervolgens
een uitgebreid betoog hield over zijn
stad en de rol die kaarten ter plaatse
speien.
De lezingen van de twee bovenge-
noemde studiedagen worden gepubli-
ceerd in de NVKpublikatiereeks.
Over de Handleiding voor het gebruik
van oude kaarten (die al enkele jaren in
het jaarverslag genoemd wordt) is niet
veel nieuws te melden. Er wordt, zij
het in een matig tempo, aan gewerkt.
Ook nu is het nog niet mogelijk te
zeggen wanneer deze uitgave zal ver-
schijnen.
Voor het Historisch Kartografisch
Fonds (voor nadere gegevens hierom-
trent zie: KT 1991.XVII.2, p. 15) is in
1997 een aanvraag ontvangen ter Spon
soring van een bezoek aan de xvnth
International Conference on the His-
tory of Cartography, gehouden in juli
1997 in Lissabon. Aan Patricia Alkho
ven werd een tegemoetkoming in de
kosten van 750,- toegekend. Als te-
genprestatie schreef zij een verslag van
deze conferentie in KT 1997.XXIII.4.
M. Hameleers
De werkgroep Onderwijs en
Onderzoek in 1997
Leden
Barend Köbben heeft een nieuwe
functie aanvaard aan het ITC. Omdat
het ITC hiermee dubbel vertegenwoor-
digd zou zijn, heeft hij afscheid geno-
men van de werkgroep.
Ferjan Ormeling is, na het voltooien
van zijn termijn als voorzitter van de
nvk, weer toegetreden tot de werk
groep. Theo Tijssen is een nieuw lid
van de werkgroep, waarmee de tu-
Delft weer in de werkgroep vertegen-
woordigd is.
Studiedagen
De achtste Onderzoeksdag van de
werkgroep, gewijd aan Generalisatie
met de Computer vond plaats op 11 de-
cember 1997, aan de Faculteit der
Ruimtelijke Wetenschappen van de
Universiteit Utrecht. Met bijna 60
deelnemers werd de studiedag goed
bezocht.
Generaliseren met de Computer is niet
een nieuw onderzoeksterrein, maar de
specifieke problemen die werkelijk ge-
automatiseerde generalisatie met zieh
meebrengt, zijn nog allerminst op alle
gebieden opgelost. De ochtend werd
gewijd aan theoretische benaderingen,
de middag aan praktische ervaringen.
De volgende onderzoeksdag zal waar-
schijnlijk in de eerste helft van decem-
ber 1998 op het itc te Enschede plaats-
vinden.
Publicaties
De lezingen van de onderzoeksdag vm
worden gepubliceerd in de NVK publi
katiereeks. De lezingen van de onder
zoeksdag vii, De interactieve kaart, on
der redactie van R. van der Schans en
B.J. Köbben, zijn versehenen in de
NVK publikatiereeks als nr. 23. Ze zijn
verkrijgbaar via C.P.J.M.van Elzakker,
itc, afd.Kartografie, Postbus 6, 7500
aa Enschede.
N.J. Bakker
De werkgroep Kartografie en
Vormgeving in 1997
Na de succesvolle eerste themadagen
van de werkgroep Kartografie en
Vormgeving, in 1996 te Enschede, was
het de vraag hoe we verder moesten
gaan. Omdat we bij de eerste thema
dagen voornamelijk hebben bekeken
en beluisterd hoe anderen het deden,
was het tijd geworden om te bezien of
wij als werkgroep zelf iets konden
vormgeven. Opzet was om niet alleen
tot een vernieuwde grafische weergave
te komen, maar ook om de thematiek
multimediaal uit te beeiden. Op die
manier zouden we de mogelijkheden
van multimedia voor de kartografie
kunnen verkennen. De Randstad was
uitgekozen als gebied, omdat daar de
ruimtelijke dynamiek het grootst is.
Wij hebben aan diverse leden van de
nvk, maar ook aan personen daarbui-
ten, gevraagd om themas aan te reiken
die zieh voor een goede vormgeving
zouden lenen. Slechts enkele kartogra-
fen namen de gelegenheid te baat om
een voorstel op te sturen. Dat was niet
genoeg om de brede uitwerking die
ons voor ogen stond door te voeren.
Er moest dus worden gezocht naar een
andere oplossing.
Nu had ik in de periode 1981/1983 een
plan gepresenteerd voor de aanleg van
hoge snelheidslijnen (hsl's) in Neder-
land met verbindingen naar de buur-
landen. Het plan Intermetro toont een
integrale aanpak van de mobiliteits-
problemen in de Randstad. De infra-
struetuur voor HS-treinen is gebundeld
met die van een goederenlijn la Betu
weroute, en er is tevens een integratie
van de infrastruetuur met luchthaven-
en regionale light railverbindingen. AI
met al is het een plan met zeer ver-
scheidene aspecten om uit te beeiden,
zoals congestie, ondergronds bouwen,
frequentie van treinverloop, aanslui-
tende verbindingen, overslag van goe-
deren enz. Nu, 15 jaar later, blijkt het
nog niet aan actualiteit te hebben in-
geboet. De traces voor HS-treinen en
de Betuweroute liggen al vast maar de
discussies over de IJzeren Rijn, het nut
van de HSL-Oost, de uitbreiding van
Schiphol, transferia en het light rail
concept worden nog heviger gevoerd
dan eerder. Na het weer en de voetbal
lijkt het onderwerp van de nationale
mobiliteit ons aller aandacht te heb
ben. Mobiliteit is dynamisch van ka-
rakter, het leent zieh daarom niet goed
voor weergave op een statisch materi-
aal als de papieren kaart. Om zieh een
voorstelling te kunnen vormen van
ruimtelijke dynamiek kan goed ge
bruik gemaakt worden van media die
meerdere zintuigen aanspreken. Aard,
richting en omvang van vervoersstro-
men lenen zieh bij uitstek voor een
multimediale weergave.
De werkgroep heeft dan ook besloten
om het plan Intermetro te actualiseren,
en met behulp van multimedia vorm
te geven. Aan het project is door vier
medewerkers van Carto Studio en
44
