J. Dodt (red.).
Kartographische Schriften Band 2.
BESPREKINGEN
55
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
Johann Friedrich von Ryhiner - en dit
niet in onze 'drukke' tijd, maar twee-
honderd jaar geleden, in de tweede
helft van de i8e eeuw. Daarachter
steekt een immense hoeveelheid geo-
grafische en cultuurhistorische kennis
over die tijd.
Honderdvijfennegentig jaar na het
overlijden van de verzamelaar is het
gehele bestand na vier jaar werken ont-
sloten en voor eenieder tastbaar gewor
den. Een tentoonstelling in het
Schweizer Alpines Museum in Bern
besteedt aandacht aan deze gebeurte-
nis. Ze presenteert niet alleen een
noodzakelijkerwijs kleine selectie van
de verzamelde kunstwerken, maar laat
vooral aan de hand van voorbeelden
en vergelijkingen zien hoe de histori
sche kaarten heden ten dage kunnen
worden gebruikt. Een tiental vertegen-
woordigers uit wetenschap en politiek
werd verzocht om met actuele vragen
de kaarten te benaderen. Verscheidene
'werelderi van de verzamelaar Ryhiner
werden geanalyseerd, om de verande-
ringen van het landschap, de ruimtelij-
ke ordening en de grenzen, het ge-
bruik tijdens het reizen, voor het weg-
verkeer of de archeologie zichtbaar te
maken.
De tentoonstelling wordt gehouden
van 10 September tot 6 december
1998 in het Schweizer Alpines Muse
um, Helvetiaplatz 4, Bern (Zwitser-
land).
Voor 19 Zwitserse francs is een catalo-
gus verkrijgbaar.
gis und Kartographie im multi
medialen Umfeld. Grundlagen, An
wendungen und Entwicklungstrends.
Formaat 24 x 17 cm, 140 pp.
ISBN 3 7812 1439 7. Prijs: dm 48,00.
M.R. van der Valk
In februari 1997 vond in Hannover
een tweede seminar GIS und Kartogra
phie im multimedialen Umfeld van de
Deutsche Gesellschaft für Kartogra
phie (DGfK) plaats, waarbij onder Ri
ding van prof.dr. D. Grünreich aan
dacht werd geschonken aan de theorie,
toepassingen en ontwikkelingen op het
gebied van de combinatie van multi-
media en kartografie. Net voor het be-
gin van het seminar kwamen de pro-
ceedings uit, een prestatie van de re-
dacteur van ons Duitse zusterblad
Kartographische Nachrichten. Het pu-
blicatiemedium was de Kartographische
Schriftenreihe van de DGfK, vergelijk-
baar met de NVKpublikatiereeks.
Het theoretische deel van de procee-
dings bevat bijdragen van Grünreich
(tu Hannover), Buziek, Dransch en
Buchroithner. Bij het toegepaste deel
wil ik de bijdragen noemen van Sieber
en Bär (Zürich), liiert (Rag, Frank
furt) en de de NVK-leden bekende Rase
en Jean-Claude Müller. De publicatie-
reeks van de dgR is tot nu toe wat
theoretischer en formeler dan de serie
van de nvk - en duurder. Er zitten in
dit nummer een aantal interessante
bijdragen, interessant 00k om te mer
ken dat we hier nog goed bij zijn. Dat
blijkt 00k uit beschrijvingen van de
Duitse bodemdatabank (vergelijkbaar
met ons bodeminformatiesysteem),
van de visualisering van ruimtelijke ge-
gevens door de karteringsdienst van de
stad Hamburg, en uit een beschrijving
van het multimediale visualiserings-
systeem voor het stroomgebied van de
Weser (vergelijkbaar met rivgis van
Rijkswaterstaat).
Wat we niet hebben is het indrukwek-
kende prototype van de elektronische
versie van de Zwitserse nationale atlas
(hier beschreven door Siebers en Bär),
waarin 00k uitgebreid wordt ingegaan
op de doctoraalscriptie van Willemijn
Simon van Leeuwen. liiert beschrijft
de voortgang van megrin, het streven
van de Europese topograßsche dien-
sten tot een gemeenschappelijke data-
set te komen. Rase behandelt met de
Computer geproduceerde anamorfosen
en Müller beschrijft de productie van
een hypermedia elektronisch kartogra-
fie-studieprogramma.
In het deel ontwikkelingen (qua in-
houd niet echt van de andere bijdra
gen te onderscheiden) gaan Grün reich
en Rappe in op kennissystemen voor
generalisatie en behandelt Wiesel de
productie van een milieu-informatie-
systeem voor Internet dat vooral inte
ressant is vanwege de mogelijkheid
geografisch te zoeken door rechthoe-
ken op de kaart te definieren.
De publicatie geeft een aardig beeld
van de ontwikkelingen en de stand van
het onderzoek op dit gebied in Duits-
land. Zeker met het 00g op de körnen
de nadere contacten in Maastricht is
het zinvol te zien wie in dit buurland
de 'spelers' zijn op het gebied waar gis,
kartografie en multimedia samenko-
men.
F.], Ormeling
Compacte stratenatlas van Belgie:
Provincie Brabant
Antwerpen: Standaard-uitgeverij n.v.,
1997.
16,6 x 21,5 cm, 234 pp.
isbn 90 02 206 19 4.
Prijs 595,- bef
De stratenatlassen van de Standaard-
uitgeverij zijn geen nieuwigheid meer.
Ze bestaan reeds meerdere jaren en in
voortdurend wijzigende versies. Alle
Belgische provincies werden het eerst,
elk afzonderlijk, in boekvorm uitgege-
ven op een formaat van 21 x 29,7 cm
(prijs 1.395 tot 1.795 BEF)- Inhoudelijk
verschilt deze uitgave in niets van de
hier besproken compacte uitgave; al
leen het formaat is anders... en 00k de
prijs. Van Brabant verscheen hierop
een variant met luchtfoto's, wat de lich
te prijsverhoging verantwoordt (1.995
bef). De recentste wijziging is enerzijds
de compacte uitgave per provincie (595
tot 795 bef per deel) en anderzijds een
bundeling van de 5 Vlaamse provincies
(Brüssel en Waals-Brabant incluis) voor
1.995 BEF- De compilatie is dus meer
dan 40% goedkoper dan de som van
de delen afzonderlijk.
De kwaliteit van de vermelde produc-
ten kennen we reeds van vroeger en
deze werd in het verleden al geroemd.
Aan de recentste uitgave is daar weinig
aan veranderd, behalve een reductie
tot ongeveer 78%, die de leesbaarheid
zeker niet ten goede komt en de oor-
zaak is van een aantal slordigheden.
